De juf van toen: Nelleke Kraaij-Boertien

Ze leerden je liefde voor lezen. Lieten je zien hoe je moest rekenen met breuken en vertelden hoe de Napoleon de slag bij Waterloo verloor. In het zestiende deel van onze serie over de juf of meester van toen spreken we met Nelleke Kraaij-Boertien, ooit lerares op Christelijke Nijverheidsschool De Poort. 

‘Ik was altijd een strenge maar rechtvaardige juffrouw’

Door Leni Paul. Ze is een sierlijke, smaakvol geklede, welbespraakte 86-jarige mevrouw die je haar leeftijd niet aanziet. Ze woont in een ruim appartement in de Gerberastraat waar ze graag met ons terugziet op haar werkzaam leven. ”Weet je dat ik hier precies woon op de plek waar ik destijds als leerkracht heb gewerkt?”

Nelleke Kraaij-Boertien woonde tot haar elfde jaar in Sleeuwijk, gemeente Werkendam waar haar vader hoofdonderwijzer was van een Christelijke School. Later verhuisde het gezin naar Vianen waar Nelleke nog drie maanden in de zesde klas doorbracht. Zelf ook in het hoofd om het onderwijs in te gaan? “Nou nee. Ik voelde meer voor het vak van apothekersassistente. Maar mijn ouders vonden me wel geschikt voor het onderwijs, ik had namelijk graag wat kleine kinderen om me heen. Ik ben toen toch naar naar de Rehoboth Kweekschool in Utrecht gegaan. Omdat ik nogal klein van stuk was was ik bang dat ik geen orde zou kunnen houden. Dus we maakten de afspraak, dat we zouden aanzien hoe het zou verlopen.”

En het ging allemaal goed, zo bleek. “Ja, ik heb op de kweekschool ook mijn man ontmoet. We studeerden af en mijn man moest direct in dienst. Ik kreeg een baan in Asperen, mijn man kreeg na zijn diensttijd een baan als onderwijzer in Oegstgeest en we zijn toen in Leiden getrouwd.”

Nederlands en Engels
En toen kwamen er kinderen: één meisje en twee jongens. “Ja, en ik was verplicht te stoppen met buitenshuis werken, dat ging zo in die tijd. Na enkele jaren kreeg mijn man een baan in Dordrecht en daarna zijn we naar Rozenburg in de Haarlemmermeer verhuisd waar we 40 jaar, tot 2005, hebben gewoond. De kinderen groeiden op en zo nu en dan werd ik gevraagd op diverse scholen in met name Rijsenhout in te vallen. Maar het nadeel van invallen was dat je altijd op het laatste moment werd gevraagd om te komen en dan moest je van alles regelen. Toen ik dan ook de kans kreeg om in dienst te komen bij de Nijverheidsschool voor meisjes De Poort heb ik die kans meteen aangegrepen. Vanaf 1969 tot 1992 ben ik als lerares Nederlands en Engels in dienst geweest.”

Doordat het dorp Rozenburg moest wijken voor het nieuwe Schiphol was het gezin na 40 jaar gedwongen te vertrekken en elders een huis te zoeken. “We waren toch altijd al georiënteerd op Aalsmeer en zijn toen hier komen wonen. Wij hebben het in Aalsmeer ook altijd naar onze zin gehad en dat geldt voor mij ook nog steeds. Zoals ik al zei, ik woon hier op mijn oude werkplek.”

Ze ziet terug op de geplande fusie tussen de nijverheidsschool voor meisjes De Poort met de christelijke Mavo De Wiekslag. “Die fusie ging dus niet door en ik kwam in de wachtgeldregeling.’’

Toen op het stuk grond in de Gerberastraat dat van 1992 tot 2003 had braak gelegen, ruime appartementen werden gebouwd betrokken Nelleke en haar echtgenoot (hij ontviel haar in 2016)  het ruime appartement waar ze, zo zegt ze, met groot genoegen woont. Haar kinderen wonen in de buurt: Zevenhoven, Houten en Amsterdam.

Prinsjes en prinsesjes
Terugziend op haar leven in het onderwijs stellen we Nelleke de standaardvraag: nog heftige verlangens om, indien mogelijk, weer het onderwijs in te stappen? Er volgt onmiddellijk een hartgrondige ontkenning. “Nee, zeg. Voor geen prijs. Al die veranderingen die er zijn gekomen, de papierromslomp en hoe dat gaat tegenwoordig. Het door de kinderen aanspreken van de onderwijzers met je en jij. Ik ben altijd van mening geweest dat er discipline nodig is voor de kinderen. En de ouders hebben in deze tijd ook veel te veel te zeggen op de scholen, behandelen de kinderen allemaal als prinsjes en prinsesjes. Het is ook veel te veel prestatiegericht. Nee, het type onderwijs zoals dat er ooit was, dat is er niet meer.”

Hoe zou u zichzelf, terugkijkend, willen omschrijven als De Juf? “Ik ben altijd streng geweest, maar wel rechtvaardig. En regels waren voor mij regels.“

Reisjes
Als we informeren naar haar huidige bezigheden volgt een opsomming van de meest uiteenlopende activiteiten. Op Nelleke Kraaij hoef je niet het etiket ‘eenzame bejaarde’ te plakken, want haar lijst met bezigheden is indrukwekkend.

“Nee, ik verveel me nooit. Ik bezoek voor de PKN Kerk waarvan ik lid ben vijf adressen, mensen die alleen zijn. Ja, in coronatijd werd alles wel anders natuurlijk. Zo ben ik ook een paar keer meegegaan met de reisjes voor ouderen van de Doopsgezinde kerk. Prachtige reisjes. In het verleden heb ik met mijn man veel grote reizen gemaakt met de ANWB zoals naar Zuid-Afrika, Indonesië, naar Italië, Engeland en ook zijn we vaak met de camper weggeweest. Heerlijk om daar nu op terug te kijken. Verder wandel ik nu elke dag, ik ben op gymnastiek, dat kan nu met de versoepelde regels gelukkig ook weer. En dan ben ik op volksdansen. O ja, en ik zit ook nog op een leesclub in Rijsenhout. Nee, het was een mooie tijd in het onderwijs, maar daar zou ik echt nu niet meer naar terug willen.”

Nog een laatste lofzang op de gemeente waar ze nu al weer tientallen jaren woont. “Het is hier fijn wonen. Vorige week was ik jarig, zijn we met kinderen en kleinkinderen met de boot van Henk van Leeuwen gaan varen. Door de sloten en over de plassen naar het eiland van Van Leeuwen en daar konden we van een prachtige lunch genieten. Mooi dorp, Aalsmeer, ik wil hier nooit meer weg!”

Foto’s Jaap Maars en archief Nelleke Kraaij-Boertien