Kom op, niet lullen maar poetsen

[COMMENTAAR]   “Om al een motie van wantrouwen neer te leggen als de wethouders nog geen vijf minuten in positie zijn… Waar zijn we dan mee bezig in deze gemeenteraad?” Dat waren cruciale woorden donderdagnacht op de gemeenteraadsvergadering. Burgemeester Jobke Vonk sprak ze uit, in haar hartenkreet om de raadsleden bij elkaar te houden.

De vraag is echter of die woorden juist op dat moment op hun plaats waren. Of liever gezegd, niet te kort door de bocht. Want ze wees erg opzichtig richting oppositiepartijen VVD, PACT en HAC. Begrijpelijk natuurlijk, want zij dienden per slot de motie in. Maar ook erg eenzijdig. En met weinig begrip voor de ontwikkelingen die plaatsvonden na de uitkomst van de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart.

Op de man spelen
Aalsmeer zit intussen met de gebakken peren. Je wilt burgers toch niet dolenthousiast vertellen wat zich afgelopen donderdagavond afspeelde. Zou het vreemd zijn als de Aalsmeerders zich nog meer van de politiek afkeren? Bevorder je toenadering tussen politiek en burgers als je twee maanden lang op de man speelt en niet op de bal?

Op de raadsvergadering namen diverse actoren die holle woorden in de mond. Nee hoor, ik speel alleen op de bal. Niemand zei eerlijk: “Ik speel op de man!” Er is twee maanden lang op de man gespeeld. Door de meeste toonaangevende spelers op het politieke speelveld.

Onhandig
Met op de man bedoel ik niet, als doelwit, Ad Verburg en Gertjan van der Hoeven, die nu voor 52% van de Aalsmeerders wethouder zijn. Je zal maar in hun schoenen staan. Op de man is ook op de ploeg waarin de man speelt. Wat dat betreft konden ze er allemaal wat van, niemand uitgezonderd.

Jammer is dat ook de burgemeester zich er schuldig aan maakte. Ik kan me tenminste niet aan die indruk onttrekken. Je staat als burgemeester toch boven de partijen? Hoe moeten we haar optreden in haar hartenkreet dan beoordelen? Op zijn minst als onhandig. Al even bevooroordeeld was ze in haar recente brief over een onderzoek naar de handelwijze van Verburg en Van der Hoeven in de affaire Van der Laarse, waarin ze bij voorbaat 'partij' koos voor de wethouders.

Tien aprildagen
CDA en AB briesten donderdagavond tegen de oppositie. Een beetje laf en mosterd na de maaltijd, want het leed was allang geschied. De oorzaak ligt in de eerste tien dagen van april in de aanloop naar de coalitieonderhandelingen. Toen opereerden alle betrokkenen genant én irritant.

Ko Weststrate, die de tandem CDA-AB meteen maar heilig verklaarde. Robert van Rijn (VVD), die als klein kind boos reageerde op de grove misser van de informateur. Robbert-Jan van Duijn (CDA), die de VVD in een persbericht kleineerde en maar bleef rondbazuinen dat het CDA niemand uitsloot. Ronald Fransen (PACT), die net als de VVD gokte, verloor en het nakijken had. En Bram Heijstek (HAC)? Die werd als klein kind behandeld en genegeerd. Joh, hou jij je waffel.

Troeven
Wat er in die eerste weken na de verkiezingen van 19 maart precies gebeurd is, zullen we waarschijnlijk nooit weten. Geheime besprekingen met de informateur. Een-tweetjes van CDA en AB, een-tweetjes van VVD en PACT. De een roept dit, de ander dat. Wie geloof je?

CDA-AB (sowieso in de meerderheid met 12 van de 23 raadszetels) had alle troeven in handen en liet zich die niet ontfutselen. VVD-PACT, tot elkaar veroordeeld, speelde te hoog spel en was gedoemd te verliezen. Hadden CDA, AB én de burgemeester verwacht dat de liberalen en progressieven zich zomaar gewonnen gaven. Blijkens hun reacties wel.

Ultiem moment
Natuurlijk gingen de tot oppositie veroordeelden door. Ze hadden precies één moment om te kunnen scoren. Namelijk afgelopen donderdag, de eerste raadsvergadering na het sluiten van het coalitieakkoord van CDA en AB, bij het aantreden van de nieuwe wethoudersploeg. Dat ze dankbaar gebruik maakten van de integriteitsaffaire, is te begrijpen. Sterker nog, ze konden er niet omheen. In een democratie kun je zoiets de oppositiepartijen niet kwalijk nemen.

Het had zover niet hoeven komen. Het onheil nog afwenden was onmogelijk de afgelopen veertien dagen, omdat de race gelopen was. Het was zo simpel geweest: het CDA, als grootste partij en initiatiefnemer in het onderhandelingentraject, had de andere partijen in die aprildagen alsnog voor serieuze gesprekken kunnen uitnodigen.

Zand erover
Foutje Ko, foutje Robert, foutje Ronald, (“En heren, ik zat ook fout, sorry,” bekent Robbert-Jan ruiterlijk), kan gebeuren, zand erover en kom op, we geven onszelf een herkansing. Ko vriendelijk en sans rancune bedanken en een buitenstaander erbij halen als informateur.

'Samen redzaam,' toetert het christendemocratische verkiezingsprogramma. 'Samen met AB,' bedoelde Van Duijn. Tegenover de rest was het alles op de voorwaarden van het CDA, met een handig meeglippend AB in zijn kielzog. CDA-AB groef zich in. VVD-PACT groef zich in. Het arrogante eigen gelijk prevaleerde. Het resultaat kent u: de zwarte raadsvergadering oftewel de bedroevende vertoning op 15 mei 2014.

Consensus
Eén ding weet ik zeker: met de vorige fractieleider Jaap Overbeek aan het CDA-roer zou dit nooit zijn gebeurd. Misschien poldert hij wat veel, maar zoveel mogelijk consensus staat hoog op zijn deugdenlijst. Met Overbeek was er een driepartijencoalitie – dat was ieders eerste wens, ook van CDA en AB – gevormd! Van Duijn, jong nog (maar dat mag geen excuus zijn), heeft zich domweg laten kisten door zijn eigen rechtlijnigheid en vooral ook die van AB.

En nu? Uithuilen en doorgaan – met een tweepartijencoalitie, die een krappe meerderheid van één zetel in de gemeenteraad heeft (12 tegen 11 zetels). Er zit niets anders op. Maar dan wel fair play. En met respect voor elkaar. Niet alleen respect van de oppositie voor de coalitie. Ook, en misschien juist, andersom.

Elke raadsvergadering met kromme tenen zitten, dat moeten we niet willen. Wél stevige oppositie. Constructief politiek bedrijven. Scherpe debatten. Elkaar iets gunnen omdat je de klus nu eenmaal samen moet klaren. En humor, alsjeblieft humor. Op donderdag 15 mei 2014 lachte er uiteindelijk niemand meer.

Kom op, niet lullen maar poetsen!

Han Carpay

Foto: burgemeester Jobke Vonk donderdag tijdens haar oproep aan de oppositie de motie van wantrouwen in te trekken. (foto Patrick Spaander)