Jan van Doesburg; bescheiden grootheid in tuinbouwwereld

Door Leni Paul en Arjen Vos. In zijn eigen huis overleed woensdag 28 juli na een kort ziekbed ir. Jan van Doesburg. Hij was een bekende in de nationale en internationale tuinbouw. Terecht noemt het gezaghebbende internationale tijdschrift Floraculture International hem in een In Memoriam ‘de visionair in de tuinbouw’.

Jan van Doesburg werd in 1931 in Culemborg geboren en groeide op in een gezin met elf kinderen. Na een studie in Wageningen kwam hij in 1958 als jonge ingenieur naar Boskoop waar hij verbonden was aan het Proefstation aldaar. In 1963 werd Aalsmeer zijn werk- en woonplaats en verving hij de zieke dr. Wasscher, de toenmalige directeur van het Proefstation, evenals de toenmalige tuinbouwschool nog gevestigd aan de Stationsweg. Na het overlijden van Wasscher werd Van Doesburg in 1968 directeur van het Proefstation waaraan hij tot 1985 verbonden bleef.

Een indrukwekkende lijst van functies vervulde de beminnelijke Van Doesburg en zijn naam is verbonden aan een nationaal en internationaal scala van instellingen.

Floriade
Van de tweede in 1972 in het Amstelpark in Amsterdam gehouden Floriade, was Van Doesburg de voorzitter van de internationale jury en mocht hij diverse nationale en internationale ‘celebrities’ ontvangen en rondleiden, waaronder toenmalig prinses Beatrix. In de jaren die volgden heeft hij haar als koningin maar ook andere hoogwaardigheidsbekleders uit binnen- en buitenland menigmaal ontmoet en mogen rondleiden op diverse tuinbouw gerelateerde evenementen.

Anjers uit Colombia
Van Doesburg ‘ontdekte’ tijdens de Floriade 1972 in de stand van Colombia de uit dat land afkomstige anjers. In een interview met AalsmeerVandaag in oktober 2016 zei hij op die tentoonstelling erg onder de indruk te zijn gekomen van de Colombiaanse anjers die werden getoond. “Zulke mooie grote anjers van die kwaliteit hadden we nooit gezien. Ik heb toen aangedrongen eens een kijkje te gaan nemen in die productiegebieden in Colombia,” aldus Van Doesburg die het nuttig achtte om de concurrentiekracht van die gebieden te gaan peilen. Daarmee gaf hij het startschot van de grote stroom importproducten die sindsdien tot stand is gekomen.

Damestoiletten
Op de Floriade 2002 in Vijfhuizen drukte Van Doesburg als voorzitter zijn stempel. En niet alleen als het om botanische aangelegenheden ging. Zo was het hem een doorn in het oog dat er bij de damestoiletten altijd lange rijen stonden terwijl mannen zonder wachten terecht konden. Hij pleitte ervoor dat er extra toiletten voor vrouwen werden geregeld.

Profetisch
Hij was een echte visionair want het was ook Van Doesburg die in 1987 in een interview in de door wijlen AalsmeerVandaag hoofdredacteur Han Carpay geredigeerde VBA-agenda de uitspraak deed dat er in 2012 organisatorisch in Nederland één bloemenveiling tot stand zou zijn gekomen. Dat die spraakmakende woorden in die tijd opzien baarden lag voor de hand, maar profetisch waren ze wel.

Onderscheiden
De lijst van door Van Doesburg vertolkte functies is lang. Zo werd hij onder andere in 1985 voorzitter van de Vereniging van Bloemenveilingen in Nederland (VBN) alsmede van Bloemenbureau Holland (BBH). Ook was hij adviseur en erelid van het hoofdbestuur van de Koninklijke Maatschappij voor Tuinbouw en Plantkunde. Voor zijn inzet werd van Doesburg onderscheiden als Officier in de Orde van Oranje-Nassau.

Liefde voor Japan
Er werden veel buitenlandse reizen afgelegd om op de hoogte te blijven van de mondiale stand van zaken in de tuinbouw en om de mogelijkheden te bestuderen voor de Nederlandse bloemen- en plantensector. Zo ontstond ook zijn liefde voor Japan. Zowel de woning van Van Doesburg aan de Linnaeuslaan als de omringende tuin was doorspekt met Japanse invloeden. Hij had zelfs de eer de Japanse keizer Akihito en zijn echtgenote te ontmoeten.

Interessante gewassen
Zelf was hij eveneens een hartstochtelijk liefhebber van bloemen en planten. Tot voorkort was hij nog volop bezig in zijn bijzondere tuin vol interessante gewassen. Trots was hij op zijn Kakiboom. De oranje vruchten die met kerst duur in de supermarkt worden verkocht, deelde hij royaal uit aan ieder die op bezoek kwam. Een tijdens zijn reis naar Amerika gekregen Sequoia-boompje, ‘doneerde’ hij aan het gemeenteplantsoen. Die zou immers veel te groot worden voor zijn eigen tuin en in het plantsoen kon iedereen ervan genieten.

Kunst
Ook was er een brede belangstelling voor historie en voor kunst. Samen met echtgenote Sanderine die zes jaar geleden overleed, bezocht hij regelmatig kunstveilingen en antiekmarkten in Frankrijk. De zeer gastvrije Van Doesburg gaf graag een klein ‘college’ aan zijn bezoekers. Vertellen kon hij als de beste. Zijn geest was scherp tot aan het eind en voor anekdotes hoefde hij nooit diep te graven.

Onlangs viel zijn naam nog in verband met de expositie ‘Steengoed’ op de Historische Tuin. Als amateurarcheoloog had hij in de jaren ’80 samen met zoon Jan in Calslagen tal van opgravingen gedaan. Het resultaat daarvan is momenteel te zien in de museumboerderij aan de Uiterweg.

Jan van Doesburg wordt donderdag in besloten kring ter aarde besteld op de plaatselijke begraafplaats.

Foto archief AV/Arjen Vos