Zorg in Aalsmeer: ‘Nieuwe generatie met andere wensen’

Door: Jan Dreschler. De zorgsector lijkt steeds meer het zorgenkindje te worden van de Nederlandse samenleving. We horen over stijgende kosten, personeelsgebrek, falende zorg en toenemende vergrijzing met als gevolg daarvan een groter beroep op diezelfde zorg. Maar hoe is het eigenlijk in Aalsmeer gesteld met zorg en welzijn? In een aantal interviews met sleutelfiguren zoekt AalsmeerVandaag naar een antwoord op die vraag.

Eén van de gesprekken daarover is met Ellen Carels (54), hoofd van het ontmoetingscentrum, gevestigd in gebouw Irene in de Kanaalstraat, met dependances in Kudelstaart en Rijsenhout.

Honderd cliënten
Zeventien jaar geleden startte Ellen in opdracht van Zorgcentrum Aelsmeer met het ontmoetingscentrum. Dat was toen nog klein met maar enkele medewerkers. Inmiddels is het hét dementiecentrum van Aalsmeer geworden. Er werken zestien medewerkers en er zijn circa veertig vrijwilligers betrokken bij de activiteiten. Daarnaast zijn er zo’n veertien chauffeurs die dagelijks cliënten op-en-neer naar het ontmoetingscentrum brengen. Elke dag zijn er wel zo’n vijftig cliënten in gebouw Irene maar in totaal gaat het om meer dan honderd mensen die hier gebruik van maken. De missie van het ontmoetingscentrum is om mensen zodanig te ondersteunen dat ze zo lang mogelijk thuis kunnen blijven. Samen met mantelzorg en thuiszorg wordt steeds gezocht naar mogelijkheden om dat doel te bereiken.

Inloop en maatwerk
De activiteiten die geboden worden kunnen ruwweg worden verdeeld in twee categorieën, namelijk inloopvoorzieningen en maatwerkvoorzieningen. Naar een inloopvoorziening kan iemand die thuis eenzaam is en behoefte heeft aan contact met anderen, alsmede enige ondersteuning, gewoon toe gaan en deelnemen aan de activiteiten. Het is een laagdrempelige voorziening voor alle Aalsmeerders. Een maatwerkvoorziening is iets waar een indicatie voor nodig is. Die indicatie geeft toegang tot de groepen waar veel meer begeleiding is.

Zo vroeg mogelijk 
Naast de zorg voor cliënten is er veel aandacht voor de mantelzorg. Er zijn regelmatig informatiebijeenkomsten die goed bezocht worden. Maar die informatie blijkt nog steeds niet goed genoeg, zo zegt Ellen: “Senioren met beginnende problemen hebben nog wel eens de neiging om een beroep op de zorg zolang mogelijk voor zich uit te schuiven, terwijl het juist heel goed is om in een zo vroeg mogelijk stadium contact te hebben. Vooral in die beginfase kun je veel voor mensen betekenen, omdat er dan behoefte is aan begrip over wat er met je gebeurt en hoe je daarmee om moet gaan. In de loop van een dementieproces wordt het vaak voor de cliënt zelf, hoe raar dat ook klinkt, allemaal wat gemakkelijker en heeft juist de mantelzorg meer begeleiding nodig.”

Regelmatig wordt de tevredenheid gepeild van het ontmoetingscentrum en de geboden hulp. Deze blijkt zeer groot te zijn. Zowel bij de betrokkenen zelf als bij de mantelzorgers.

Behoefte centraal
Het beeld dat Ellen zeventien jaar geleden voor ogen stond, om een expertisecentrum op het gebied van dementie te worden, is gerealiseerd. Echter, door de jaren heen is de visie daarop wel veranderd. “Aanvankelijk werd uitgegaan van begeleiding van mensen met een bepaalde stoornis, bijvoorbeeld dementie. Tegenwoordig staat steeds meer de behoefte van de mensen centraal. En dan blijkt de behoefte van iemand met dementie of iemand met de ziekte van Parkinson of van een oudere psychiatrische patiënt vrijwel identiek zijn. Het gevolg is dat je dus heel goed gezamenlijke activiteiten kunt organiseren.”

Nieuwe generatie ouderen
Een tweede verandering is dat er vanouds gewerkt werd volgens een vast stramien. We kennen allemaal wel het beeld van een groep mensen die om een tafel zit en ‘bezig’ gehouden wordt. “Dat is een beetje het stigma waar we in Irene ook wel last van hebben. De realiteit is veel dynamischer. Er is een heel divers aanbod. Er wordt bijvoorbeeld veel gedaan aan bewegen en spellen. We zijn ook veel buiten te vinden.
Ook wordt ingespeeld op de nieuwe generatie ouderen. Zij willen niet meer passief aan een tafel bezig gehouden worden maar meepraten en meedenken. Het gaat er dan vooral om, om samen in beeld brengen wat de mensen willen en dat zo goed mogelijk ondersteunen.”

Grenzen vallen weg
Ellen is enthousiast over het werk en de dynamiek en het voortdurend proberen nieuwe invalshoeken te bedenken. “Laatst was er een voordracht door Dirk van der Zwaard van Historisch Aalsmeer met foto’s van vroeger. Hij had zelf ook wat liefhebbers meegenomen. Die zaten daar dus samen met mensen uit de maatwerkgroepen en de inloop en zo werd het één groot Aalsmeers geheel, waar grenzen tussen mensen, ondanks hun handicap, geheel wegvallen. Dat is fantastisch om te zien.”

Bureaucratie
Praktische problemen zijn er niet veel. Er zijn bijvoorbeeld geen problemen met het vinden van personeel. ”Mensen willen hier graag werken.” Als je Ellen vraagt wat de lastige dingen zijn, dan is dat volgens haar de bureaucratie: “Je moet je op veel verschillende manieren verantwoorden. Zowel naar de gemeente toe als naar Zorggroep Aelsmeer waar het ontmoetingscentrum onderdeel van uitmaakt. Zo’n organisatie wordt min of meer van bovenaf bestuurd, terwijl wij in het Ontmoetingscentrum juist de neiging hebben om zaken bottom up te realiseren. Dat wil zeggen: in samenspraak met de cliënten nieuwe dingen ontwikkelen. We komen er doorgaans wel uit en ontmoeten elkaar dan ergens halverwege.”

Vlogs
Als het gaat over de toekomst is het volgens Ellen zaak om steeds te blijven kijken naar de behoefte van nieuwe cliënten: “Nieuwe generaties ouderen hebben andere wensen.” Waar men ook druk mee bezig is, is de vraag hoe je passend gebruik kunt maken van de digitale wereld. De gedachte dat je oudere mensen van alles op digitale wijze kunt laten doen is volgens Ellen niet juist. “Al zijn er bepaalde goede ontwikkelingen zoals gps detectie en dergelijke. We zijn zelfs bezig om vlogs te maken. We hebben er al drie afgerond!”

Lees ook:
‘Huisvesting is ons grootste probleem’
‘Denk na over je oude dag’

(Foto’s: Jaap Maars)