Commissie luchtvaartzaken werpt vruchten af

‘We weten niet eens wat we inademen’

Door: Joop Kok. Het is maar een paar keer per jaar dat de commissie bij elkaar komt en toch waren er veel vorderingen: de kennis die is toegenomen door het uitnodigen van experts, meer oog en begrip voor elkaars mitsen en maren, voorzitter Ronald Fransen die daar goed mee om weet te gaan en portefeuillehouder burgemeester Oude Kotte, die haarfijn aanvoelt hoe het spel gespeeld moet worden. Het resultaat was er naar: goede heldere afspraken, indien noodzakelijk de mogelijkheid om te procederen en tevreden commissieleden.

De agenda van de Commissie Luchtvaartzaken was vorige week dinsdag goed gevuld: de presentatie van een verkennend literatuuronderzoek naar de gezondheidseffecten van de luchtvaart, een bezorgde bewoonster die kwam inspreken tegen de keuze van de gemeente om niet tegen Schiphol te procederen, de behandeling van een memo met afwegingskader opgesteld door de portefeuillehouder en de vraag wat te doen met ‘Position paper nachtvluchten Schiphol 2025’.

Schadelijk voor kinderen
Longarts Isme de Kleer had ons eerder al gewaarschuwd: “We weten niet eens precies wat we inademen en wat daar de gevolgen van zijn. Vliegtuigen stoten ultrafijnstof uit, dat is zó klein dat het direct via de longen in het bloed komt en zo alle organen kan aantasten. Het is vooral schadelijk voor kinderen, ouderen en mensen met luchtweg- of hartproblemen.” Ze pleitte toen voor het onder druk zetten van de centrale overheid om een onderzoek te doen naar de precieze samenstelling van de uitstoot en de gevolgen daarvan op de gezondheid. (Lees: Voor advocate en longarts gezondheid op één, burgemeester worstelt)

Kennishiaten
Toxicoloog Zenzi Matla en scheikundig technoloog Ilya Konter van Bureau Witteveen en Bos gaven aan dat ook in de literatuur te lezen is dat geluidsoverlast en luchtvervuiling, met name (ultra)fijnstof en stikstofoxiden, een negatieve impact kunnen hebben op de gezondheid van omwonenden. Vooral kinderen zijn extra kwetsbaar. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat omwonenden van Schiphol vaker luchtwegklachten en hart- en vaatziekten hebben. Er bestaan echter kennishiaten over gecombineerde blootstelling van bijvoorbeeld geluid en verslechterde luchtkwaliteit door Schiphol. Ook bestaan er kennishiaten over de specifieke bijdrage van Schiphol ten opzichte van andere bronnen (onder meer verkeersemissies en industrie).

Auto- en vliegtuigloze dagen introduceren?
Opmerkingen die Marion Geisler (D66) deed verzuchten: “Zou kunnen, is mogelijk, vermoeden bestaat, volgens de literatuur etc. Waar wij vooral in geïnteresseerd zijn, is wat is er nou echt aan de hand? Komt dat nog?”
De vragen of er rond Schiphol meer hart- en vaatziekten voorkomen dan elders in Nederland of dat er meer vraag is naar inhalators, dat is nog wel te achterhalen. Maar de vraag van wat is de bijdrage aan de vervuiling van het autoverkeer en wat van het luchtverkeer, is veel moeilijker te achterhalen. Moeten we dan autoloze of vliegtuigloze dagen introduceren om metingen te kunnen verrichten? Ben benieuwd naar wat voor vervolgstudies er volgen.

Vuist op tafel
En toen was het de beurt aan bewoonster Afke Dappers. Gepassioneerd vroeg zij zich af waarom de gemeente niet wil procederen. “Er worden regels overtreden, al jaren. En zoals ik het zie moedwillig en dit moet gestopt worden. Het gaat hier om de gezondheid van jullie inwoners. Het is jullie taak op te komen voor hun belangen…. Zeg eens hard ‘nee’ en sla met je vuist op tafel.” Verfrissend hoe zij gedreven aangaf wat zij van de gemeente verwachtte. Vooral de commissieleden die een wat stevigere aanpak willen voelden zich door haar woorden gesterkt en bedankten haar voor haar inbreng.

Dat de kritieken richting Schiphol vanuit de omliggende gemeentes was toegenomen en ook vanuit coalitiegenoot D66, was portefeuillehouder Oude Kotte zeker niet ontgaan. Dat zou mede een oorzaak hebben kunnen zijn om de eerder gemaakte keuze te herzien om niet tegen Schiphol of de overheid te procederen. Niet zo maar, het moet dan wel voldoen aan een afwegingskader waarin een vijftal voorwaarden zijn opgenomen.

Belangen lokale ondernemers
Er was nog een overweging die Oude Kotte mee wilde geven: de belangen van de lokale ondernemers. De commissie mag dan wel stellen dat de gezondheid van de bewoners boven de economie gaat, maar portefeuillehouder Oude Kotte is tevens de burgemeester. In die rol, aldus Oude Kotte, moet hij opkomen voor de belangen van iedere inwoner, dus ook voor die van de ondernemers. Uit gesprekken die hij had gevoerd kwam naar voren dat bij het sluiten van de nachtvluchten er ondernemers zijn die er dan onderdoor gaan. Dat was iets wat hij nader wilde onderzoeken. Voorzitter Fransen sloot het onderwerp af met de constatering dat het afwegingskader rijp is om tot een raadsstuk re worden omgebouwd waarbinnen het college, wanneer zich dat voordoet, snel kan reageren om wel of niet ergens een procedure te starten.

Position Paper
Als laatste punt lag er van een aantal gemeentes de vraag voor om mede een ‘Position Paper’ op te stellen over: het compleet afschaffen van de nachtvluchten. Buisma (PvdA/GL) en Kuin (AA) stelde dat gezondheid boven economie gaat, Keessen (FlorAalsmeer) en Marion Geisler (D66) willen stoppen met de nachtvluchten zonder toename van de dagvluchten, Abbenhues (VVD) wil stoppen met nachtvluchten via de secundaire banen, Van den Nouland (CDA) vindt dat de Transavia vluchten van drie keer per dag best anders kunnen, de door Oude Kotte genoemde nachtvluchten zijn cruciaal.

Resumerend stelde Oude Kotte voor om geen neen te zeggen tegen de ‘Position Paper’, met een grondhouding van het liefst sluiten van de nachtvluchten en het melden van de mitsen en maren en van wat er nader onderzocht moet worden.

(Foto’s: screenshots livestream gemeente Aalsmeer)