Zorg in Aalsmeer: ‘Als apotheker zitten we soms in een spagaat’

Door: Jan Dreschler. De zorgsector lijkt steeds meer het zorgenkindje te worden van de Nederlandse samenleving. We horen over stijgende kosten, personeelsgebrek, falende zorg en toenemende vergrijzing met als gevolg daarvan een groter beroep op diezelfde zorg. Maar hoe is het eigenlijk in Aalsmeer gesteld met zorg en welzijn. In een aantal interviews met sleutelfiguren zoekt Aalsmeer Vandaag naar een antwoord op die vraag. Dit keer in een gesprek met apotheker Carolien de Jong. “Mensen in Aalsmeer zijn dankbaar voor wat je voor ze doet.”

Carolien (41) groeide op in een gezin met een vader als apotheker en een moeder als mondhygiëniste. Ook hun drie dochters kwamen in het medische vak terecht. Carolien werd apotheker. Vroeger zei ze altijd: “Dat ga ik niet doen”, maar uiteindelijk bleek het toch wel iets dat bij haar paste. “Misschien dat het in de genen zit?”

Hemd omhoog
Zij is goed in exacte wetenschappen en houdt van mensen. Met name de korte contacten om mensen te helpen met concrete problemen op te lossen, is iets wat haar aanspreekt in het werk van de apotheek. “Diepgaande contacten, daar ben ik te gevoelig voor. Anders was ik wel arts geworden, zoals mijn zus. Een enkele keer heb ik daar ook wel last mee gehad, als een klant in de apotheek om advies vroeg en plotseling zijn hemd omhoogtrok met de vraag wat ik van zijn aandoening vond. Dat is dan even te veel voor me.”

Dus ging ze farmacie studeren en heeft uiteindelijk de apotheek overgenomen. Ze doet het wel op een andere manier dan haar vader, die altijd druk was als apotheker en ondernemer. Carolien werd mede-eigenaar samen met collega-apotheker Jack Schmitz.
Niet onlogisch, want Carolien is ook nog getrouwd en heeft twee kleine kinderen. Ze werkt vier dagen per week en heeft gelukkig een flexibele man.

Apotheek Groen werd opgericht in 1952 door apotheker Groen. Daarna zwaaide mevrouw Warning de scepter, gevolgd door Roel de Jong. In 2018 hebben Carolien en Jack het overgenomen.

‘Eigenlijk is er iets overcapaciteit’
In totaal zijn er vier apotheken in Aalsmeer. Drie daarvan horen tot Apotheek Groen: de hoofdvestiging op het Driekolommenplein, in Kudelstaart en in Oosteinde. Daarnaast is er nog Apotheek Van der Mooren. Dat is voor een gemeente als Aalsmeer ruim voldoende. “Eigenlijk is er iets overcapaciteit,” zegt Carolien, “je moet voldoende cliënten hebben in de wijk om een rendabele apotheek te kunnen voeren, en jonge wijken nemen minder medicijnen af. Wat dat betreft is de vestiging in het dorp ook de drukste, omdat daar relatief veel oudere mensen wonen.”

Er is goed contact tussen de verschillende apotheken en ook regionaal is dat zo. Vier keer per jaar is er intervisie en er wordt gewerkt aan een regiostructuur. Door lokale en regionale samenwerking wordt geprobeerd de zorg lokaal voor iedereen beschikbaar te houden. Daarbij loop je tegen grenzen aan van wat kan en is het zaak samen met de zorgvrager diens zelfredzaamheid te bevorderen.

Medicijnrobot
De bemensing van Apotheek Groen bestaat in totaal uit vijf apothekers, circa twintig apothekersassistentes en nog enkele ondersteunende medewerkers. Die worden geholpen door een inventief logistiek systeem. Apotheek Groen is in hoge mate geautomatiseerd, zozeer dat het bijna onmogelijk is om fouten te maken. Er wordt gewerkt met behulp van een medicijnrobot die in een goed beschermde kluis met zijn robotarm het juiste medicijn kiest. Dan nog het etiket met het voorschrift erop, waarbij de assistentes bij risicovolle producten elkaar controleren, en de bestelling is klaar.

Maar het werk is nog niet gedaan, want de wet schrijft voor dat een apotheker binnen twaalf uur alle recepten en de signalen nagekeken moet hebben op fouten. Een taai werkje dat elke dag terugkomt.

Imagoprobleem
Als het gaat om de uitdagingen die er vandaag de dag zijn, is het personeelsprobleem wel het meest klemmend. Met name het vinden van nieuwe apothekersassistentes is moeilijk. Het vak heeft wel een beetje een imagoprobleem en er zijn weinig doorstromingsmogelijkheden. Gelukkig is er per 1 september wel een nieuwe CAO waarin de positie van apothekersassistentes sterk verbeterd is.

Beroep met aantrekkelijke kanten
Behalve de instroom van jonge mensen is er ook vaak sprake van omscholing. Carolien wijst op de mogelijkheid om je te laten omscholen tot apothekersassistent en benadrukt dat het een beroep is met aantrekkelijke kanten. “Het is regelmatig werk, het is fysiek niet zwaar, je hebt veel contact met mensen en het is vaak goed te combineren met schoolgaande kinderen. Mensen zijn niet altijd goed op de hoogte van wat een apothekersassistent doet. Voor wie geïnteresseerd is, is er best de mogelijkheid om een dagje mee te lopen en zo een idee te krijgen of men daarin verder wil.”

Lastig te leveren
Een andere uitdaging is de leveringsproblemen. Soms zijn medicijnen langere tijd niet beschikbaar en moet je iets anders voorschrijven dat niet precies hetzelfde is. “Dat moet je dan ook constant uitleggen aan cliënten, die dat toch vervelend vinden.”
Leveringsproblemen hebben volgens Carolien alles te maken met het feit dat tegenwoordig grondstoffen uit India en China lastig te leveren zijn. “Ook Engeland is als leverancier gecompliceerder geworden door de Brexit. En uiteindelijk is het zo dat de Nederlandse markt ook niet de meest interessante is voor fabrikanten. Als er schaarste is, dan kijken die waar het meeste te verdienen valt, en dan is een markt als Duitsland veel aantrekkelijker.”

Spagaat
Wat ook meespeelt is het preferentiebeleid van verzekeraars. Die willen graag dat bepaalde medicijnen wel en niet voorgeschreven worden, afhankelijk van de prijsafspraken die zij daarover hebben gemaakt. “Je voelt je als apotheker min of meer in een spagaat. De klant wil graag een bepaald product en de apotheker wil niets liever dan het leveren, maar de zorgverzekering zit ertussen.”

Carolien heeft het naar haar zin als apotheker. Haar missie is vooral om het vak voor apothekersassistenten aantrekkelijk te houden en met de huidige personeelsschaarste na te denken over hoe je in de toekomst nog efficiënter kunt werken. De uitgifte van bepaalde medicijnen zou misschien meer gecentraliseerd kunnen plaatsvinden.

‘Mensen aan de balie zijn zo lief’
Als het om Aalsmeer gaat, zegt ze dat het een fijne plek is om te werken. “Mensen kunnen over het algemeen nog echt dankbaar zijn met wat je voor ze doet. Ik heb iemand uit Rotterdam die hier ook regelmatig werkzaam is en het valt haar op dat het er in Aalsmeer allemaal zo relaxed aan toegaat en dat de mensen die aan de balie komen zo lief zijn.”
Dat geldt niet voor iedereen. Soms is er ook boosheid omdat men niet ontvangt wat men gedacht had. “Maar dat is vaak onmacht”, zegt Carolien vergoelijkend. “Als je met elkaar in gesprek blijft, kun je heel ver komen.”

(Foto’s: Arjen Vos)

In de serie Zorg in Aalsmeer verschenen deze artikelen:
De dierenarts: ‘Euthanasie bij dieren is altijd verdrietig’
De tandarts: ‘Pijn wordt dezelfde dag verholpen’
Maatschappelijk werk: ‘Welzijn voorkomt zorg’
‘Fysiotherapeuten zijn afgeknepen volkje’
‘Er zijn niet te weinig huisartsen, de hulpvragen zijn toegenomen’
 ‘Verloskunde in Aalsmeer goed geregeld’
Ontmoetingscentrum: ‘Nieuwe generatie met andere wensen’
Zorggroep Aelsmeer: ‘Denk na over je oude dag’
Zorgcentrum Kloosterhof : ‘Huisvesting is ons grootste probleem’