Pennenstreek 326. Rebellen en dwarsdenkers. Dit jaar het thema van de Boekenweek. Omdat Multatuli (Eduard Douwes Dekker, 2 maart 1820 – 19 februari 1887) tweehonderd jaar geleden werd geboren. Misschien de grootste dwarsdenker in de Nederlandse literatuur, die schreef: ‘Een ruiter viel van ‘t paard en sinds dien tijd noemde ieder die van ‘t paard viel zich een ruiter.’
Hij had het door! Iemand maakt een tekst op rijm en noemt zich dichter. Iemand schrijft een stukje dat gedrukt wordt en noemt zich schrijver. Iemand luistert wel eens naar muziek en weet daar alles van. Iemand tekent of schildert wat, en noemt zich een kunstenaar. Iemand speelt zes akkoorden op een gitaar en noemt zich musicus. Iemand weet alles van kunst, schrijft daarover en… weet daarom alles van kunst.
Iemand is wethouder van kunst en cultuur geweest en weet daarom alles van kunst. ‘Kunst zou op alle hoeken van de straat te zien moeten zijn,’ heeft hij onlangs nog gezegd.
Daar denk ik – nog steeds – wat ‘dwarser’ over. Op 15 september 2018 staat in AalsmeerVandaag mijn column Kunst: lage drempel, hoge lat:
‘Kunst is pijn, moeite, verdriet, gekte, grenzeloosheid, tot aan het vertonen van de meest uitzinnige, maniakale uitspattingen. In de kunst gaat het om het opzoeken van de uiterste uithoeken van de menselijke geestkracht. Kunst ontstaat pas, als de kunstenaar in staat is in een voortdurend proces van zelfkritiek met zijn medium bezig te zijn.’
Kunst is niet gewoon. Kunst is ‘niet van de straat’ – en een kunstenaar ook niet.
Gerard (Kornelis van het) Reve schrijft in Brief uit schrijversland:
‘Het schrijven is een kwelling, ja, misschien niet voor Anne H. Mulder, volgens wie je een hengselmandje met een sopje moet schoonboenen en daarna met was inwrijven en er dan flessen wijn in zetten, fleurige doeken daartussen, een bosje peterselie, en dan moet je, met dat mandje aan de arm, bij verrassing, bij vrienden aangaan, en “fluiten onder een raam, omdat het zomer is”.’
En Multatuli schrijft: ‘De parelduiker vreest de modder niet.’ Hij is een dwarse kunstenaar. Een echte.
Tekst: Pierre Tuning
/hoekwater.jpg)
/Muller.jpg)
/LJ-de-Vries.png "LJ-de-Vries")
2 reacties
we kunnen niet allemaal ineens voor gaan staan.
Dan maar een dwars straatje nemen, loop je ook niemand in de weg
Beste ‘dwarse’ Pierre,
Eigenlijk moeten er meer mensen zijn zoals jij.
Dwarsdenkers zijn de vaandeldragers en toeteraars in de stoet der dwazen.
Onpopulair verkondigen ze hun mening over aardse zaken. De kunst niet uitgesloten.
Met een ‘zuivere’ pennenstreek beslechten ze de rebellie.
Pierre blijf a.u.b. nog lang een dwarsdenker.