Pierre’s Pennenstreken: ‘Herfstharken’

Door: Pierre Tuning. Pennenstreek 415. Het wordt tijd om de bladeren bijeen te harken… Wat moeten we anders, in de herfst van ons leven? We zijn nu ver in de zeventig en allemaal zijn we, op onze eigen manier, de bladeren bijeen aan het harken.

Een vriend van mij schrijft zijn autobiografie, ik bezie met een meewarige blik wat ik de afgelopen zestig jaar heb geschreven – en wat ik niet heb geschreven.

Marijke heeft toevallig(?) op het landgoed van Museum Voorlinden een foto gemaakt die mij op het eerste gezicht erg aansprak. Ik heb meteen een afdruk-op-doek 40x40cm besteld – en nu, pas naderhand, ben ik gaan analyseren waarom… Compositie (let op de gulden snede, diagonalen, kleuraccentjes), sfeer en symboliek van vergankelijkheid: het past perfect.

En herken mezelf: een ouwe boomstronk te midden van afgevallen bladeren – en het onderaardse rottingsproces dat nieuw leven schept dat, ongewild en plotseling, als paddenstoelen uit de grond schiet. Als een ‘Pennenstreek’, dacht ik, bij deze 415de. Tot zover de mijmeringen van een ouwe lul waar niemand wat aan heeft.

Terugkeer
Dan komt in één week alles samen. Op aandringen van mijn vrouw Marijke heb ik al mijn gedichten – en pogingen daartoe – op een rijtje gezet en naar een mogelijke uitgever gestuurd. Het verzamelen van die teksten bracht me terug naar de afgelopen zestig jaar van gevoelens en gedachten die ik in dichtvorm op papier blijk te hebben gezet. Wie ben ik geweest en wat ben ik geworden? Wie het weet, mag het zeggen.

Toen kwam de queeste met Femke Kempkes naar Dwingeloo om de dierenbeelden van Wessel Bezemer op te halen, voor de tentoonstelling Beestenboel in het Oude Raadhuis. De eerste ontmoeting met zijn vrouw Inez en de overweldigende verzameling beeldhouwwerken in het atelier van Wessel. Ik liep er als een kind in een snoepwinkel en van Inez mochten wij alles meenemen wat passend zou zijn voor de expositie.

Onderweg kwamen verhalen naar boven, over het Beeldeneiland van Wessel en Femke in de weilanden bij Kudelstaart, waar mijn vrouw Manou – ze is twaalf jaar geleden, tussen kerst en nieuwjaar overleden – zo lekker bezig was. Wessel heeft indertijd een stuk of zeven van haar beeldjes in brons gegoten – een mooie herinnering aan hen beiden. Evenals het beeld van hemzelf: ‘Drie sirenen’ dat hij bij ons in de tuin kwam zetten.

Exposities
En, afgelopen zaterdag, hebben wij de opening van twee exposities beleefd. Onze vriendin Ineke van Dam toonde haar werk in de makelaardij van haar schoondochter Karin Eveleens, getiteld ‘Quantum Pixels’. Ook Ineke keerde terug naar een jeugdervaring: ‘In 1957 ging ik als dertienjarige met mijn vader naar de tentoonstelling ‘Het Atoom’ op Schiphol. Er was een vergroting van een atoom nagebouwd met zijn protonen en neutronen – en, cirkelend eromheen, de elektronen. Dit beeld is tot op de dag van vandaag bij me gebleven. Het besef dat alles rondom ons heen en binnen onszelf uit atomen bestaat! Vele jaren later kwam Niels Tuning, die werkt bij de deeltjesversneller CERN in Genève, uitleg geven over het pas ontdekte Higgs-deeltje. Ik was opnieuw gefascineerd. Mijn schilderijen bestaan uit mijn beelden: pixels van de Kwantumwereld met zijn golven en fotonen.’

Wij troffen oude vrienden en bekenden, bewonderden de schilderijen, haalden herinneringen op, bespraken het zorgelijke heden en de zeer nabije toekomst (het concert van violist Tim Kliphuis zondagmiddag in Bacchus!), en werden door Karin Eveleens gastvrij onthaald op koffie met gebak. Toen werd het tijd voor de Beestenboel in het Oude Raadhuis. Wij constateerden dat de grenzen tussen amateur- en professionele schilderkunst aan het vervagen waren – en dat de onsterfelijke beelden van Wessel een passende plaats hadden gevonden in deze Aalsmeerse ‘beestenbende’.

‘Sentimental’
De nostalgie kon niet op toen wij zondagmiddag naar Uithoorn togen om in De Schutse de oude acteur Helmert Woudenberg (76) aan te horen, die Simon Carmiggelt voordroeg – geheel uit het hoofd! Mijn ouders waren geabonneerd op Het Parool en de ‘Kronkels’ die erin stonden, hebben indertijd mijn leeslust sterk aangewakkerd. Ik herinner mij, dat ik als vijfjarige in een van zijn columns de bevestiging las van mijn al eerder gekoesterde vermoeden dat… Sinterklaas niet bestaat!

Helmerts optreden werd gelardeerd met weemoedige beginnetjes muziek, gespeeld door saxofonist John Coltrane – bevestigde Helmert mij achteraf (hij herinnerde zich de Oude Veiling nog goed en komt nog geregeld bij Piet Tas op bezoek). En uiteraard mocht ‘In a Sentimental Mood’ niet ontbreken…

Foto’s PT, bovenaan archief AV/Arjen Vos