Robert van Rijn vertrekt met opgeheven hoofd

Door: Arjen Vos. Een leeg parkeervak vinden op het Raadhuisplein was gisteren eind van de middag een haast onmogelijke missie. Verantwoordelijk voor deze ongewone verkeersstroom was afscheidnemend wethouder Robert van Rijn die door veel mensen werd bedankt voor zijn politieke inzet die dertien jaar duurde en vier weken geleden abrupt eindigde.

Over de aanleiding van zijn vertrek is al veel gezegd en geschreven en ook na de afscheidsreceptie zal het laatste woord hier nog niet over gesproken zijn. Maar in de toespraken geen enkele terugblik of toespeling op het conflict met die andere wethouder wiens partijgenoten trouwens ontbraken. Van Rijn kreeg vrijwel uitsluitend lovende woorden over zich uitgestort van de burgemeester, collega-wethouder Kabout en Erik Verbeek namens Nieuw Ondernemend Aalsmeer.

Excellente gestructureerdheid
Om met burgemeester Gido Oude Kotte te beginnen, deze vroeg zich af wat te zeggen tegen een wethouder die afscheid neemt en die je liever niet ziet gaan. Het eerste wat in Oude Kotte opkwam, zo bekende hij, was dat Van Rijn soms iemand was om ‘gek van te worden’ vanwege het feit dat hij alles middels lijstjes bijhield. Een vorm van ‘excellente gestructureerdheid’, zo noemde hij het. Maar ook Van Rijns gevoel voor humor wist de burgemeester te waarderen. “Cynisme op zijn best. Maar het gebeurde ook al eens dat we dachten dat je het grappig bedoelde en dan bleek het toch verdraaid serieus te zijn.”

Andersom werden er in het college grappen gemaakt over de mate waarin Van Rijn de publiciteit haalde: “Ik kan me geen enkele uitgave van de Nieuwe Meerbode herinneren waar jij niet in stond…”

Loodzware dossiers
Ook stipte Oude Kotte aan dat de kwetsbaren in de samenleving altijd een bijzonder plekje in het hart van de ex-wethouder hadden. “Wat dat betreft ben je echt een sociaal liberaal.” En tot slot: “Wij gaan jou missen. Dank je wel voor je onuitputtelijke inzet en dat je als bestuurder mooie dingen hebt bereikt waar onze inwoners en ondernemers beter van zijn geworden. Dat je bij loodzware dossiers stevige schouders had die de besluiten konden dragen. En dat je kritiek hebt weten te verduren hoe pijnlijk en genadeloos het soms ook was.”

Rode telefoon
Bart Kabout noemde Van Rijn zijn ‘strijdmakker’ en memoreerde de conflicten met Amstelveen die een pittige en onstuimige periode in het bestuur van de gemeente markeerden. Het delen van ervaringen maar ook frustraties bleken waardevol voor Kabout in de samenwerking met Van Rijn. Ook hij benoemde zijn eigenaardige vorm van humor. “Soms was het voor mij een volstrekt raadsel of je nou serieus was of een grap maakte. Wie heeft er bijvoorbeeld nou een rode telefoon op zijn bureau staan? Met een stalen gezicht kon je een ambtenaar wijs maken dat je die had om met de minister-president te bellen of met het leger…”

Politiek zien veranderen
Het slotwoord was uiteraard aan Van Rijn zelf die er niet op kon worden betrapt met modder te gooien en ondanks zijn onvoorziene en voortijdige aftreden vertelde tevreden terug te kijken op dertien politieke jaren in Aalsmeer. Hij zei trots te zijn op hetgeen hij samen met anderen mocht bereiken voor Aalsmeer. “Een periode waarin anderen op mij hebben geleund en ik op hen heb kunnen leunen.”

Van Rijn heeft de politiek zien veranderen, zei hij: “Niet alleen globaal, ook nationaal en lokaal. Het beeld dat dit naar mijn mening geeft, is dat mensen zoekende zijn, leiderschap ontwikkeling vraagt, een duidelijke koers moeilijk uit te stippelen is en boodschappen niet in klare taal worden overgebracht.”

Hij roemde zijn politieke voorbeelden Eberhard van der Laan, Frits Bolkestein en Pim Fortuin en gaf aan altijd geprobeerd te hebben open te staan voor alle denkbeelden, oordelen uit te stellen, met open vizier mensen tegemoet te treden, gemeenschappelijkheden proberen te zoeken waar mensen tegenwoordig de verschillen willen uitvergroten en te kijken wat er wel werkt in plaats van wat er allemaal niet kan.

Iedereen was altijd bij Van Rijn welkom op de koffie, zo zei hij: “Misschien heb ik niet alles goed kunnen oplossen voor eenieder, maar ik heb altijd wel mijn uiterste best gedaan.”

Kritisch over individualisering
Interessant was hoe hij door de tijd anders is aan gaan kijken tegen het zogenaamde ‘ideaal van de individualisering’. “Ik ben daarin kritischer geworden. Als je kijkt naar wat de maatschappij bijeenhoudt, de kloof kan verminderen, eenzaamheid beperkt, als je daadwerkelijk midden in de samenleving staat kun je niet met droge ogen het individu als verheerlijking houden. Het is mij duidelijk geworden in dertien jaar openbaar bestuur dat een individu niks is zonder de ander.”

In dat licht paste ook zijn opmerking dat hij hart heeft voor mensen die wel willen, maar moeilijk kunnen en tegelijk hard is voor mensen die wel kunnen, maar niet willen.

Grappen en grollen
Voordat hij een compleet leger aan mensen bedankte met wie hij fijn had samengewerkt en met militaire groet afscheid nam, had hij nog wat aardige anekdotes voor de toehoorders. “Want u was toch ook gekomen voor wat grappen en grollen,” zo bracht hij er wat luchtigheid in. Dat betrof onder meer de renovatie van de Aardbeienbrug. “Het debat in de raad daarover was meesterlijk,” zo begon hij, “iedereen wist wel hoe die historische brug eruit moest gaan zien: er moest de traditionele hamei van het eerste uur weer op. Zo geschiedde, want wie durft het advies van een wijze, ervaren en sterk lokaal gewortelde gemeenteraad niet op te volgen? Tot later een inwoner van de Uiterweg bij mij aanbelde en de oorspronkelijke tekening van de brug toonde. Wat bleek? Het was een draaibrug, geen hamei te bekennen…”