Pierre’s Pennenstreken: ‘Zoveel steentjes…’

(column) In totaal 104.000 lichtgevende steentjes. Net zoveel als het aantal Nederlandse slachtoffers – Joden, Roma en Sinti – van de Holocaust. De steentjes verdeeld onder de 170 gemeenten waar zij werden weggerukt en vermoord. Het Holocaustmonument Levenslicht van kunstenaar Daan Rosegaarde was tien dagen te zien in de Burgerzaal van het Raadhuis. Indrukwekkend. Maar ‘tijdelijk’ – ter gelegenheid van de Auschwitzherdenking.

Aalsmeer heeft wel een paar oorlogsmonumenten – zoals de ingemetselde Gedenksteen in het raadhuis, de Propeller in Kudelstaart en Hell’s Fury in Oost – maar geen Holocaustmonument.

Daarom moet het blijven. Dichtbij een plek waar veel Aalsmeerders langs komen. Waar veel Aalsmeerders – bijna letterlijk – niet omheen kunnen. In de buurt van de balie in de Burgerzaal, bijvoorbeeld.

Wij leven in een tijd van de ‘boomers’ – afkorting van ‘babyboomers’ die hun leven begonnen na de Tweede Wereldoorlog. In vrijheid, die te danken was aan de Geallieerde troepen. En laat iedereen zich het volgende realiseren!

In de paar jaar vóór hun geboorte – tijdens die oorlog dus – reden ruim honderd treinen vanuit Nederland naar de concentratie- en vernietigingskampen Auschwitz-Birkenau, Sobibór, Bergen-Belsen, Theresienstadt en Mauthausen. Drie dagen en nachten opgepropt tegen elkaar aan staan, honderd per veewagen. Mannen, vrouwen, invaliden, stokoude bejaarden en piepjonge kinderen. Duizend per transport vanuit Westerbork. Wie meer wil weten over de gruwel die hen te wachten stond, kan het lezen in het verslag dat een gevangene nog in Auschwitz schreef, toen de SS-bewakers voor de Russen weggevlucht waren: Eindstation Auschwitz, door Eddy (Eliazar) de Wind. Maar er zijn nog veel meer boeken en getuigenissen van de slechts 5.000 mensen die geschonden en diep getraumatiseerd de kampen hebben overleefd.

Toen Eddy de Wind in Auschwitz aankwam, op 16 september 1943 – met zo ongeveer het 65ste (!) transport uit Westerbork – was ik een half jaar oud. De transporten en het moorden zouden nog tot de Duitse nederlaag doorgaan.

Toen ik als klein jongetje hoorde over de ‘oorlog’, de ‘bevrijders’ en ‘concentratiekampen’ vroeg ik aan mijn moeder waarom de Joden dood moesten. Zij wist niet wat ze daarop moest zeggen.

En ik weet het ook nog steeds niet.

Tekst Pierre Tuning, foto gemeente Aalsmeer

(advertentie)