AA en VVD tonen weinig betrokkenheid bij energietransitie

Door: Joop Kok. (Beschouwing)Vorige week dinsdag werd in de oordeelsvormende vergadering van de commissie Ruimte het Masterplan Energie behandeld. Het betreft een verkenning naar oplossingen en denkrichtingen van hoe Aalsmeer kan bijdragen om een verdere opwarming van de aarde door broeikasgassen, te voorkomen. In lijn met wat er Europees en landelijk is afgesproken, wil Aalsmeer uiterlijk in 2050 fossielonafhankelijk en klimaatneutraal zijn. Een gigantische opgave om er voor te zorgen dat het bestaan van de mensheid niet in gevaar komt. De aarde blijft wel draaien, dat is niet het probleem, maar kan er nog wel een mens leven?

Aan de totstandkoming van het Masterplan deden zo’n 115 deelnemers mee, inwoners en medewerkers van bedrijven, organisaties en de gemeente. In goed georganiseerde sessies kon men zijn input kwijt en wat betreft inhoudelijk technische vragen, kon men terugvallen op de kennis van CE Delft. De impact en haalbaarheid van de ingebrachte ideeën werd tussentijds doorgerekend en getoetst om samen koers te kunnen houden.

Met zo’n opgave van leven of dood en grote betrokkenheid vanuit de gemeenschap verwacht je van de politiek een serieuze respons en waardering. Nou, daar was niet iedere partij van overtuigd.

Niet in beton gegoten
Met name A(bsoluut) A(alsmeer) liet het afweten. Die had blijkbaar al haar energie al opgesoupeerd bij de behandeling van het agendapunt over het Verkeerscirculatieplan. De VVD stelde twee volkomen overbodige vragen. De eerste betrof de vraag of de raad zelf kan beslissen over de al of niet invulling van een RES zoekgebied met windmolens of zonnepanelen en de tweede of er bovenop de gereserveerde gelden geen extra middelen worden gevraagd. Bij het vaststellen van de gebiedsvisie voor Kudelstaart was diezelfde vraag over de invulling van het RES gebied al eerder door de VVD gesteld en uitvoerig door de portefeuillehouder besproken. De vraag over de kosten is altijd gebaseerd op aannames, maar zoals portefeuillehouder Willem Kikkert bij de behandeling van een andere raadsvraag aangaf, “het plan is niet in beton gegoten.” Het is een lang proces en er zullen ongetwijfeld nog veel aanpassingen met de daarbij behorende budgetten plaats vinden. Maar ja, als je je als wethouder beperkt tot het plan waarover wordt gesproken, kun je stellen dat “in het kader van dit plan geen extra financiële middelen nodig zijn.” Op dat moment klopt het verhaal, is de VVD tevreden en gaat akkoord.

‘Iemand die er verstand van heeft’
Met de reactie van FlorAalsmeer wist ik niet goed raad. Het ging inhoudelijk niet in op het rapport, het beperkte zich tot het geven van kritiek op de aanpak van netcongestie. Vervanging of verzwaring blijft volgens FA uit en in plaats daarvan ligt de nadruk op gedragsverandering en flexibilisering van het energieverbruik. “Dat is niet helemaal waar,” reageerde Kikkert, “we zijn nu al bezig om de capaciteit van wijken te verzwaren en brengen ondergronds een nieuwe infrastructuur aan. Toen Judith Keessen meldde dat zij zich heeft laten informeren door iemand die er verstand van heeft en geen verdere duiding gaf over die persoon, haakte ik af.

Jeffrie van der Tol van D66 had alleen maar lovende woorden: “een goed stuk, we zien participatie in de vorm van een co-creatie met als mooi resultaat: maatschappelijk draagvlak. We zien dat terug bij de insprekers, zij waren positief. Het draagvlak vooraf geeft ons ook vertrouwen in de snelheid die we tegemoet zien.”

Grote waardering en betrokkenheid
Uit de woorden van zowel CDA, GroenLinks en PvdA klonk grote waardering en betrokkenheid. Vooral de inzet van Ronald Fransen van GL verdient vermelding. Naast een helder betoog, legde hij de commissieleden een aantal vragen voor en diende hij mede namens de PvdA een drietal moties in. Opvallend vond hij wel dat er gekozen was om de mogelijkheden te onderzoeken voor het toepassen van collectieve warmtenetten. De keuze daarvoor had Bert Ross van Liander in de Beeldvormende vergadering van 8 april uitgelegd. Bij een overgang in de glastuinbouw van gas naar elektriciteit, 52 kwekers in totaal, is er een tracé voor de kabels nodig van zes kilometer lang en honderd meter breed. Die ruimte is er niet, vandaar. Eenmaal die weg ingezet, wil men ook woonkernen aansluiten op dat netwerk. Hoe meer aansluitingen, hoe meer de kosten gedeeld kunnen worden. Echter, aan een warmtenet kleven ook risico’s. CE Delft had niet voor niets het advies gegeven om goed te onderzoeken welke bronnen beschikbaar zijn voor de voeding en of deze levenszekerheid bieden. Jaap Overbeek, inspreker tijdens de Beeldvormende vergadering had CE Delft geciteerd en Fransen deed dat nu opnieuw.

Hij gaf aan dat hij concrete oplossingen miste voor de koop- en particuliere huursector, 80 procent van de woningvoorraad, evenals elke vorm van financieel arrangement. “Want, hoe zorgen we ervoor dat ook lage- en middeninkomens hun woning kunnen verduurzamen?” Een zeker voor de VVD moeilijke vraag, sloeg hij niet over: “Wat doen we als blijkt dat de energiedoelen zonder windenergie gewoon niet haalbaar zijn? Gaan we dan opnieuw naar de tekentafel of durven we het gesprek wel te voeren? Wat GL/PvdA betreft houden we die deur open: voor techniek, voor redelijkheid, voor toekomst.”

Om de zorgen om te zetten naar verbeterstappen diende Fransen drie moties in:

1. Een realistisch onderzoek naar warmtenetten
2. De gevolgen van het uitsluiten van windenergie
3. Betaalbare verduurzaming voor particuliere woningen

Barmhartigheid
Dirk van Willegen van het CDA gaf nogmaals aan dat het stuk droge kost is en moeilijk tot de verbeelding spreekt wanneer je niet bij één van de sessies bent geweest. Gelukkig, zo gaf hij aan, heeft de wethouder toegezegd dat er een publieksvriendelijke versie komt. Hij wilde voorkomen dat mensen hun eigen zaakjes gaan regelen terwijl de gemeente bezig is met het aanleggen van een warmtenet. Dat is kapitaalvernietiging en dat moeten we voorkomen door goed met en naar de bewoners te communiceren. Het idee van Fransen om arrangementen te organiseren voor mensen die anders niet kunnen verduurzamen, zag hij niet zitten, voor hem was dat een vorm van inkomenspolitiek en daar wil het CDA niet aan mee doen. Maar wat als we dat anders noemen, vroeg ik me af, bijvoorbeeld ‘barmhartigheid’, niet alles hoeft economisch/politiek geduid te worden.