Hoe woont het er eigenlijk…? Deel 26: Het winkelpand van ‘Tokkeneer’  

Door: Leni Paul. (bevat video)Veel moois en authentieks verdween uit onze gemeente. Gebouwen kregen een andere functie of werden dusdanig verbouwd dat de originele versie nauwelijks meer is te herkennen. Gelukkig ontsnapte er nog veel moois aan de vernieuwingsdrift en mede door de inzet van deskundigen/vurige liefhebbers van ‘behoud van het oude’ valt er gelukkig nog veel te genieten. In onze succesvolle en veelvuldig gelezen serie ‘Hoe woont het er eigenlijk’ schonken we meermalen aandacht aan deze ‘pareltjes.’

Coronaperikelen weerhielden ons er lange tijd van langs te gaan bij de betreffende huizen en winkelpanden. Nu de kansen zich weer voordoen kunt u regelmatig weer een verslag van ons verwachten waarin we aandacht zullen schenken aan bijzondere Aalsmeerse objecten. Inmiddels, zo werd ons gemeld, is onze huizenserie opgenomen in het beeldregister van ‘mooi en bijzonder van vroeger’ van Oud Aalsmeer.

Uitnodigend
Een vriendelijk ogend winkelpand in de Zijdstraat. Het adjectief ‘snoeperig’ komt direct bij je op als je de voorgevel ziet. Uitnodigend en vriendelijk en toen de banketbakkerij hier in 1926 gestalte kreeg sloot het wonderwel aan bij andere winkels die omstreeks die tijd werden gebouwd. Bijvoorbeeld aan het pand van slagerij Maarse waar we al eerder aandacht aan besteedden en voormalige modezaak Broeckmans (nu Pakistaans/Indiaas restaurant) stamt eveneens uit die tijd.

Bakker Spaargaren staat met name in de geheugens van oudere Aalsmeerders gegrift vanwege de befaamde mergpijpjes, een mierzoete verrukkelijke calorierijke lekkernij die, hoe goed bedoeld ook, nooit door enig andere bakker kon worden geëvenaard.

Bescheiden man
We zijn in de gelegenheid een gesprek te hebben met de Conny Maarse en Carin Booij, respectievelijk dochter en kleindochter van de bekende bakker Spaargaren. “Een bijzondere bescheiden man,” zegt dochter Conny over haar vader, “het liefst bleef hij op de achtergrond. Samen met mijn moeder runde hij de winkel. Brood is hij nooit gaan bakken, hij hield het bij gebak en met zijn mergpijpjes wist hij zelfs veel klanten van buiten Aalsmeer te trekken. Zijn vak was alles voor hem en samen met mijn moeder heeft hij de winkel tot een succes gemaakt.”

Monument
Het gesprek vindt plaats in de voormalige bakkerij waar tot voor kort Carin met haar gezin woonde maar zij heeft het te koop heeft gezet omdat er behoefte was aan meer ruimte. Momenteel huist de zoon van Carin nog in het gemeentelijke monument maar dat duurt waarschijnlijk niet lang meer. Het ouderlijk huis is dus bijna een eeuw lang van generatie op generatie overgegaan maar verdwijnt straks uit de familie.“Na twintig jaar hier te hebben gewoond zijn we naar Aalsmeer/Oost verhuisd. “Ja, het zal wennen zijn, hier van hartje dorp naar de Oosteinderweg. Hier heb je altijd reuring om je heen. Maar ik ben  een hondenuitlaatservice gestart en daarom wil ik toch over wat meer ruimte beschikken.“

Liefdevol
Moeder Conny die in het mooie pand opgroeide beaamt het. “Het dorp was het centrum, er was altijd wat te doen. Vanaf het balkon zagen we alles langs marcheren, de fanfare, Olympia, het bloemencorso. Ik ging naar de school in de Rozenstraat en later naar de Ulo, alles was op loopafstand,” aldus de 75-jarige Conny die met een rozenkweker trouwde en daardoor verhuisde naar de Aalsmeerderweg.

Dochter Carin die begin deze eeuw met haar man het markante pand betrok, praat liefdevol over het historische huis waarin aan de voorzijde sinds een aantal jaar een telefoonwinkel is gevestigd. ”Er mocht niets worden veranderd aan het interieur en dus is alles nog vrijwel in de oude staat gebleven. De tegelvloer in de gang, de trap en de glas-in-loodramen zijn allemaal nog origineel. Na opa’s overlijden in 1982 is er nooit meer een banketbakkerij in de winkel gekomen.”

Tokkeneer
Bij veel oudere Aalsmeerders stond de voormalige banketbakker, die hoewel hij officieel Cornelis heette bekend onder de opmerkelijke bijnaam ‘Tokkeneer’. Hoe kwam hij daaraan? Conny: “Hij was nogal sportief, hield van fietsen en van voetballen en stond in de spits bij VV Aalsmeer. Tijdens een wedstrijd was er een tegenstander die hem niet kon bijhouden, die iets geroepen heeft van ‘tekkel hem neer’. Dat is blijkbaar blijven hangen als ‘Tokkeneer’.

Warm beeld
We krijgen een rondleiding en krijgen een mooi inzicht in ‘die goeie ouwe tijd’. Moeder en dochter schetsen een warm beeld als met name in de drukke decembermaand na noeste arbeid het echtpaar Spaargaren gezamenlijk met het personeel bijeenkwam in de bakkerij. “In de bakkerij praatten we dan nog wat na. Gezellig, we hadden een hechte ploeg met zijn allen. Dat gold ook voor het contact met de andere ondernemers in het dorp. Je kende elkaar goed.”

Koningin
Over de al genoemde specialiteit, Spaargarens’ mergpijpje krijgen we gedetailleerde uitleg en we begrijpen dat het een uitvinding was van de pater familias, op zekere dag ‘ontworpen’ in een tijd dat over calorieën nog nauwelijks werd gerept. Het exacte recept is niet bewaard gebleven maar de combinatie van cake, banketbakkerscrème, heel dun marsepein en aan de zijkanten amandelschaafsel was volgens de overlevering ongeëvenaard. “Alleen bij ons was het mergpijpje te verkrijgen,” vertelt Conny, “mijn vader maakte altijd een afgepast aantal voor elke dag. De mensen zeiden wel eens: ‘wat als de koningin langs komt en de mergpijpjes zijn op?’‘Dan moet ze maar de volgende dag terugkomen’, zei hij dan”

Enkele jaren terug verscheen er plotsklaps op de braderie in de Zijdstraat een kraam waarin de mergpijpjes te koop waren en warm werden aangeprezen als zijnde ‘de echte’. Een recommandatie die beide dames wel in twijfel trekken…

Terug in de tijd
De rondleiding gaat verder en we komen via de later aangebouwde verbinding in de woonkamer. De schouw is nog origineel al staat er geen kachel meer in. Als de deur naar de gang open zwaait en er zicht is op de donkere houten trap, stappen we zo honderd jaar terug in de tijd. Aan de muur om het hoekje hangt nog een originele zwarte bakelieten telefoon met draaischijf en het viercijferige telefoonnummer van destijds. “Die telefoon neem ik mee als het huis verkocht wordt,” zegt Carin stellig. We volgen de trap op naar boven en ook hier zijn de meeste elementen nog in de authentieke staat. Het knusse balkonnetje met uitzicht op de Zijdstraat en café De Praam, de verrassend ruime zolder met hanenbalken, de overloop; ze ademen allemaal een liefelijke nostalgie uit. Onbekend is nog wie het huis straks zal betrekken maar zeker is dat de toekomstige eigenaar zich in een uniek huis gaat vestigen.

Foto’s/video Arjen Vos