Krimp van Schiphol levert welvaartswinst op

Door: redactie. Uit onderzoek van het gerenommeerde bureau CE Delft blijkt dat minder vliegen van en naar Schiphol de welvaart in Nederland kan verbeteren. Het is voor het eerst dat een krimpscenario voor de luchthaven wordt gekoppeld aan een verbetering van de welvaart. CE Delft heeft in opdracht van de gemeenteraad van Aalsmeer de kosten en baten van het aantal vluchten op de luchthaven berekend in een zogeheten Maatschappelijke Kosten en Baten Analyse (MKBA). Daarin wordt een ruim welvaartsbegrip gehanteerd.

Uit de MKBA blijkt dat de groei tot 540.000 vluchten in alle door CE Delft doorgerekende scenario’s leidt tot een welvaartsverlies tussen de 2,3 en 3,1 miljard euro. Slimme krimp tot 375.000 vluchten levert daarentegen een winst op van 6,5 miljard euro in het scenario met klimaatbeleid gericht op een behoorlijke CO₂ -reductie*.

Groeiagenda overboord
“Uit dit onderzoek van CE Delft blijkt dat de groeiagenda, zoals die door de minister als ‘verantwoord vliegen’ aan ons is gepresenteerd, echt overboord moet,” zegt wethouder Schipholzaken Bart Kabout. “De focus moet nu liggen op het vinden van slimme krimpscenario’s. Er is nu aangetoond dat daarmee een forse bijdrage wordt geleverd aan de welvaart van Nederland en de regio. Tegelijkertijd lossen we daadwerkelijk een deel van de hinder in onze gemeente op.” Al langer houdt de gemeente Aalsmeer het pleidooi dat minder vliegen de enige echte hinderbeperkende maatregel is. Nu komt daar dus bij dat minder vliegen ook kan leiden tot welvaartswinst.

Geluidseffect overweldigend
Het effect van de geluidsoverlast van Schiphol op de welvaart is ook berekend in de MKBA. Naast hinder is hierin ook het effect op gezondheid van gehinderden (verhoogde kans op hart- en vaatziekten) gekwantificeerd. Deze benadering wijkt af van eerdere kosten-batenanalyse en leidt tot een hoger schadebedrag voor omwonenden. De uitkomst daarvan is voor Aalsmeer overweldigend. In euro’s uitgedrukt komt groei van Schiphol neer op een totaal welvaartsverlies van 10 miljoen euro en krimp van Schiphol op een welvaartswinst van 40 miljoen euro. Voor de gehele Schipholregio zijn de geluidsbaten van krimp circa 2 miljard euro.

Welvaart is meer dan alleen economie
Het onderzoeksbureau CE Delft gaat in de MKBA uit van de brede term welvaart. In de welvaartseffecten zijn naast de economische effecten, de geluidshinder, de klimaateffecten, de kosten van lokale  luchtverontreiniging en de gezondheidseffecten doorberekend. In een scenario waarin veel waarde wordt toegekend aan het bereiken van klimaatdoelen zorgt minder vliegen bijvoorbeeld sneller voor een verhoging van welvaart dan wanneer minder waarde wordt gehecht aan het klimaat. De gehanteerde scenario’s in de MKBA zijn conform de landelijke MKBA richtlijnen opgesteld. Als daarentegen het tweegradendoel van het akkoord van Parijs zou worden gehanteerd, valt de welvaartswinst bij krimp nog veel hoger uit, blijkt uit het rapport van CE Delft. Ook de welvaartswinst van mogelijke extra woningbouw en andere ruimtelijke ontwikkelingen bij krimp is in het rapport nog niet meegerekend.

Steun in de rug
De gemeenteraad voelt zich door het rapport gesteund in haar standpunt dat het tijd is om het gesprek te voeren over een afname van het aantal vluchten. “Met dit rapport in de hand is de vraag niet langer hoe Schiphol moet groeien, de vraag is hoe Schiphol moet krimpen,” zegt raadslid Ronald Fransen namens de klankbordgroep Schiphol van de gemeenteraad, “als raad zeggen wij al jaren ‘genoeg is genoeg’ als het om Schiphol gaat. Dit rapport geeft daarbij een grote steun in de rug.”

Het actualiteitenprogramma Een Vandaag besteedt vandaag aandacht aan de MKBA Welvaartseffecten Schiphol van CE Delft. Het is nu online te zien op eenvandaag.avrotros.nl en vanavond in de televisie-uitzending van Een Vandaag om 18.15 uur op NPO1.

* Alleen in een scenario waarin het internationale klimaatbeleid sterk achterblijft wordt het krimpalternatief negatief. In dit scenario Laag wordt uitgegaan van een vermindering van mondiale broeikasgasemissies van 45 procent ten opzichte van 1990.

Foto’s Arjen Vos