Aalsmeer wil meer, overheid minder arbeidsmigranten

Door: Joop Kok. In de oordeelsvormende raadsvergadering van 11 januari werd de ‘Procesnotitie programma arbeidsmigranten 2024-2027’ besproken. Het doel van dit programma is enerzijds het verbeteren van de woon- en leefomstandigheden van de arbeidsmigranten in Aalsmeer en anderzijds het tegemoet komen aan de vraag van de tuinbouwsector voor het creëren van meer huisvestingsplekken voor arbeidsmigranten.

Wat betreft het eerste onderdeel moet je denken aan goede huisvesting, taalles, registratie, zorg en welzijn, huisartsenzorg en gestructureerde informatie over juridische vragen. Ook betere integratie in de Aalsmeerse samenleving, door bijvoorbeeld sport en cultuur, hoort daarbij. Samen met betrokken partijen wil de gemeente Aalsmeer daar aan gaan werken. Frits Nisters van de PvdA gaf de suggestie mee om ook de wensen van arbeidsmigranten zelf te inventariseren.

Grotere locaties als huisvestingsmodel
Wat betreft de continue vraag naar locaties voor permanente opvang van tijdelijke arbeidsmigranten, wordt er van uitgegaan dat er 600 tot 1000 bedden nodig zijn. De gemeente zoekt dan ook naar locaties waar tijdelijke bewoning (korter dan zes maanden) gerealiseerd kan worden. Gezien de goede ervaringen met de Ruigrok Tower, denkt men als huisvestingsmodel vooral aan grotere locaties. Men hoopt hierdoor tevens de kleinschalige woonlocaties in de woonwijken op termijn af te bouwen zodat meer woningen beschikbaar komen voor reguliere woningzoekenden. Het aantal arbeidsmigranten dat woont op bedrijfsterreinen zal toenemen.

Hotel Legmeerdijk
In een tweede grote woonlocatie, Hotel Legmeerdijk (250 bedden), is gepland op de hoek Lakenblekerstraat Legmeerdijk. In dit gebouw worden op de bovenste twee verdiepingen éénpersoonskamers ingericht die ook voor andere doelgroepen kunnen worden ingezet. Zoals voor een gescheiden man/vrouw, economisch dakloze of een student die gedurende een semester een studie in de omgeving volgt. Als mogelijk andere lokaties denkt men aan Greenpark bij Molenvliet of bedrijventerrein Schinkelpolder. Het aantal van 250 is niet toevallig, dat was destijds via een motie als maximum voor het aantal bedden op een locatie vastgelegd. Op de vraag van portefeuillehouder Sven Spaargaren van de VVD in hoeverre dit een absoluut gegeven is, zal de raad ongetwijfeld antwoord geven.

Gematigde bevolkingsgroei
Bij de wens van de gemeente om te onderzoeken hoeveel arbeidsmigranten men wil huisvesten, werd alleen gekeken naar lokale technische aspecten. Niet naar de vraag wat voor soort van economie men lokaal, maar zeker ook landelijk, voor ogen heeft.

Dat heeft wel de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050 gedaan. Dat werd vorige week gepresenteerd en daarin werd gesteld dat als de overheid nu niet ingrijpt, dat dit vanwege de razendsnelle bevolkingsgroei grote gevolgen zal hebben. Zowel de vraag naar publieke voorzieningen als de vraag naar onderwijs zal exploderen. En hoe staat het met de sociale cohesie met zo’n omvangrijke migratie? Wie voelt zich dan nog verbonden met en verantwoordelijk voor elkaar?

Grip op migratie
Het grootste probleem wordt het woningtekort, een extra vraag van 2,5 miljoen woningen, dat kunnen we niet aan. Het rapport pleit dan ook voor een gematigde bevolkingsgroei, dan blijft de economie draaien en tegelijkertijd blijft ook de druk op de voorzieningen behapbaar.

Om dat te realiseren wil de commissie meer grip krijgen op migratie, omdat dit de grootste oorzaak is van de bevolkingsgroei. Voorzitter van de Staatscommissie, Richard van Zwol stelde dan ook: “We moeten keuzes maken over migratie, dat is nodig om op langere termijn onderwijs, zorg, wonen en sociale zekerheid voor iedereen in Nederland toegankelijk te houden. Nederland moet kiezen voor een hoogwaardige kenniseconomie en voor kennismigranten, niet langer voor goedkope arbeidsmigranten. Voor degenen die nog denken dat arbeidsmigratie een oplossing ergens voor is, dat is niet waar. Werkgevers worden er rijk van, arbeidsmigranten zelf niet. Zij werken en wonen vaak in slechte omstandigheden, bepaalde groepen zorgen voor overlast en onleefbaarheid in wijken, en gemeenten en de belastingbetaler zitten met de rekening daarvan. De problemen zitten bij de arbeidsmigranten in slachthuizen die vooral exporteren, het zoveelste distributiecentrum, de kassen.”

Slimmere manieren
Het demissionaire kabinet is positief over het advies van de Staatscommissie, vicepremier Karin van Gennip en minister Hugo de Jonge omarmen de koers voor een gematigde bevolkingsgroei. Karin van Gennip: “Het leunen op goedkope arbeid maakt lui. Er zijn slimmere manieren om de krapte op de arbeidsmarkt tegen te gaan. Door veel meer mensen aan het werk te helpen en de arbeidsmarkt anders in te richten. En door veel meer te investeren in robotisering, automatisering en kunstmatige intelligentie.”

Verzet tegen rem op arbeidsmigratie
Glastuinbouw Nederland verzet zich tegen een rem op arbeidsmigranten en benadrukt dat de arbeidsmigranten in de kassen zeker niet alleen in laagbetaalde banen werken. “Internationale medewerkers worden verder geschoold en opgeleid tot hogere functies, zoals middenkader en bijvoorbeeld specialisten op het gebied van techniek, teelt, logistiek en marketing.” Daarnaast zet de sector al geruime tijd volop in op automatisering en robotisering om de grote vraag naar laaggeschoold productiewerk te vervangen.

Maar welke keuze maakt de gemeente Aalsmeer, gaat ze door op de eenmaal ingeslagen weg want: ‘dat willen de tuinders’, of is ze in staat tot een herbezinning en stelt ze zich achter het standpunt van het demissionaire kabinet?

Gematigde groei – rapport van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050 | Rapport | Rijksoverheid.nl
Toespraak minister Van Gennip bij aanbieding rapport Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050 | Toespraak | Rijksoverheid.nl
gfactueel.nl/glastuinders-verzetten-zich-tegen-rem-op-arbeidsmigranten/
‘Minister Van Gennip, dat kan toch niet, dat hoort niet bij Nederland’

(Foto’s archief AV/Arjen Vos)