Pierre’s Pennenstreken: ‘Herbert Paulzen, wereldwandelaar’

Door: Pierre Tuning. Pennenstreek 391. ‘Wil je de ziel van een streek beter leren kennen, dan móet je er doorheen wandelen. Praten met mensen, eten wat de lokale pot schaft, de wijnen en bieren en andere liquide genotsmiddelen proeven. En de wandelingen krijgen een extra dimensie als je weet wat zich op die paden allemaal heeft afgespeeld.’

Herbert Paulzen (80) is verslaggever. Als hij ergens naartoe gaat, is dat nooit om er te blijven, maar om het verhaal te kunnen vertellen van zijn ervaringen. Dat heeft hij gedaan zo lang als ik hem ken – en dat is inmiddels meer dan vijfenvijftig jaar. Eerst, in de jaren ’70 als redacteur van de Aalsmeerder Courant met als uitvalsbasis Kudelstaart, toen van de ANWB Toeristenkampioen en later als zelfstandige reisboekenschrijver – die pas tot rust komt in een verre uithoek van Friesland: Ezumazijl aan het Lauwersmeer.

De coronacrisis dwingt hem om thuis te blijven. Net als iedereen. En als Herbert niet weg kan, als hij zijn vleugels niet kan uitslaan over het oppervlak der aarde, reist hij in zijn hoofd – en hij schrijft het op, zoals hij dat altijd heeft gedaan. Als resultaat heeft hij zijn vijftiende(!) boek gepubliceerd: Kronkelpaden, In de voetsporen van hun verleden.

Wandelen
Zijn eerdere reisboeken bewijzen: er is bijna geen plek ter wereld waar hij niet is geweest. Van China en Noord-Korea tot Papua Nieuw-Guinea, van de Stille Zuidzee tot de Himalaya en het Amazongebied, van Vietnam tot Noord-Jemen.

Maar in zijn laatste boek blijft hij weer dichter bij huis. In Europa. Hij reist met het oudste transportmiddel van de mens: de ‘benenwagen’ – en met behulp van de oudste ‘reisgids’: de historische kennis van woord en geschrift.

Wij kunnen al meer dan een jaar nergens heen, onze actieradius is bijzonder klein geworden en als gevolg daarvan hebben veel mensen het wandelen ontdekt. ‘Nu is wandelen voor je plezier de meest voorkomende vrijetijdsbeleving,’ schrijft Herbert, ‘dik aanbevolen door de medische wetenschap en fitness goeroes. En voor dat doel zijn talloze “nieuwe” paden geschapen, langeafstandspaden, bospaden, stadsroutes, paden naar uitzichtpunten, prehistorische graven en natuurmonumenten.’

Maar Herbert heeft ze al veel eerder ontdekt, paden die eeuwen geleden zijn gebaand door mensen die nieuwe verten opzochten, vaak handelswegen, soms vluchtwegen om het vege lijf te redden en op zoek te gaan naar een beter leven. En hij heeft tal van avonturen beleefd die hij gelukkig kan navertellen.

Dat heeft hij met veel enthousiasme en kennis van zaken gedaan. Reis met hem mee; daar kan je gewoon voor thuisblijven en zijn boek lezen.