Beloftevol debat, ontluisterende uitslagen

[COMMENTAAR]   Toch opnieuw een latertje. Om vijf voor half één donderdagnacht beëindigde waarnemend burgemeester Jeroen Nobel de laatste gemeenteraadsmarathon vóór het zomerreces. Althans het openbare hoofdstuk.

Voor de raadsleden zat het er nog niet op, aangezien ze in beslotenheid nog twee onderwerpen moesten bespreken. Voor hen kwam er nog een kwartiertje bij.

Spannender
Vierënhalf uur vergaderen was vooraf niet de opzet geweest. Maar het middernachtelijk uur kwam al snel in zicht na een verzoek van AB om de behandeltijd van de Lentenota 2015 “misschien wel te verdubbelen”. Daarmee waren alle remmen los.

Nobel werkte dat nog in de hand door tijdens de eerste fractiespreekbeurt, van CDA'er Dirk van Willegen, de raadsleden te manen tot reacties. “Dat is leuk voor het publieke debat, het maakt het spannender,” moedigde hij de raad aan. Die liet zich dat geen twee keer zeggen.

Late excuses
Het eerste kwartier van de vergadering verliep stroef. Een narrige Nobel zette in het openbaar terloops VVD'er Teun Treur te kijk. Later bood hij hem meerdere keren zijn excuus aan, maar dat was wel pas in het besloten deel, dat vrijdag tijdelijk op de gemeentewebsite te beluisteren was.

Na het rommelige begin echter werd het zowaar een aardig debat met verrassende wendingen en beloftevolle openingen. Hoofdrollen daarin waren weggelegd voor de fractieleiders Ronald Fransen (PACT), Helma Persoon (AB), Robert van Rijn (VVD) en Van Willegen.

Twaalf-elfje
Aan het eind, om half twaalf, was de Aalsmeerse politiek evenwel weer zo'n beetje terug bij af: de lentenota werd aangenomen met het vermaledijde twaalf-elfje. De coalitie van CDA (6 zetels) en AB (6) stemde voor, de drie oppositiefracties VVD (6), PACT (4) en HAC (1) waren tegen.

Dat was één kant van de medaille. Opmerkelijk, en meer nog ontluisterend, was dat geen enkele motie of amendement het haalde. De wethouders lieten de raadsleden onomwonden weten er geen heil in te zien, hoewel sommige best “sympathiek” oogden.

Prullenbak in
De coalitiefracties verwezen de drie amendementen van de oppositie met 12-11 naar de prullenbak (eenmaal stemde HAC overigens met de coalitie mee). Ook de tien moties van oppositiekant die na de beraadslagingen overeind bleven, konden de versnipperaar in.

Datzelfde gold voor de enige motie van coalitiekant die in stemming kwam. De oproep van AB tot vergroening van Aalsmeer-Dorp werd verworpen door een christelijk-liberaal gelegenheidsfront.

Vijfmaal alleen
In vijf gevallen stak fractievoorzitter Bram Heijstek (HAC) als eenzame voorstemmer zijn hand op. In het debat had AB'er Persoon zich hardop afgevraagd of negen HAC-moties niet te veel van het goede waren. “Gaat het om de kwaliteit of kwantiteit? Wij hebben één motie die aan alle regels voldoet. Bij u begrijpen we vaak niet wat u bedoelt.”

Persoon vond dat des te opmerkelijker omdat Heijstek in juli vorig jaar de hele gemeenteraad meekreeg met een Jip en Janneke-motie. Daarin vraagt Heijstek om simpel taalgebruik in financiële stukken van de gemeente. “Dan verwachten we dat uw moties daaraan voldoen,” stelde de AB'er. Heijstek hield wijselijk zijn mond.

Verschrikkelijk
In het debat had Fransen Van Willegen gekapitteld vanwege de zorg die de CDA'er een week eerder had uitgesproken over de vele moties en amendementen. De PACT'er vond dat een “verschrikkelijke opmerking”. Het is toch al te zot dat je juist “in het huis van de democratie” zulke middelen niet zou mogen gebruiken. En dan: “Hoeveel te veel is het dan eigenlijk?”

“Er zijn er zoveel die werkelijk kant noch wal raken,” sputterde Van Willegen, die zich aangesproken voelde, tegen. Die kwalificatie viel verkeerd bij Nobel, die in Aalsmeer ook zit met de opdracht op fatsoensnormen te letten. “Ik zou proberen het anders te noemen, bijvoorbeeld moties die inhoudelijk van onvoldoende kwaliteit zijn.” Waarop de CDA'er snel reageerde met de melding dat hij moties en amendementen van het afgelopen jaar bedoelde.

Niet naar huis sturen
Een opmerkelijke passage tijdens het debat was een ontboezeming van Fransen. “We hebben weleens het gevoel dat bij de coalitie de angst leeft dat we bij een toevallige minderheid van de coalitie de wethouders meteen naar huis zouden sturen. We willen aangeven dat niet te zullen doen. Dat is een handreiking.”

Op inhoud discussiëren en niet profiteren van een getalsmatig buitenkansje, wilde Fransen maar zeggen. Want “we willen met elkaar en de inwoners in gesprek” in plaats van voortgaan op de weg van het afgelopen jaar. Persoon werd hoorbaar “blij” van de woorden van de voorman van de progressieve fractie. Ze had inderdaad het idee gekregen dat de oppositie steeds “alle pijlen op B&W gericht” had. 

Goede dingen
Van Rijn sloeg ook al een positieve toon aan. Dat was opvallend omdat zijn fractiegenoot Treur zeven dagen eerder nogal cynisch uit de hoek kwam in de algemene beschouwingen die hij uitsprak bij afwezigheid van de fractievoorzitter.

Natuurlijk ventileerde Van Rijn kritiek, maar hij zag ook heel wat “goede dingen”. Dat gemeenteraad en B&W na de zomer samen “de schouders zetten” onder Green Park Aalsmeer zal “echt iets gaan opleveren”.

Vertrouwen
De aanpak van de zorgtaken die het rijk bij de gemeente op het bord heeft gelegd? “Daar hebben we vertrouwen in.” De kinderburgemeester, de jongerenkeet in Oost en het Tuinhuis van de Historische Tuin? “Hartstikke goed,” stelde de VVD'er vast.

“Aalsmeer is mooi, maar kan nog mooier, lokaler, ondernemender en financieel verstandiger.” In dat opzicht wijkt de VVD-visie volgens hem af van wat B&W burgers en ondernemers voorschotelt.

Vinnig debatje
Zo deden de fractievoorzitters over en weer hun best elkaar wat toe te schuiven en toenadering te zoeken. Tot dus de stemmingen kwamen. Bovendien ontspon zich net na middernacht nog een onverkwikkelijk, vinnig debatje over een VVD-motie die eveneens uitmondde in een twaalf-elfje.

In de door de andere oppositiepartijen gesteunde “motie van afkeuring”, zoals de liberalen het misschien wat ongelukkig hadden geformuleerd, wordt B&W opgeroepen een list te verzinnen om ervoor te zorgen dat B&W de raad een budgetoverschrijding altijd tijdig meldt. Dit omdat dat afgelopen voorjaar bij een overschrijding van € 100.000 was nagelaten.

Geen garantie
Met veel omhaal van (voorzichtige) woorden keerde Nobel, als portefeuillehouder financiën, zich tegen de motie. Uiteraard, hij trok zich de misstap aan, al was het vóór zijn komst voorgevallen, maar ja, hij kon niet garanderen dat het nooit meer gebeurt. “Waar gehakt wordt, vallen spaanders,” zei hij.

Van Rijn deed enkele pogingen het CDA en AB mee te krijgen met de motie, waarvoor hij “zorgvuldig de toon uitgekozen” had. Hij was van mening dat het hier gaat “om fundamentele rechten van de gemeenteraad als hoogste orgaan” van de gemeente.

Overlegje
Van Willegen vroeg eerst de motie naar de volgende raadsvergadering over te hevelen zodat hij deze in de fractie kon bespreken. Maar na een korte schorsing, waarin wethouder Gertjan van der Hoeven (AB) direct op hem afstapte voor een topoverlegje, leek het de CDA'er beter de motie meteen in stemming te brengen. Om de “inhoud” ervan was Van Willegens fractie tegen. Garanties zijn namelijk niet te geven.

Ondanks een verzoek daartoe van Van Rijn was Persoon niet van plan over de inhoud te praten. “Waarom kiest u voor zo'n titel van de motie?” was haar wedervraag.

11-12, motie afgewezen. Joepie, het zomerreces kon beginnen!

Han Carpay

Portretten: (van boven naar onder) Ronald Fransen (PACT), Helma Persoon (AB), Robert van Rijn (VVD), Dirk van Willegen (CDA) en burgemeester Jeroen Nobel. (foto's AV-archief)