Leo Bakker: ‘Vroeger leefden we onbezorgder’

Hoe gaan we in Aalsmeer en Kudelstaart om met duurzaamheid? In deze rubriek laten we mensen aan het woord die op een of andere manier duurzaam bezig zijn. Hoe zien zij de toekomst? Zijn ze alleen maar somber gestemd of hebben ze nog zicht op lichtpuntjes? Na het interview van vorige week met Aalsmeers klimaatburgemeester en ‘minister van de toekomst’ Theo Bergonje, vandaag een artikel over Leo Bakker, voorloper bij het nemen van maatregelen. Zowel bij hem thuis als in de Doospgezinde Gemeente waar hij actief bij betrokken is. “Vroeger namen we maatregelen voor onze kleinkinderen, nu doen we het al voor onze kinderen.”

Door: Conny Vos. Hoewel Leo Bakker veel jaren in Afrika heeft gewoond is hij van oorsprong een echte Farregatter. In 1982 is hij met zijn vrouw Jolande en hun twee zoons teruggekeerd en neergestreken in Kudelstaart. “Dit is ons thuis.” Duurzaamheid is een thema dat Leo na aan het hart ligt. Vijf jaar geleden heeft hij zijn woning energieneutraal gemaakt. “We zagen dat het niet zo goed ging met de natuur en wilden onze bijdrage leveren.” Door zijn buitenlandse ervaringen heeft hij een breder perspectief gekregen op duurzaamheid. “Als de mensen in Afrika – en dat geldt ook voor India en China – op dezelfde voet zouden gaan leven als wij, dan is dat niet houdbaar. Maar vijf jaar geleden waren de ontwikkelingen nog niet zo ver als nu en waren leveranciers terughoudend om een warmtepomp te installeren. De organisatie Urgenda heeft ons geholpen, want er waren nog maar weinig leveranciers die het aandurfden. We hebben er een jaar over gedaan.” Spijt heeft Leo absoluut niet, “het is veel comfortabeler in huis. De warmte is veel constanter.”

Speerpunt
Om voldoende stroom te hebben voor de warmtepomp heeft hij 24 zonnepanelen op het dak laten leggen en een aandeel in een windmolen gekocht. “Het huis was al goed geïsoleerd vanwege Schiphol.” Door deze persoonlijke ervaringen werd Leo gevraagd om daarover te vertellen. Zo kwam hij ook in de werkgroep Gasloos terecht om kritisch mee te denken en advies te geven aan de politieke partijen. “De politiek is bezig met het vaststellen van een warmtevisie, want in 2050 moeten fossiele brandstoffen vervangen zijn. Ze willen dat per wijk gaan oplossen,” vertelt hij. In de werkgroep zit uit iedere partij een vertegenwoordiger. Leo zit in het bestuur van GroenLinks waar duurzaamheid een belangrijk speerpunt is. De ene partij maakt volgens hem meer haast dan de andere: “We hadden vijf jaar geleden al begonnen moeten zijn.”

Maatwerk
Leo denkt dat de mensen in deze tijd met de huidige prijzen wel bereid zijn om over te schakelen. “Als je nu investeert ben je op de langere termijn beter af. Zonnecellen haal je er in vier jaar uit.” Er zijn diverse subsidies en de gemeente Aalsmeer ondersteunt welwillende mensen bij de verduurzaming. Zo zijn er twaalf energiecoaches aangesteld die bij mensen thuis langs gaan om advies te geven. Leo is er daar één van. “Dat is ontzettend leuk om te doen. Ik loop het huis door en we bekijken samen wat de mogelijkheden zijn. Het is maatwerk. Sommigen hebben al heel veel gedaan. Anderen kun je nog tips en ideeën aanreiken, zoals Ledlampen of een waterbesparende douchekop. Het gaat vooral om bewustwording.”

Fairtradekerk
Ook in de Doopsgezinde Gemeente Aalsmeer is Leo betrokken bij een duurzaamheidscommissie. “De kerk is een Rijksmonument en dat maakt het ingewikkeld. We mogen niet zomaar zonnepanelen op het dak leggen. Van de zomer hebben we een duurzaamheidscan laten maken en daar is een rapport uitgekomen. Tijdens de ledenvergadering zullen we ons advies presenteren. We zijn al een groene en fairtrade kerk. Misschien moeten we de verwarming een graad lager zetten, want het kost veel energie om het gebouw te verwarmen.” Leo ziet het als goed rentmeesterschap om verantwoordelijkheid te nemen voor de medemens en de toekomst.

‘Wij bouwen wel hogere dijken’
De klimaatverandering is de uiteindelijke drijfveer voor Leo om te verduurzamen. Hij ziet dat de urgentie hoog is. “Anderhalve graad opwarming is al bijna niet meer tegen te houden. De gevolgen zijn groot. Vroeger zeiden we dat we het voor onze kleinkinderen deden, nu doen we het al voor onze kinderen en waarschijnlijk zijn er binnen twintig jaar al serieuze problemen. In Nederland betekent het de stijging van de waterspiegel, warme zomers en geen winters meer. De rijke landen zullen zich daar wel aan aanpassen. Wij bouwen wel hogere dijken. Maar in andere landen zie je overstromingen, bosbranden en verstoring van de voedselketens. En hoe onbewoonbaarder het daar wordt, hoe meer mensen hierheen komen.” Leo ervaart een gevoel van gejaagdheid. “Vroeger leefden we onbezorgder. Nu moet je bij alles nadenken. Kan ik met de fiets of mag ik met de auto? Het onbevangene is er vanaf.”

Lichtpuntjes
Elk jaar gaat Leo nog met zijn vrouw naar Afrika om projecten te ondersteunen. “Dat kan alleen als je in een vliegtuig stapt. Het rijke westen heeft boven zijn stand geleefd. We zijn bezig de toekomst voor de mens te vernietigen.” Gelukkig ziet Leo ook lichtpuntjes. Bijvoorbeeld dat er steeds meer innovaties op de markt komen. “Ik leer er ook steeds weer bij. Er komen energieaanbieders waar de prijs per uur verschilt. Met slimme apparaten kun je dan je auto opladen of de wasmachine laten draaien als de prijs laag is. Dat is een nieuwe beweging. Alles loopt een beetje vast, dus we zullen nieuwe ontwikkelingen moeten bedenken.”

Foto’s Jaap Maars

Lees ook de vorige artikelen over duurzaamheid:
Monique Dickhaut
Theo Bergonje