Participe en Rotary samen in actie tegen armoede

‘In Aalsmeer zijn 600 kinderen de dupe van geldzorgen’ 

Door: Jan Dreschler. Hoe is het om geldzorgen te hebben of onder de armoedegrens te leven? Voor wie zijn kinderen alles kan geven wat ze nodig hebben, is dat nauwelijks voor te stellen. En schaamte zorgt ervoor dat het zich vaak in het verborgene afspeelt. Met een nieuw initiatief willen maatschappelijke organisaties afrekenen met dit probleem. Dyane Stam (welzijnsorganisatie Participe) en Ben van der Sluis (Rotary Aalsmeer/Uithoorn) vertellen over hun ambitieuze plannen.

Twee jaar geleden was er een bijeenkomst in Haarlem met als naam Alliantie Tegen Kinderarmoede (HATKA). Voor Ben van der Sluis een indrukwekkende ervaring. Het ging niet alleen om de onderliggende cijfers — in dit geval van de Boerhaavewijk, waar één op de drie gezinnen in armoede leeft — maar het gaf ook een helder zicht op de problematiek waarin mensen terechtkomen. Er kwamen bij één gezin soms wel twaalf tot veertien instanties over de vloer. Zij kwamen met tegengestelde adviezen en acties, en als je niet meewerkte, trokken sommige hun handen ervan af, de betrokkene in verwarring achterlatend. Vandaar de alliantie met een duidelijke ambitie: in 2030 geen kinderarmoede meer.

Koudwatervrees
Dat riep bij Ben de vraag op of dit probleem ook in onze regio speelt. “Na een presentatie door Participe bij onze Rotary, vroegen we ons af: hoe gaat het hier met kinderen in achterstandssituaties en is de Haarlemse problematiek herkenbaar? Er volgden gesprekken met velen, onder wie Dyane. Daarna zijn andere partijen benaderd met de vraag of zij zich hiervoor in zouden willen zetten. De meeste gemeentes waren enthousiast, en verder gaat het om maatschappelijke organisaties, het bedrijfsleven, de kerken en de scholen. Er was hier en daar nog wel enige koudwatervrees, omdat men het nog niet precies voor zich zag, maar er was ook veel adhesie.”

Het idee ontstond om een initiatief te starten voor de Haarlemmermeer, Aalsmeer, Amstelveen en Uithoorn. In Aalsmeer is men er het actiefst mee aan de slag gegaan hetgeen resulteert in een startbijeenkomst op 27 november in The Beach. “Het belooft een bijzondere bijeenkomst te worden,” aldus Dyane.

Gevolgen van tekort aan geld
Wethouder Sybrand de Vries is aanwezig en er zal door Guust Jan Timmerman iets verteld worden over de ervaringen in Haarlem. Jan de Kramer van VNO-NCW stipt de rol van het bedrijfsleven aan. “Daarna spelen we het spel Serious Games waarbij je als het ware in de situatie geplaatst alsof je deel uitmaakt van een probleemgezin en je probeert samen met de overige gezinsleden oplossingen te vinden voor wat je tegenkomt. Het is bijzonder hoe je je tijdens dit spel realiseert wat een enorme gevolgen een tekort aan geld heeft,” aldus Ben.
Aansluitend wordt een aantal stellingen aan organisaties voorgelegd met de vraag: hoe zou u dit probleem aanpakken?

Dyane vult aan: “Zo wordt vanuit verschillende invalshoeken het probleem belicht, en het doel is dat er daarna samenwerkingsverbanden of werkgroepen ontstaan om gezamenlijke problemen op te lossen. Er is nog niet een bepaald stramien waar je zo in kunt stappen; het is een gezamenlijke ontdekkingsreis. Echter, met zo’n breed opgezette alliantie zijn er ongekende mogelijkheden en een schat aan expertise.”

‘Het is overal’
Maar alles begint volgens Ben en Dyane bij bewustwording, en dat wil de startbijeenkomst geven. “Die bewustwording is niet iets vanzelfsprekends,” weet Ben, “er zijn in de gemeente Aalsmeer heel wat huishoudens die het financieel zwaar hebben en naar schatting zo’n 600 kinderen die daar de dupe van zijn.” De kans is volgens hen groot dat je er daar wel een of meer van kent. Wie dat in de praktijk herkent, is van harte welkom om te participeren. Wie het niet herkent, wordt vooral aangeraden om te komen, “want het is overal, maar je ziet het niet altijd.”

Die 600 kinderen kunnen niet goed meedoen in het maatschappelijk leven. Soms gaan ze met een lege maag naar school. Met Sinterklaas zijn er geen cadeautjes, en naar een partijtje van een ander gaan ze niet toe omdat een cadeautje niet bekostigd kan worden. Vooral in de donkere dagen voor kerst is dat een schrijnend gegeven.

Wel een tv maar geen brood
Ben: “Schaamte is een belangrijke belemmerende factor bij het zoeken naar hulp. Misschien is dat in Aalsmeer nog wel extra zo, omdat we op het eerste gezicht een welvarende gemeente zijn met veel ondernemers. Dan schaam je je misschien nog wel extra als jouw leven geen succes is geworden. We zien het ook niet altijd. En soms is er onbegrip. Een stereotiep is het gezin waar een grote kleurentelevisie in de kamer staat en mensen geen brood op de plank hebben. De omgeving spreekt er schande van. Maar als je met die mensen praat, blijkt dat die met heel veel moeite bijeen gespaarde kleurentelevisie gekocht is onder het motto: dat is het enige plezier dat ik mijn kinderen nog kan geven.”

Dyane: “Er zullen situaties zijn waarin mensen niet zo verstandig met hun geld omgaan. Maar het kan ook zomaar gebeuren dat alles onder druk komt te staan door externe omstandigheden, zoals het voorbeeld van iemand die een whiplash kreeg waardoor de relatie thuis onder druk stond, het inkomen wegviel en het kind ertussen zat.”

Ben: “Als je mensen in armoede wilt helpen, dan is dat niet alleen een kwestie van financiële hulp; het is een drieslag met de drie v’ s: verlichten, versterken, verzelfstandigen. Je wilt de acute nood verlichten, vervolgens wil je mensen in hun kracht zetten — dat wil zeggen hun positie versterken — en uiteindelijk komen tot zelfstandigheid, zodat mensen voor de rest van hun leven verder kunnen.”

Een oud spreekwoord zegt: als je voor een dubbeltje geboren bent, word je nooit een kwartje. In Nederland zijn geen rangen en standen. We leven in een tijd waarin iedereen alles kan bereiken maar als je in je jeugd achterstand oploopt, dan loop je dat haast niet meer in.

Wie samen met de organisatoren de schouders wil zetten onder dit mooie initiatief, kan zich melden via e-mailadres: amasta2025@gmail.com.

(Foto’s: Arjen Vos)