Jonge imker helpt bijen de winter door

Door: Conny Vos. Juul Rooks is met zijn achttien jaar één van de jongste imkers in Nederland. Hij maakte kennis met deze bijzondere hobby toen een imker twee bijenvolken mocht plaatsen in hun achtertuin aan het Vrouwentroostpad. “Ik ben altijd bezig met de natuur en ben met de imker gaan meekijken. Op deze manier doe je iets voor de natuur en ik vind het leuk om mensen erover te vertellen, om hen bewust te maken van het leven van de bijen.”

Om die reden heeft Juul in de voortuin een ‘beepass’ demonstratiekast gebouwd. De bijen vliegen op drie meter hoogte via een schacht naar hun nest, waardoor belangstellenden op een veilige manier via een luikje in de kast kunnen kijken hoe de bijen leven. Ook hangen er informatiekaarten. “Er komen hier veel wandelaars en fietsers langs die even stoppen en dan krijg ik vaak positieve reacties.”

Vijf bijenvolken
Om het bijen houden goed te leren, volgde Juul een cursus bij de Amstelveense afdeling van de Nederlandse Bijenhouders Vereniging. “Bij de Vereniging komen imkers om hun ervaringen te delen en er zijn open dagen. Het aantal imkers in Nederland neemt weer toe. Je ziet ook steeds meer jonge bijenhouders. Het is verstandig om eerst de cursus te doen. Je loopt dan een jaar met een bijenvolk mee.”

Twee jaar later is Juul zelf verantwoordelijk voor vijf bijenvolken bestaande uit zo’n tachtigduizend bijen. De kasten die hij zelf bouwde, staan in de tuin, bij het Voedselbos en in de Rietlanden. Eén bijenvolk kreeg hij van de oudste imker van de Amstelveense vereniging.

Winter overleven
Een bedreiging voor de bijen is de Varroamijt en ook de Aziatische hoornaar is een opkomend probleem. Als mensen deze bijeneter zien vliegen, dan kunnen ze dat melden bij lokale imkers of via de website van waarnemingen.nl . “Maar de grootste uitdaging is om een bijenvolk de winter door te helpen,” legt Juul uit, “de situatie is namelijk elk jaar weer anders, daarom moet je constant alert blijven en het weer goed in de gaten houden. De temperatuur kan schommelen waardoor ze in de war raken en ik moet ervoor zorgen dat ze genoeg voer hebben om de winter door te komen. Zo’n 30 tot 40 procent overleeft de winter niet. Afgelopen winter ben ik drie volken verloren. Het ziet er nu goed uit. In november sluit ik de kasten af om in maart de eerste inspectie te doen.”

Zwerm in een boom
Zodra de temperatuur boven de tien graden uitkomt, gaan de bijen ‘broed leggen’. “De koningin kan vijf jaar worden en legt in het hoogseizoen zo’n tweeduizend eitjes per dag. Elke bij heeft een eigen taak. De ene vliegbij haalt nectar, de ander stuifmeel en weer een ander water. De bijen vinden hun eigen kast terug door geur. Ze kunnen op vijf kilometer afstand hun kast terug vinden,” vertelt Juul, “als een volk te groot wordt gaan ze zwermen, dat moet ik proberen te voorkomen, bijvoorbeeld door een kunstzwerm te maken. Soms gebeurt het dat er ergens een zwerm in een boom hangt, dan vang ik de bijen. Dit jaar heb ik twintig belletjes gehad uit de omgeving. Mensen hoeven niet bang te zijn dat deze bijen steken, want ze zitten te vol met honing. Ik ben al vaak geprikt, maar dat gebeurt alleen als ik de bijen controleer wanneer er slecht weer op komst is, omdat ze dan wat nijdiger zijn.”

Honing is bijzaak
In het voor- en najaar haalt Juul honing uit de raten. In elke kast zit een broedgedeelte en een honingkamer met tien ramen. “Als ik de verzegelde ramen uit de kast heb gehaald, dan slinger ik de honing eruit. Het is honderd procent puur natuur. De honing van mei is lichter van kleur dan de honing van augustus. De bijen vliegen overal in de omgeving, dus ik weet niet van welke soort bloemen de honing gemaakt is. Voor de bijen is het goed als mensen niet alleen zomerbloeiers in de tuin zetten, maar ook bloemen die in het voor- en najaar bloeien. En ze moeten niet te vroeg snoeien,” gaat Juul verder, “bijen zijn belangrijk voor de biodiversiteit en het bestuiven van de planten, de honing is eigenlijk bijzaak. Dit najaar hadden we een opbrengst van 30 kilo honing, die verkoop ik en daarmee bekostig ik mijn hobby. Bijen houden kost vooral veel tijd. Meer dan acht kasten kan ik niet onderhouden. Ik werk bij een betonaannemer, volg een bouwkundige hbo-opleiding en daarnaast voetbal ik nog.”

(Foto’s: Arjen Vos)