Behandeling kadernota leidt tot gepassioneerde uitspraken

Door: Joop Kok. (Beschouwing) Donderdagmiddag 4 juli vergaderde de gemeenteraad over de Kadernota 2025. Een nota waarin het college verantwoording aflegt over datgene wat ze al gedaan heeft, aan het doen is en gaat doen. Het spreekt voor zich dat er tegelijkertijd gekeken wordt naar de financiële consequenties. De kadernota, met de daarbij behorende documenten, is niet veel anders dan een huishoudboekje van een gezin waarin is aangegeven wat men van plan is te doen. En net zoals ieder gezin zijn eigen voorkeuren heeft hoe het beschikbare geld te besteden, geldt dat ook voor de verschillende partijen van Aalsmeer. Met dit verschil dat de coalitie, CDA, D66 en VVD, in grove lijnen al bepaald heeft waar men met Aalsmeer naar toe wil.

Bij de behandeling van de nota wordt aan de raad gevraagd de documenten op juistheid te controleren en aan te geven hoe men tegenover de plannen staat. Voor wijzigingen dien je een motie in en in geval van een fundamentele verandering, een amendement. Net zoals binnen een gezin heftige discussies kunnen plaats vinden wanneer één van de leden zich niet houdt aan de geldende regels, gaat dat op voor de raad. Nadat iedere partij zijn beschouwing had gegeven en men de ruimte kreeg om op elkaar te reageren, kregen GL en de PvdA heftige kritiek te verduren van Dirk van Willegen van het CDA: “Wat doet de PvdA en GL, die komen met tien punten om weer opnieuw te gaan onderhandelen over deze coalitieperiode, STOP daarmee, dit is wat we hebben. STOP ermee, we gaan het college niet opzadelen met allerlei plannen die uitgezocht moeten worden.” En, verwijzend naar de beschouwing van vorig jaar: “Het is oude wijn in nieuwe zakken, ze proberen het weer, maar we doen het niet.”

Wat heftigheid betreft, moest ik aan de discussies uit mijn puberteit denken die ik met mijn vader voerde over geloof en gezag.

Passie ontbrak
Tja over oude wijn in nieuwe zakken gesproken, ook de benadering van Dirk van Willegen van het CDA, verschilde niet van die van vorig jaar. Opnieuw een aantal opsommingen. Dat wat staat te gebeuren: een nieuw zwembad, nieuwe brandweerkazerne, vijf kunstgrasvelden, een nieuw IKC in Nieuw Oosteinde, de bouw van 850 woningen in de Oosteinderdriehoek en 267 woningen in Westeinderhage.

Dat wat gaande is: de bouw van 140 woningen aan de Roerdomplaan en Meervalstraat, het omvormen van een verrommeld kassengebied op Greenpark deelplan II en de afbouw van het hele Greenpark.

Dat wat gewenst wordt: betere groenvoorziening, een realistisch en betaalbaar plan voor het fort, een inrichtingsvoorstel voor het parkeerterrein van de atletiekvereniging aan de Sportlaan, onderhoud wegmarkeringen, eerste verdieping raadhuis geschikt maken voor ambtenaren, upgraden raadskelder, uitbreiding Mijnsheerlijckheid, tweede supermarkt Kudelstaart, woon-welzijn-zorgvisie versneld uitvoeren, ontmoetingspunten in de wijken, handhaven barbecueplaatsen Waterfront, evenwichtige verdeling van woningen over asielzoekers, jongeren, gezinnen, ouderen  en arbeidsmigranten.

Een opsomming van zaken waar het voegwoord ‘ook’ zeventien keer in voorkomt. Het woord ‘participatie’ éénmaal. Een weinig inspirerend betoog waarin de passie ontbrak die Van Willegen later wel toonde toen hij verwijtend GL en de PvdA toesprak.

Omgaan met centjes
Uit de beschouwing van Dirk van der Zwaag van de VVD was duidelijk de kennis hoorbaar die hij op dit terrein heeft. Liefdevol sprak hij over het omgaan met ‘centjes’.  De VVD kon zich vinden in de voorgestelde besluiten, maar wilde nog wel een discussie over de aanpassingen van het gemeentehuis.

Wat betreft de bouw van het nieuwe zwembad en brandweergarage vroeg de VVD om een bepaalde mate van soberheid om zo de kosten niet al te veel op te laten lopen.

Men stemde in met het afschaffen van de hondenbelasting en het invoeren van een waterverblijfsbelasting voor toeristen, overwegende dat watersportbedrijven hier geen nadelen van ondervinden. Met gemengde gevoelens keek hij naar de bezuiniging op het gebied van city marketing en hoopt op initiatieven vanuit ondernemend Aalsmeer.

Overlast aangemeerde vaartuigen
Namens de VVD diende Marjanne Vleghaar de motie ‘ligplaatsenplan vaartuigen’ in om overlast van aangemeerde vaartuigen te voorkomen. Vooral in het centrum van Aalsmeer, bij het Praamplein, hadden zich problemen voorgedaan. De burgemeester gaf aan dat hij ervan op de hoogte was, dat de betrokkenen vaak psychisch verward zijn, dat er ook toe-eigening van andermans spullen had plaats gevonden en dat betrokkenen een gebiedsverbod hadden gekregen. De VVD ging akkoord met het voorstel om in een commissievergadering een notitie voor te leggen hoe hier mee om te gaan.

VVD’ers stoppen
Bij de start van de vergadering bracht Dirk van der Zwaag het nieuwtje dat hij aan het eind van de raadsperiode stopt met het politieke werk en dat Sissi Mijwaart na het zomerreces zijn functie als fractievoorzitter over zal nemen. Raadslid Jan Bouwmeester stopt er in het voorjaar van 2026 eveneens mee. Zijn rol als vicefractievoorzitter wordt na de zomer overgenomen door raadslid Marjanne Vleghaar die al sinds 2007 raadslid is.

Een andere toon
Namens Absoluut Aalsmeer voerde Greta Holtrop het woord, duidelijk een andere toon dan die van fractievoorzitter Werner Koster. Greta is trots op Aalsmeer, een zelfstandige gemeente met een eigen identiteit en zo moet dat blijven. Zij vindt het stuitend dat het bord Buitenveen nog steeds niet is verwijderd. Zij stelt dat de coalitie goede stappen heeft gezet om de mens als maat te nemen, maar dat ze een werkelijk andere houding jegens de inwoners nog moet waarnemen. Gezien de toename van het aantal inwoners en nieuwe bedrijven, verwacht AA een toename aan verkeersdruk. Om kwetsbare delen, zoals het dorpscentrum, te beschermen is AA voor invoering van 30 kilometer zones en het verbieden van zwaar vrachtverkeer. Net als het CDA is AA voor het versneld uitvoeren van de woon-welzijn-zorgvisie. Gebiedsvisie Kudelstaart, inrichting Raadhuisplein, onderhoud groen en de leefomgeving, vragen evenzo om een snelle uitvoering.

Budgetoverschrijdingen
Als Greta stelt dat AA zich grote zorgen maakt over budgetoverschrijdingen bij grote projecten waar de raad niet in staat is om haar controlerende taak uit te voeren, reageert Gerard Winkels van het CDA: “Kunt u een aantal projecten met budgetoverschrijdingen noemen?” Holtrop: “Eentje is natuurlijk Fort Kudelstaart, dat project is financieel ver over de scheef gegaan en zo zijn er vast nog wel meer projecten te noemen.” Winkels: “Een tweede en derde zou ook leuk zijn. Het fort vind ik een wat twijfelachtige.” Holtrop: “Die zal ik dan even later aan u doorgeven, die heb ik nu niet even paraat, dank u.”

Ook in het slotakkoord ontbrak de Koster-nuance: “We zitten ongeveer halverwege de huidige raadsperiode, een periode die voor AA bijzonder roerig was door het elimineren van onze wethouder het blokkeren van een benoeming van een nieuwe AA wethouder en het ontvreemden van twee raadszetels op grond van eigen belang. Maar AA staat er weer als enige gekozen lokale partij.”

De drie door AA ingediende moties, motie 100 procent, motie intrekken verhoging OZB, motie centrumvisie Kudelstaart, werden na een kritische beschouwing toch maar ingetrokken.

‘Politiek is keuzes maken’
Sybrand de Vries van D66 begon, net als vorig jaar, met wat er over de grenzen gaande is. Twee oorlogen die het resultaat zijn van doorgeslagen populisme en nationalisme. Een aanzet tot een beschouwing die eindigt met een wens: dat we elkaar behandelen als broeders en zusters die we tenslotte allen zijn. En dat we de krachten die verdeeldheid zaaien gezamenlijk bestrijden. Kanselwaardige woorden die de ziel verwarmen.

Terug naar de lieve vrede van de gemeente, terug naar Kadernota 2025.  Uit de tot nog ‘aangehoorde’ beschouwingen krijg je daar weinig beeld van. Gelukkig biedt de Vries meer helderheid, net als Keessen ging hij in op de in de Kadernota gestelde dilemma’s. De plannen van het college zoals de buitensportaccommodaties, het huisvestingsplan voor het onderwijs, de nieuwbouw van de brandweerkazerne en vooral de nieuwbouw van het zwembad zullen een zodanig beslag leggen op de financiële middelen van de gemeente Aalsmeer, dat er ingegrepen moet worden op eerder gemaakte plannen.

De voorbeelden die de Kadernota geeft behelzen een uitstel van de uitvoering van de Centrumvisie Kudelstaart, het verder verduurzamen van het maatschappelijk vastgoed, de investering in het buurthuis Hornmeer en het afslanken van enkele projecten in de buitenruimte. Voeg daar nog eens de dreiging van mogelijke kortingen door het Rijk vanaf 2026 aan toe en het zal duidelijk zijn dat er keuzes gemaakt moeten worden. “En dat is politiek, dat gaat in zijn diepste wezen over het maken van keuzes,” aldus de Vries. Het college maakt een aantal van die keuzes en D66 kan, met enkele kanttekeningen, akkoord gaan.”

Waar D66 pal voor zal blijven staan zijn de gelden voor Kunst en Cultuur. In vergelijking met de omringende gemeentes geeft Aalsmeer daar volgens de partij te weinig aan uit.

Het Flower Art Museum met zijn nieuwbouwplannen, kan voor de gemeente een nieuw centrum worden in de keten van kunst en cultuuruitingen in Aalsmeer.

“Wordt het woord ‘de menselijke maat’ in de landelijke politiek inmiddels al weer wat minder gebruikt, bij ons in Aalsmeer blijft deze term op nummer 1 staan,” aldus de Vries.

Kadernota bestaat niet
Voor het eerst presenteerden GroenLinks en de PvdA gezamenlijk hun beschouwingen. Daar waar in de beschouwing van D66 inhoudelijk verwezen werd naar de Kadernota en werd aangegeven hoe D66 zich daartoe verhoudt, doen GroenLinks en de PvdA net alsof de kadernota niet bestaat. Wel nodigen ze inwoners, raad en college uit om de komende maanden tot de begroting, met hen in gesprek te gaan. De uitslag van die gesprekken zal voor hen bepalend zijn voor de goedkeuring van de begroting in november.

Tja, denk ik bij zo’n opstelling, je zal maar verantwoordelijk zijn voor het schrijven van de Kadernota en zo’n reactie krijgen? Wil je wel een gesprek aangaan met een partij die niet de moeite neemt om op jouw voorstellen te reageren maar dat wel eist van jou? Een ieder wil toch gewoon serieus genomen worden?

En wat houden die voorstellen in? Als ik de beschouwingen teruglees valt het me op dat er weinig structuur in zit. Een opsomming van negen punten die in de verdere uitwerking niet terug zijn te vinden. Gelukkig hebben GL en de PvdA een persbericht opgesteld dat meer helderheid biedt. Laten we dat maar eens doornemen.

Babyboomers
GL en PvdA willen, net als vorig jaar, met een plan komen voor 500 appartementen. Waarom dat in één jaar tijd niet is gelukt en nu wel zou lukken, wordt niet duidelijk gemaakt. Leegstaande bedrijfspanden wil men inzetten voor tijdelijke woningen. Niets wordt zo goed beschermd in Nederland als het eigen bezit. Het zal jarenlange strijd in de rechtbank kosten om dat voor elkaar te krijgen. Zoveel tijd (geld) zelfs dat er inmiddels voldoende babyboomers zijn overleden en het woonprobleem vanzelf is opgelost.

De meeste mensen zullen wel voor meer groen, tuinen en parken zijn, het liefst nog aaneengeschakeld. Geef maar aan, in welke kadernota dan ook, waar je het geld haalt. Sinds er voor Schiphol een commissie is ingesteld is het een zaak van de totale raad. GL en PvdA stellen de oprichting van een commissie zorg voor om beter grip en controle te krijgen op de zorguitgaven en de kwaliteit van zorg. Waaruit blijkt dat dat nu niet het geval is? Zijn daar aanwijzingen voor te vinden in de kadernota?

De toegang tot zorg en ondersteuning wil GL en de PvdA verbeteren met het uitgeven van een helder geschreven boekje over hoe gemeentelijke hulp werkt. Met het uitdelen van het boekje ‘Armoede uitgelegd aan mensen met geld’ van Tim S. Jongers, hoopten Buisma en Franssen een bijdrage te leveren aan de armoedebestrijding.

‘Roep in een woestijn’
De meest tot de verbeelding sprekende zin is wel van Judith Keessen van FlorAalsmeer: “De roep om verbetering, meer groen, inhaalslag onderhoud, horen wij al jaren, maar het lijkt een roep in een woestijn, onbeantwoord en verloren in een uitgestrekte stilte.” Ze geeft aan blij te zijn met de gesprekken die gepland staan voor de bouw van een nieuw zwembad. Zij miste de betrokkenheid van de raad bij dit proces. 32 Miljoen reserveren voor een zwembad is niet niks, vooral niet nu. Het betekent, zoals de Vries ook al aangaf, dat er groot onderhoud moet worden geschrapt of uitgesteld.

Graag had ze een prioriteitenlijst van het Meerjarenperspectief (MPP) gehad, zodat de raad suggesties kon doen, helaas is dat niet ingewilligd. Ze roept op tot een betere relatie tussen bestuur en inwoners met meer persoonlijke interactie en betrokkenheid.

Ze geeft aan zich zorgen te maken over de toekomst van de Westeinderscheg. Ze ondersteunt groen en recreatie, maar ziet ook grenzen. “Het plan om Aalsmeer en de Westeinderplassen om te vormen tot toeristische trekpleisters kan leiden tot overlast en overbelasting. Laten we kijken wat wij willen, niet wat Amsterdam wil.”

Ze vraagt om een visie voor de toekomst van Aalsmeer, met elkaar wil ze bepalen hoe die er uit moet komen te zien. Een dorps karakter of meer verstedelijking? In de kadernota ziet ze te weinig ambitie en duidelijke plannen voor de toekomst. Ze roept het college op om concreet te zijn in haar ambities en te investeren in dat wat echt belangrijk is voor de inwoners: een veilige, betaalbare en gezonde leefomgeving. Met de oproep om tijdens het reces vooral te genieten, sloot ze haar beschouwing af.

‘Democratie is in eerste instantie een praktisch antwoord op de vraag hoe je macht en welvaart kunt verdelen. De aantrekkingskracht van democratie zit niet in de morele superioriteit over andere bestuursvormen zoals tirannie, monarchie of oligarchie, maar in dat het een betere manier is om verschillende opvattingen en belangen met elkaar te verenigen.’ (Politiek filosoof Erica Benner)

(Foto’s: Jaap Maars)