Pierre’s Pennenstreken: ‘Onbereikbaar Vervoer’

Door: Pierre Tuning. Pennenstreek 454. Wie hier geen auto heeft, is een loser, een kluns, een sukkel, een stakker. Zonder auto zijn we nergens – en we komen er ook niet! Voor de Aalsmeerder die er gebruik van wil maken, is het openbaar vervoer een belediging. Daarom heeft in deze gemeente bijna iedereen een auto: gemiddeld 1,2 per huishouden, net zoveel als bijvoorbeeld in Bloemendaal (landelijk: 1,0). De gemiddelde afstand tot een treinstation is 8,1 km – in Bloemendaal is dat slechts 1,8 km! (bron: CBS) ‘Wetenschappelijk onderzoek,’ schrijft de NRC, ‘heeft veelvuldig aangetoond dat “vervoersarmoede” kan leiden tot werkloosheid, een slechte gezondheid of sociaal isolement.’

Dat ‘wetenschappelijk onderzoek’ is gedaan door het Planbureau voor de Leefomgeving: ‘Een van de belangrijkste doelstellingen van vervoersbeleid is het faciliteren van de toegang van mensen tot banen, voorzieningen en sociale contacten. In de praktijk is vervoersbeleid echter vaak beperkt tot het bestrijden van congestie en faciliteren van verkeersdoorstroming,’ aldus Jeroen Bastiaanssen, onderzoeker vervoersbeleid bij het PBL. ‘Door op buurtniveau inzicht te geven in de toegang tot banen, gezondheidszorg, onderwijs, winkels en groen met verschillende vervoerswijzen en op verschillende momenten van de dag en week, kunnen beleidsmakers beter afwegingen maken. Deze informatie geeft voeding aan afwegingen in het mobiliteitsbeleid.’

Heel opmerkelijk is dat het Centraal Bureau voor de Statistiek cijfers geeft van de gemiddelde afstand die de Nederlandse inwoners hebben tot alle mogelijke voorzieningen, zoals: huisartsenpraktijk, apotheek, ziekenhuis, consultatiebureau, fysiotherapeut, grote supermarkt, overige dagelijkse levensmiddelen, warenhuis, café, cafetaria, restaurant, hotel, kinderdagverblijf, buitenschoolse opvang, basisonderwijs, voortgezet onderwijs, havo/vwo, park of plantsoen, sportterrein, volkstuin, begraafplaats, recreatief binnenwater, oprit hoofdverkeersweg, treinstation, belangrijk overstapstation, begraafplaats, bibliotheek, zwembad, kunstijsbaan, museum, podiumkunsten (excl. festivals), poppodium, bioscoop, sauna, zonnebank, attractie en brandweerkazerne…

Maar niet de ‘nabijheid’ van een bushalte. Zelfs niet van een busstation!

Blinde vlek
De busverbindingen zijn een blinde vlek bij de instanties die het verkeersbeleid bepalen. Pas nu is er eindelijk een rapport van het PBL dat de vinger op de zere plek legt: ‘Zo kan 30 procent van de ouderen binnen een half uur geen enkel ziekenhuis of buitenpolikliniek bereiken als ze niet met een auto kunnen, en 12 procent zelfs niet binnen 45 minuten. Het gaat hier om ouderen die woonachtig zijn in de randen van steden, in dorpen en in landelijk gebied. Ook jongeren ondervinden lange reistijden op weg naar school: 10 procent van alle jongeren is langer dan dertig minuten met de fiets onderweg naar een VBO/VMBO school en 17 procent van alle jongeren kan geen enkele HAVO/VWO locatie binnen 30 minuten fietsend bereiken. Met het openbaar vervoer is de bereikbaarheid zelfs nog lager, en dit is de afgelopen jaren vooral in buurten buiten de steden verder afgenomen. Gebrekkige bereikbaarheid belemmert ook de schoolkeuze fors.’

We zien dat in Aalsmeer alles is gericht op: ‘het bestrijden van congestie en faciliteren van verkeersdoorstroming’ – van het Openbaar Vervoer! Het autoverkeer wordt belemmerd door de ‘Knip’ in de N196, ter wille van een snelle busverbinding. De bus rijdt niet meer door de woonwijken, de (vracht)auto’s des temeer!

Bij het Openbaar Vervoer wordt de bereikbaarheid opgeofferd aan de snelheid. Ga maar na: een busstation in ‘the middle of nowhere’ – met een fietsenstalling maar zonder parkeerplaats. Geen P&R in Aalsmeer, ook niet bij een van de zeldzame overgebleven bushaltes! Zelfs een dorp als Nieuw-Vennep (met net zoveel inwoners als Aalsmeer) heeft zo’n parkeerplaats met 395 plaatsen; daar beschikken ze niet alleen over een treinstation, ook is er een directe busverbinding (lijn 397) via Schiphol naar het centrum (Museumplein en Leidseplein) van Amsterdam!

‘Realistisch’
Een directe busverbinding naar Schiphol hebben wij hier ook gehad. Lijn 342 liep van Uithoorn via Aalsmeer naar Schiphol Airport van 10 december 2017 t/m 2 januari 2021. NH Nieuws schreef op 21 oktober 2020: ‘Wel blijft voorlopig het plan om de directe verbinding tussen Uithoorn en Schiphol, lijn 342, te schrappen. “Voor de reiziger heeft dat geen grote gevolgen. Die lijn heeft al te kampen met weinig passagiers en reizen naar Schiphol kan prima met een overstap in Aalsmeer. Een directe verbinding is prettiger, maar we moeten ook realistisch zijn.” Niemand van onze bestuurders protesteerde. En die ‘overstap in Aalsmeer’ blijkt een overstap in de Haarlemmermeer te zijn geworden!

‘We moeten realistisch zijn.’ Je kunt in Aalsmeer niet eens met de auto naar de bus komen – dus rij maar direct door naar de plaats van bestemming. Als je een auto hebt…

(Foto’s Arjen Vos)