Column: ‘Eppo tevreden, een wijk vol Kudel-straten’

Door: Joop Kok. Tijdens een politieke radio-uitzending in juli 2016 maakte Eppo Buskermolen zich vreselijk druk dat een weg op het nieuwe buurtje Kalslagern, de naam Jan Lunenburg Oever kreeg. “Ik heb nog nooit van die beste man gehoord, laat de straatnamencommissie zich liever in de Kudelstaartse historie verdiepen,” was zijn commentaar. (1) Degenen die gewend waren om verder te kijken dan alleen Kudelstaart verrichten missiewerk en legden hem uit dat Jan medeoprichter was van de Stichting Oud Aalsmeer, de Historische Tuin en de stichting Korenmolen De Leeuw. Al die inspanningen hadden hem het ereburgerschap van Aalsmeer opgeleverd.

In de lezerspost met als titel: Gerrit Buskermolen verdient ook straatnaam, (2) legt hij uit dat het hem erom ging dat Kudelstaarters die in het verleden veel voor Kudelstaart hadden gedaan, herdacht zouden moeten worden. Als voorbeelden noemde hij naast Buskermolen ook Dirk van Kleef, Kees Nieuwendijk, Pastoor van Dijk en meester Zwarthoed.

Hij liet het niet bij woorden, op 12 december 2019 diende hij namens het CDA de motie naamgeving van straten in (3) om bij de straatnamencommissie aan te dringen om bij het vaststellen van straatnamen, te beginnen met Westeinderhage, voormalige bewoners te benoemen die zich in het recente verleden hadden ingezet voor de lokale samenleving. Die bereidheid was er en al in een vraag stadium werd er overleg gevoerd over wie er voor in aanmerking zou kunnen komen. Boeken werden ingekeken en ook niet katholieke dorpsgenoten werden gepeild, het resultaat was karig. Naast het lijstje van Eppo, dacht men ook aan Leen van der Weijden en Theo Rekelhof. Ger van Halm van Vliet, voor mij als voormalig Bilderdammerwegkind de koningin van de gribus, is nog niet zo lang geleden overleden en zou bij nieuwbouw op die plek, aldus Buskermolen, een geschikte kandidaat kunnen zijn.

Op 12 september presenteerde de gemeente conform het advies van de commissie naamgeving en volgens een bijgevoegde situatietekening, de straatnamen. Ik zal ze met u langs lopen en iets over de persoon vertellen.

Meester N. Zwarthoed

De Klaas Zwarthoedstraat, 1912-1986, o.a. hoofdonderwijzer St. Antoniusschool
De hoofdontsluitingsweg van en naar Westeinderhage, de route naar de grote wereld, dat kan en moet de Klaas Zwarthoedstraat zijn. Voor alle Kudelstaarters die het na 1942 en voor 1976 tot de zesde klas van de lagere school brachten, was hij degene die medebepalend was voor route naar het groot worden. Met de pastoor was hij eigenlijk de grootste meneer van het dorp. “Zelf heb je dat niet zo in de gaten. Tja, je werd geacht boven de gemeenschap te staan. Dat heb ik altijd verre van me willen houden,” aldus in een interview in de weekmedia van 22 feb 1984. Jarenlang gaf hij les op tuinbouwscholen en verzorgde hij de middenstandscursus in Kudelstaart. Zeventien jaar bankierde hij thuis als vertegenwoordiger van de Rabo-bank. “En een schoolhoofd in een klein dorp is natuurlijk de aangewezen persoon voor de functie van secretaris in allerlei besturen.” En zo klopte het armbestuur, de KVP en het oprichtingsbestuur voor het dorpshuis bij Zwarthoed aan. Dat werd zijn levensstuk, daar was hij trots op. Negen jaar touwtrekken met overheidsinstanties. Ondanks de stemming van ‘er komt nooit wat van’, Kudelstaart had nu eenmaal een minderwaardigheidscomplex, zette hij door. Voor de politiek achtte hij zich niet geschikt. “Ik ben een beetje te oprecht, denk ik, ik zou onmiddellijk ruzie krijgen.”

Dirk van Kleef

Dirk van Kleefstraat, 1907-1974, o.a. voorzitter toneelvereniging Kudelstaart
Het had niet veel gescheeld of Geerland zou die naam gekregen hebben. De dorpsraad had het sentiment dat onder de bevolking leefde uitgedrukt in een voorstel richting de gemeente. Ook de  familie was ingelicht en had al toestemming gegeven. De PTT stak er een stokje voor. Er was in Aalsmeer al een van Cleeffkade en men verwachtte de nodige verwarring en vergissingen. Wel jammer, daar waar nu Geerland is, lag het ‘sportcomplex’ van Kudelstaart. Nou ja wat houten keten en een grasveld dat in de zomer werd kort gehouden door grazende schapen of koeien. Van Kleef was de man die RKDES groot maakte. Hij had een rozenveredelingsbedrijf dat goed liep en dat vooral in de winter en het voorjaar veel werk bood. Als het daarna wat rustiger werd, stuurde hij mensen naar het voetbalveld om het te onderhouden. Voordat de wedstrijd begon hoefde men dan niet langer eerst nog wat vlaaien weg te scheppen. Naast voorzitter voor RKDES was hij dat ook voor de ijsclub VZOD, de Toneelvereniging Kudelstaart, Dorpshuis Kudelstaart en Zomeravond voetbal Aalsmeer.

Gerrit Buskermolen

Gerrit Buskermolenstraat, 1891-1983, o.a. voorzitter Proefstation Aalsmeer
“Dames en heren, hebt u Buskermolen wel eens beduusd gezien? Zo niet, dan ziet u dat nu.” Aldus burgemeester Brouwer bij het uitreiken van een koninklijke onderscheiding voor de bijna onopsombare verdiensten die de vaak gekscherend genoemde ‘burgemeester van Kudelstaart’ verricht had. Even verder in hetzelfde artikel in de Aalsmeerder Courant van 30 april 1971:  “Ook van Kleef, kan niet nadoen wat u in Kudelstaart hebt gedaan. Oud burgemeester Loggers heeft u wel eens locoburgemeester genoemd.” Naast voorzitter proefstation, was hij dat ook van Bloemencorso Aalsmeer, ijsclub VZOD, fanfare “Laus Deo” en jaren raadslid voor de KVP.  Zijn meest opmerkelijke was wel zijn lidmaatschap voor de Bond van grote Gezinnen. Het gezin Buskermolen had namelijk elf kinderen.

Keeper Leen van der Weijden

Leen van der Weijdenstraat, 1916-1987, o.a. voorzitter Dorpshuis
Als Kudelstaarts jochie met een vader die veel voor de mensen in het dorp bouwde en met een opa die een broer was van Gerrit Buskermolen heb ik al deze Kudel-mensen wel eens ontmoet en gesproken. Het meest wat me bijblijft was wel de ontmoeting met van der Weijden. Zijn zoon was getrouwd met mijn zus en toen zij jarig was kwam ik net na de koffie binnenstappen, alle plaatsen bezet. Leen keek me aan, maakte wat ruimte, haalde een stoel onder de tafel vandaan en maakte met zijn hand een gebaar van, ga zitten. Hij stak van wal over het geloof: Wat betekent het wegvallen van het geloof voor onze onderlinge verhoudingen. Is dan alles geoorloofd? Wat vind jij daarvan vroeg hij mij? Ik was jong, studeerde net en voelde me door deze vraag serieus genomen. Dat deed me goed.

Naast voorzitter voor het Dorpshuis was hij bestuurslid RKDES, commissaris CAV, gemeenteraadslid KVP, bestuurslid VBA en CTAV.

Pastoor Herman van Dijk

Herman van Dijkpad, 1891-1983, oa pastoor Sint Jan Geboorte Kudelstaart
Rond 1971 werd op initiatief van pastoor van Dijk de carnavalsvereniging ‘De Pretpeurders’ opgericht. De Raad van Elf werd samengesteld uit ouders van de leden van ’t Gilde, die een ouderavond in de carnavalstijd hadden gepland. Kudelstaart werd toen omgedoopt in Poelgilderdam. Hij voorzag in 1972, dat oud en nieuw Kudelstaart uit elkaar zouden groeien. Hij kwam toen op het idee om alle verenigingen bij elkaar te roepen en te proberen tot gezamenlijke activiteiten te komen. Dat sloeg aan: in 1973 vond de eerste FOKweek plaats (Feestelijke Ontmoetingsweek Kudelstaart). Dat kan toch redelijk uniek genoemd worden Het katholieke isolement werd onder andere daardoor doorbroken. Pastoor van Dijk was een groot voorstander en stimulator van de oecumene in Kudelstaart geweest.

Kudelstaart, geschiedenis van een grensgeval blz 181

Kees Nieuwendijk, 1973-1997, oa voorzitter RKDES
Kees kwam uit Nes aan de Amstel en trad bij garage Maas in dienst als in- en verkoper. Ik kocht er mijn eerste auto, een Renault 4. Later zou ik hem nog tegenkomen in de Dorpsraad. Hij observeerde, luisterde en bepaalde vervolgens welke koers hij moest gaan. Wat er in hem omging was gissen.

Naast voorzitter van RKDES was hij bestuurslid van de Dorpsraad, de FOK, P.C.I, Parochieraad en vrijwilliger St. Jan Geboorte en dragersvereniging St. Jozef

Theo Rekelhof

Theo Rekelhofstraat, 1930-2012, oa Beroepsvisser Westeinderplassen
We zitten hier eigenlijk al een paar generaties. Op dit moment gaat het wel weer met de palingvangst maar we hebben slechte tijden meegemaakt. Het is nooit een vetpot geweest, maar enkele jaren geleden was het helemaal armoe. Toen hadden de palingen last van een parasiet in de zwemblaas en kropen weg. En tijdens een heel strenge winter, konden we absoluut niet vissen. De enige verdienste die we hadden kwam van Wim Kan. Die lag hier toen met een woonboot die we iedere morgen vrij van het ijs moesten kappen. Mijn moeder had me nog zo aangeraden om kweker te worden, maar daar voelde ik niets voor.  Weekmedia 30 juli 1992

Diegenen die wat langer in Kudelstaart wonen zouden Theo kunnen kennen als toneelspeler en dan vooral samen met Cor Knol in de humoristische act Buskermolen en Springintveld.

Theo was naast beroepsvisser, voorzitter van het Dorpshuis, bestuurslid van de Toneelvereniging, de Parochieraad, de Carnavalsvereniging en de F.O.K. Bovendien vrijwilliger St. Jan Geboorte en dragersvereniging St. Jozef.

Ik heb mijn uiterste best gedaan om ‘mijn’ Kudel-straten enige kleur te geven, het is zeker niet volledig en hier en daar voor de kenner summier. Ik vraag u enig begrip.

1 Raadsleden niet helemaal thuis in heden en verleden – AALSMEERVANDAAG
2 ‘Gerrit Buskermolen verdient ook straatnaam’ – AALSMEERVANDAAG
3. motie naamgeving van straten (kun je ook op internet vinden)

7 reacties

  1. Alleen mannen in de straatnamencommissie?

    Dit moet terug naar de tekentafel! Een hele nieuwbouwwijk vernoemen naar alleen mannen kan anno 2023 echt niet meer!
    Er zijn echt wel vrouwen die veel voor Kudelstaart hebben betekend. Bij 7 vernoemingen verwacht ik op zijn minst 2 vrouwen!

    Ik (de jongere generatie geboren en getogen Kudelstaarter) denkt bij deze namen net zo goed: Wie is dat? Zeker omdat er voornamen gebruikt worden en niet de functie van de persoon. Pastoor.. , (hoofd)meester.. , palingvisser.. enz. En laat de achtervoeging straat en pad in een woonwijk gewoon achterwege want de pastoor het pad geven…

    Daarnaast staat het vernoemen van straten naar mensen al een tijd ter discussie, met een hele serieuze reden. Is dit grondig in overweging genomen?

    De desbetreffende plek had (kan nog steeds, er ligt daar nog lang geen straat) mooi gebruikt kunnen worden voor dingen, functies of ambachten uit de tijd dat Kudelstaart is ontstaan in een veenontginging. Daar is het ontwerp van de wijk Westeinderhage ook op gebaseerd. Even vergeten? Het gebied is ingedeeld met het verkavelingspatroon van het weideveenlandschap mee. Westeinderhage is dus bij uitstek geschikt voor een stukje Kudelstaartse geschiedenis van de veentijd.

    Het lijkt mij duidelijk dat er opnieuw gekeken moet worden naar de straatnamen voor Westeinderhage.
    Als je het ontstaan van het gebied, de visie van het ontwerp van de wijk en het ter discussie staan van vernoemingen echt allemaal bij hoog en laag in de westeinderwind wil slaan moeten er op zijn minst 2 vrouwen bij en de functie/ambacht ipv voornaam van de persoon die vernoemd wordt. Maar je zou deze mensen pas echt recht doen als je ze een toepasselijke plek geeft, dat is een straat of pad in een nieuwbouwwijk niet.

  2. Even wat , kanttekeningen, Jan Lunenburg heeft zijn pad gekregen omdat hij veel geschreven heeft over de geschiedenis van Calslagen.
    De toevoeging Pastoor aan het Herman van Dijk pad lijkt me wel wenselijk.
    En eigelijk is een pad vernoemen naar een Pastoor eigelijk oneerbiedig volgens mij.
    Maar goed het maakte de Pastoor zelf denk ik niet uit.
    Misschien omruilen: het Gerrit Buskermolen pad en de Pastoor Herman van Dijk straat.
    En schrijnend geen vrouw op de bordjes, Annie Buskermolen-vd Knaap zo veel gedaan voor de Zonnebloem en de RK parochie had een mooie keus geweest.

  3. Indien er nog een straat over is straks kan wellicht ook Theo van de Hoek in aanmerking komen. Maar ja die is nog niet overleden natuurlijk. 😉

  4. Dank Joop, voor dit artikel. Het is veel meer dan een column, het is een mooi historisch overzicht van bekende personen uit de Kudelstaartse geschiedenis. Ik woon nu meer dan 40 jaar in Kudelstaart en heb een aantal van hen nog persoonlijk gekend. Dat je Eppo in de eerste alinea nog even “een veeg uit de zak@ geeft nemen we op de koop toe. Nu maar hopen dat de straatnaambordjes snel onthuld mogen worden. Ik zal maandag 25 september in het Bewonersoverleg van de Dorpsraad nog even verwijzen naar je column.

  5. Eerst maar eens zien dat er überhaupt ooit gebouwd gaat worden, zolang men het nog niet eens kan worden over de ontsluiting van deze nieuwe wijk, hoeft men zich nog niet druk te maken over straatnamen hè.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *




banner_martinez
adv desiree klein
mjk-advies
LJ-de-Vries
S4H
flower art museum
historische tuin
banner_martinez
adv desiree klein
mjk-advies
LJ-de-Vries
S4H
flower art museum
historische tuin