Marjan van Houwelingen: ‘Ik heb nooit gestreefd naar meer en meer’

Hoe gaan we in Aalsmeer en Kudelstaart om met duurzaamheid? In deze rubriek laten we mensen aan het woord die op een of andere manier duurzaam bezig zijn. Hoe zien zij de toekomst? Zijn ze alleen maar somber gestemd of hebben ze nog zicht op lichtpuntjes? Na het interview van vorige week met energiecoach Leo Bakker, vandaag een artikel over Marjan van Houwelingen, aanhangster van de ‘minderenfilosofie’. “Eigenlijk heb ik die zuinigheidsprincipes altijd gehad.”

Door Leni Paul. Minder consumeren, minder spullen aanschaffen, zuinig omgaan met grondstoffen en je voortdurend realiseren dat het op de manier waarop wij leven onherroepelijk de verkeerde kant opgaat met onze aarde. De bekende Japanse ‘bezuinigheidsgoeroe’ Marie Kondo vraagt al vele jaren wereldwijd aandacht voor onze consumptiedrift. We moeten volgens de strijdbare Japanse minder kopen en consumeren. Wij hebben hier in eigen gemeente Marjan van Houwelingen. Als strijdster voor wat zij als vurig aanhangster van de ‘minderenfilosofie’ ziet is ze graag bereid om haar opmerkelijke gedachten voor ons te verklaren.

Ze prefereert een afspraak buiten de eigen (duplex)woning. Opgewekt komt ze die ochtend fietsend in stoer regenpak naar me toe en verwisselt in mijn gang de stevige stappers voor een paar uit haar tas tevoorschijn komende pantoffels. “Doe ik altijd uit respect voor de gastvrouw of gastheer. Dan neem ik geen rommel van buiten mee naar binnen.” Marjan werd geboren in het Zuid-Hollandse Strijen in de Hoeksewaard en verhuisde op vijfjarige leeftijd naar Naaldwijk waar ze tot haar twintigste woonde. Ze was enig kind en ging na de MAVO naar Delft waar het vak van botanisch analiste haar wel trok.

Pootaardappelen toetsen
“Ik was, zeker voor een meisje, goed in wiskunde, zo werd me op de middelbare school gezegd en ik haalde negens voor wis-, natuur- en scheikunde. In 1978 kreeg ik een baan bij de Plantenziektenkundige Dienst. Vijf maanden lang daar ontsmette pootaardappelen getoetst.” Klinkt niet opwindend. “Routine. Maar ik houd van routine. Daarna kon ik me bezighouden met Rhizoctonia in sla en kreeg ik de gelegenheid de afdeling quarantainezaken te helpen opzetten. Dat werk  heb ik van 1980 tot 1983 gedaan.” Er volgt een vaktechnische verhandeling waaruit duidelijk blijkt dat Marjan altijd met veel plezier bezig is geweest in haar beroep dat ze al op jonge leeftijd koos.

En wanneer kwam ‘Aalsmeer’ in je leven? “In 1983 verhuisde ik naar Aalsmeer en ging samenwonen. Het was crisistijd, maar ik vond direct een baantje als bloemeninpakster op de veiling. Weet je dat het arbeidsbureau me toen al oud noemde? Na een jaar als inpakster vond ik in 1984 een baan in de weefselkweek bij de gebroeders Goossen in de Gerbera’s. Inmiddels woon  ik sinds 1995  alleen in een duplexwoning. Prima, ik heb nooit groter geambieerd. Mijn levensfilosofie is altijd geweest dat geld niet gelukkig maakt en ik ambieerde nooit een grote woning, heb nooit gestreefd naar meer en meer. Meer werken, meer kopen. Ik vind het een uitdaging om met minder toe te kunnen. Dat principe heb ik vanaf mijn jeugd gehad en ik voel me er wel bij. Ik ben ook bewust maar enkele dagen per week gaan werken.”

Zuinigheidstheorie
Als ik je goed beluister heb jij vele methoden ontwikkeld waarop je daadwerkelijk je zuinigheidstheorie heb kunnen toepassen? “Ja en ik moet ook zeggen ik vind het leuk deze manier, dit zoeken naar zo weinig mogelijk te kunnen uitgeven. Zo is het mij gelukt per jaar zo’n driehonderddertig kuub gas en veertien kuub water te gebruiken. Ik woon bewust in een klein huurhuis, heb drie zonnepanelen op mijn schuurtje liggen. Dit jaar kom ik op nul KWh uit. En eigenlijk heb ik, zoals ik al zei, die zuinigheidsprincipes altijd gehad.” Moet ik dan denken aan Scrooge and Marley uit het Engelse kerstsprookje met die schraperige  Marley met wie het niet goed afloopt?

Waspoeder in de koelkast
“Nee, ik ben niet gierig. Waar ik op bezoek ga, ik neem altijd iets voor iemand mee en ik geef ook aan goede doelen, maar het zuinig zijn met wat ik zie als onzinnige zaken, dat is voor mij een sport. En we kunnen toch ook niet anders, als je de alarmerende berichten en de bewijzen dat het slechter gaat met de wereld, serieus neemt.”

Je leeft en handelt dus bewust anders als velen van ons. Vertel over de praktische zaken wellicht ’ter lering ende vermaeck’ van onze lezers. “Ik heb geen TV, geen internet, geen vaatwasmachine, geen magnetron, gebruik bij de afwas de halve dosering afwasmiddel en dat heb ik van jongs af aan gedaan. Tandpasta, daar heb je maar een beetje van nodig, ik doe een jaar met een tube, de was hang ik buiten te drogen, want ik heb geen droger, Ik bewaar waspoeder in de koelkast. Als analiste weet ik dat de enzymen in waspoeder beter bewaard blijven in de kou en ik was ook maar eens per week.”

De enthousiaste Marjan noemt de Stichting ZuinigheidmetStijl in Wapserveld en zeker voor de ‘big spenders’, de verbrassers onder ons zal er bij het bekijken van de website van genoemde stichting een wonderlijke inventieve wereld vol bijzondere vondsten opengaan. Marjan, opgewekt: ”Ja, ik ben een vreemde vogel voor velen en men doet vaak lacherig als ik uitleg waarom ik sommige keuzes maak. Mijn lijfspreuk is: wees jezelf, er zijn al zoveel anderen. Het is een spreuk van Loesje.  Zo ben ik altijd zuinig geweest en ik hou op deze manier van leven ook altijd geld over dat ik dan uitgeef op mijn zelfgekozen manier. Men heeft het nu voortdurend over de economie, maar ik wil zeggen, let eens op het noodsignaal dat er door onze aarde wordt gegeven. Dat zie ik als belangrijk.”

Voel je je soms niet als of je een domineesfunctie hebt? “Ik leg niemand iets op of spoor mensen aan net zo te leven als ik. Ik ben tevreden. Sinds 1 januari 1987 werk ik bij de Naktuinbouw, fijn werk en ik ben bewust ook minder gaan werken.”

Zestien uur per week
Heb je nog meer voor ons wellicht goede bezuinigheidstips? Er komt een handgeschreven lijstje tevoorschijn en we krijgen een mini-symposium zuinig maar efficient leven. Zo consumeert ze regelmatig de dagschotel bij Het Wapen van Aalsmeer en neemt daar de papieren servetten mee naar huis. “Die gebruik ik dan thuis weer als keukenpapier. En er staat thuis in mijn gootsteen altijd een glazen pot waarin ik bij het handen wassen gebruikt overtollige water opvang om te gebruiken in de WC. Bij het korte douchen staat ook een emmer om water op te vangen, Na zes uur ‘s avonds ga ik vaak naar de supermarkt waar onder andere verse groenten en fruit en andere producten tegen lagere prijzen worden verkocht. Verder ga ik vaak naar de Kringloop. En in totaal heb ik slechts vijftien kilo restafval per jaar.”

En hoe verplaats je je, heb je een auto? “Ja, ik heb een auto maar fiets zoveel mogelijk. Per Jaar fiets ik twaalfduizeñd kilometer, dat komt neer op zo’n zestien uur per week.” Je bent ook bewust al jaren geleden minder gaan werken. Hoe vul je de dagen op? “Ik ben gediplomeerd schipper en vaar als zodanig op de boot van Henk van Leeuwen. Ik zing in het Bindingkoor en bij Davanti, ben inzetbaar op de Historische Tuin, ga seringen pluizen bij een kweker in het vroege voorjaar. Ja, ik heb een prima leven en ik zeg altijd: soberheid is een grote bron van inkomsten.”

Foto’s Jaap Maars

Lees ook de vorige artikelen over duurzaamheid:
Monique Dickhaut
Theo Bergonje
Leo bakker