Pierre’s Pennenstreken: ‘Jan Terlouw, democraat’

Door: Pierre Tuning. Pennenstreek 510. In navolging van Jan Terlouw zou je hopen dat de mensen meer vertrouwen in elkaar krijgen. Er zijn nostalgische herinneringen aan de tijd dat je ’s avonds bij iedereen naar binnen kon kijken, dat de achterdeur los was of dat er een spreekwoordelijk ‘touwtje uit de brievenbus’ hing.

Dat alles goed op slot moet, ook als je maar even weg bent, weten we nu wel. Ook, dat we wantrouwig moeten staan tegenover anonieme bellers en onbekende aanbellers. Zorg dat je huis goed beveiligd is als je op vakantie gaat. De politie waakt!

Dat er weinig onderling vertrouwen bestaat, zie je niet alleen aan de hermetisch gesloten deuren en de steeds meer dichtgeschoven gordijnen. Het is ook de omheining van het eigen territorium die steeds grotesker vormen begint aan te nemen. Hoge schuttingen en afrasteringen die vroeger alleen de achtertuinen omsloten, zie je steeds meer in de voortuinen verschijnen. ‘My home is my castle’ wordt ‘mijn tuin is mijn bolwerk’. Het vertrouwen ebt weg; de wereld wordt buitengesloten.

Veel mensen voelen zich door ‘de politiek’ in de steek gelaten. Zij voelen zich onzichtbaar en niet gehoord. Voor hen kan het niet extreem genoeg zijn om aandacht te eisen. Daar komen verrassende verkiezingsuitslagen uit voort. Het blijkt dat de gevestigde partijen hebben gefaald om de gewone mensen echt bij het bestuur te betrekken. Ook D66 heeft zich te vaak laten inpakken en is teveel op een gewone bestuurderspartij gaan lijken. Maar…

“Wij moeten angst niet voeden, maar opvangen. Verschillen proberen te overbruggen, van elkaar leren en daadwerkelijk samen te leven en te beleven. Waarde te geven aan de kansen van anderen, juist degenen die geen stem of kanaal hebben. Uit de overtuiging dat de kracht van verantwoordelijkheid nemen is wat je ermee doet voor een ander, niet voor de eigen achterban of bevolkingsgroep. Door elkaar niet te reduceren van één kenmerk van ons wezen. Daarom wilde ik terug naar Nederland…”

Zei Sigrid Kaag in 2018 aan het slot van haar Abel Herzberglezing. Dat klinkt bijna net zo idealistisch als Van Mierlo in 1967. Of Jan Terlouw in 1971, of 1981, of 1991, of 2017, of…