Pierre’s Pennenstreken: ‘Crisisvloed’

Door: Pierre Tuning. Pennenstreek 439. Op internet zijn 48 woorden te vinden, die eindigen op -crisis. Meer dan de helft daarvan is van toepassing op de huidige tijd. En dan staan de oorzaken van al deze crisissen (crises) nog niet in het rijtje genoemd: de corona- of pandemiecrisis, de vrije-marktcrisis en… de Oekraïnecrisis.

Ach! waren alle mensen wijs,
En deden daarbij wel,
De aarde was een paradijs;
Nu is ze meest een hel.

Deze dichtregels zijn van de 17de-eeuwse opstandige dominee Dirk Camphuysen – en ze gelden nog steeds.

Voorspellingen
Er zijn verstandige mensen die een crisis zien aankomen. Ik heb heel oude Aalsmeerders gesproken die zich herinneren dat mijn grootvader Albert ‘Stop’ Spaargaren (1876-1938) de Tweede Wereldoorlog heeft voorzien. Op een bijeenkomst in Bloemenlust, halverwege de jaren dertig van de vorige eeuw, hoorde een schare kwekers hem voorspellen: ‘Er komt oorlog!’ (Meer dan een jaar later dacht de Engelse premier Chamberlain nog dat hij vrede had gesloten met Hitler – München, 30 september 1938.)

De grote Europese oorlog die nu in Oekraïne gaande is, heeft niemand voorzien. Alle landen in de wereld zijn zo afhankelijk van hun handelsrelaties geworden, dat geen weldenkend mens het in zijn hoofd zou halen, een oorlog tegen een buurland te beginnen. Dat Poetin desondanks tot deze verschrikkelijke invasie heeft besloten, is niet alleen misdadig (volgens de Geneefse Verdragen en het Handvest van Neurenberg – ‘strafbaar is het voorbereiden en voeren van een agressie-oorlog’), maar ook heel erg dom.

Dat een pandemie zou uitbreken, was wel te voorzien. Een aantal virologen heeft al in 2007 gewaarschuwd voor een grote virusuitbraak. Zij noemden de situatie in China een tijdbom. De wetenschappers konden niet voorspellen wanneer, maar wel dát het mis zou gaan, gewoon op basis van de feiten…

Dat de kern van veel van de huidige problemen in de vrije­markt­economie ligt, is al talloze keren voorspeld – en het is zonneklaar dat vooral essentiële overheidsdiensten eraan kapot gaan: het onderwijs, de zorg, de politie, het financieel systeem, de sociale dienst, maar ook de democratische organisatie van onze overheden zelf.

Paniek
Het is moeilijk, niet in paniek te raken als je je realiseert met wat voor crisissen we in de huidige tijd overspoeld worden. De pandemieën lijken nog niet voorbij; het lijkt een kwestie van tijd tot de meest agressieve vogelgriepvirussen van Barneveld gaan overspringen op de mens. De Europese oorlog jaagt niet alleen miljoenen vluchtelingen deze kant op, de vernietiging van de Oekraïense graanschuur zal nog meer uitgehongerde massa’s van het uitgedroogde zuidelijk halfrond naar de vleespotten van Europa drijven. Onze economie is zo extreem afhankelijk van de import van olie, steenkool en gas, dat wanneer de aanvoer stokt – zoals met Russisch gas gaat gebeuren – we met zijn allen in de kou zitten, de lichten gedoofd worden en alles tot stilstand komt…

Intussen wordt de kloof tussen degenen die met arbeid hun geld verdienen en een zelfvoldane bovenlaag die zijn kapitaal ziet vermeerderen omdat hij al zoveel bezittingen (geld, vastgoed, beleggingen) heeft, zo onoverbrugbaar groot dat een uitbarsting (‘de grote kladderadatsch’) onvermijdelijk lijkt.

Wat moeten we daarmee aan? Nog maar effe profiteren dat we elke dag kunnen douchen, dat we een pizzaatje kunnen bestellen en een patatje oorlog of een broodje kapsalon kunnen verorberen, naar een popfestival kunnen of met een kratje pils de Poel op – en dat er weer goedkope vakantievluchten naar het zonnige zuiden zijn… ‘Gelijk het gras is ons kortstondig leven’, zingt Psalm 103. Carpe diem. ‘Laat de armoe de pest maar krijgen,’ zeggen ze op Kanaleneiland.

Foto archief AV/Laurens Niezen Fotografie