Daan, Johan en Nico ‘erewinkeliers’ van de Zijdstraat

Johan, Daan en Nico. Aalsmeerse folklore, en ze hebben van die lekkere Hollandse jongensnamen ook. Hun achternamen klinken al even vertrouwd. Kreike, Spreij en Dames. De een met blozende appelwangen, de ander met eeuwige sigaar en de derde met ettelijke meters ingezonden brieven aan de gemeente.

Daan Spreij
Daan, ik kom er nog steeds met plezier. Hij nam zo'n halve eeuw geleden de zaak van zijn vader over en repareert en bouwt nog steeds fietsen. Wat weinig variatie aan fietsen in huis? Misschien, maar er is toch genoeg keus? Tja, de binnenband die ik net nodig heb, zit toevallig niet in de dagcollectie, al is ie zo besteld. Zo sjagrijnig als zijn vader was, zo vriendelijk en hulpvaardig is Daan. Altijd in voor een (weer te lang) praatje. Bereid om voor de zeventigste keer geduldig uit te leggen hoe je je remmen goed kunt afstellen. Zoekt gedreven mee naar een leuke oplossing als je goedkoop uit wilt zijn. Stronteigenwijs. Een vakman.

Johan Kreike
Johan vind ik een gecompliceerder geval. Hij en zijn broer zetten hun vaders groentezaak voort. De laatste winkelverbouwing dateert van een halve eeuw terug. Of is het al langer geleden? Zo'n suf treintje met een mandarijn erop dat in de kersttijd in de etalage op en neer rijdt: heerlijk. Dat hardnekkige etalagegedicht als de complete familie met aanhang op vakantie is: hoeft niet. Maar zónder kan ik me de zomer ook weer niet voorstellen. Enkele jaren geleden vond er bij de Kreikes een schisma plaats. Opeens was de helft uit beeld, een aderlating. De broodnodige sjeu in de winkel verdween. Maar de groente en het fruit die Johan verkoopt, blijft klasse. Met de tijd meegegaan? Langs die meetlat leg je Johan niet. Stronteigenwijs. Een vakman.

Nico Dames
Nico ken ik vooral via zijn jongere broer Jan, met wie ik vijftig jaar terug in de lokale anarchistische actiegroep De Losse Pols zat. Ik kwam geregeld bij hem thuis over de vloer. Jan was zo gek als een deur, maar prettig gek. Nico is even slim, maar verbetener en serieuzer. Hij ging net als zijn vader in de brillen. Zijn hobby werd ingezonden brieven schrijven aan de gemeenteraad en B&W. Met uitroeptekens, illustraties, vetgedrukte woorden, kaders, onderstrepingen. Rode draad: méér parkeerplaatsen. Hoe meer parkeerplaatsen, hoe meer klanten voor winkeliers. Ja toch? Voor Nico heeft elk probleem een simpele oplossing. Het mooie is dat híj altijd die oplossing kent. Stronteigenwijs. Een vakman.

Kleine man genekt
Van Nico weet ik het zeker, van Daan en Johan vermoed ik het: ze zijn vierkant tegen het ondernemersfonds voor Aalsmeer Centrum. Als gemeente zo'n fonds in het leven roepen is volgens Nico onbehoorlijk bestuur en ondemocratisch. Het nekt kleine winkeliers. Want iedere ondernemer in het dorp moet jaarlijks € 720 in de pot stoppen. Vrije keuze ho maar. Pure dwang. En dat steekt Nico c.s.

Frisse tegenzin
Het geld wordt gebruikt om van de Zijdstraat en omliggende straten een aantrekkelijk, eigentijds winkelcentrum te maken. Dat zal een klus worden! De gemeenteraad zette eind december het licht voor het fonds (oftewel de 'reclamebelasting') op groen. Met frisse tegenzin, dat wel. De fracties vinden het – terecht – ronduit ergerlijk dat iedere ondernemer hetzelfde tarief betaalt. Zodra de kans zich voordoet om in tarief te differentiëren, herziet de raad dan ook de regeling. Bovendien houdt hij de vinger aan de pols: het geld moet ingezet worden voor vernieuwing. Gebeurt dat niet, dan gaat er een streep door het fonds en moeten de ondernemers het zelf maar weer uitzoeken.

Arrogante winkeliers
Probleem is dat de Zijdstraat in de jaren zestig is blijven steken. De winkels trokken veel publiek en waren befaamd tot helemaal aan het andere eind van Aalsmeer. Dat werkte arrogantie in de hand, een staat die de winkeliers nooit te boven zijn gekomen. Tot enkele jaren terug profileerden ze zich nog steeds met de slogan 'Hét winkelgebied van de regio'. Kijk, zoiets werkt tegen je als je in je ivoren toren blijft zitten.

Enige optie
Niemand wordt vrolijk van de Zijdstraat. Maar om dan als kakelende kippen allemaal weer privéactietjes tegen de reclamebelasting – alleen voor het gewichtige eigen gelijk – te gaan voeren in kranten, op websites en met handtekeningenlijsten… Met dat soort ongein is de straat geworden wat het is. Samen optrekken is de enige reële optie om een roemloze ondergang te voorkomen.

Jan, Ed en Dirk
Dat hebben B&W en de gemeenteraad gelukkig goed begrepen. Ze hebben de laatste strohalm (lees: het ondernemersfonds) van de laatste verenigde winkeliers vastgegrepen, in een ultieme poging de straat vlot te trekken. Diezelfde winkeliers, de Jannen, Eds en Dirken, moeten hun ware gezicht gaan tonen. Behangen met gouden juwelen en getooid met modieuze zonnebrillen de straat op. Nú.

Peper in hun reet
Mijn advies aan de gemeente: niks terugdraaien (alleen zo spoedig mogelijk naar een tarief op maat) en het gemurmel van de fondsvijanden links laten liggen. De wethouder hoeft op feestjes en partijen verder alleen maar peper in de reet van de welwillende winkeliers te blijven stoppen. Het woord is aan de echte kerels.

Zo'n heuse vent moet ook Johan, Daan en Nico kunnen inpalmen. Benoem ze tot 'Erewinkelier van de Zijdstraat' en je hebt ze mee. Ze mogen dan eigenwijs zijn, het zijn ook vaklui. En echte vaklui snappen het heus wel. Als ze tenminste een vriendelijk duwtje meekrijgen.