Helikopterpiloot Jurjen Engel: ‘Storm vind ik niet zo eng’

Door: Leni Paul en Arjen Vos. Een prettig en verhelderend gesprek en een kennismaking met een voor ons onbekende wereld. Jurjen Engel is helikoperpiloot en vertelt gepassioneerd over zijn boeiende en avontuurlijke vak: “Ik heb dit altijd willen worden.”

Aan de keukentafel bij het jonge gezin in Aalsmeer-dorp wordt ons al snel duidelijk: je moet geen angsthaas zijn om te kiezen voor het beroep van Search and Rescue helikopterpiloot bij Bristow in opdracht van de Kustwacht. Altijd klaar en bereid om op te stijgen en direct hulp te bieden indien nodig.

Jurjen Engel (32) woont met vrouw Myrna en kinderen Jippe en Guusje in de Marktstraat. Jurjen is 32 jaar, doorliep na basisschool De Hoeksteen, de Westplas Mavo en deed daarna een MBO-opleiding op het NOVA-college. Hij groeide op in een bakkersgezin. Vader Wim en moeder Corine staan nog altijd bekend als voormalige eigenaren van Bakkerij Vooges. Heeft Jurjen nooit ambities gehad ook ‘in het brood’ te gaan?

Wintersport
“Nee. Mijn broer Jasper was al in de zaak, die had en heeft passie voor het vak. Ikzelf wilde van jongs af aan helikoperpiloot worden. Dat is ontstaan op jonge leeftijd  toen ik op de piste stond tijdens een wintersportvakantie en kennis maakte met een reddingshelikopter. Toen dacht ik: dat wil ik later ook gaan doen. Een gedachte die me nooit meer heeft losgelaten. Maar ik was, net van de middelbare school, te jong voor die opleiding die ik wilde. Het weloverwogen besluit genomen om niet via Defensie deze weg te bewandelen, maar de commerciële sector in, dat paste meer in mijn straatje. In 2009 ben ik op vliegveld Lelystad gestart met de opleiding voor helikopterpiloot.”

Dat betekende vier jaar lang dagelijks pendelen tussen Lelystad en woonplaats Aalsmeer. Theoretisch is die opleiding volgens Jurjen vrijwel hetzelfde als voor een piloot in de burgerluchtvaart. “Er zijn veel overeenkomsten qua reglementen en systemen. Wat wel heel anders is, is de techniek. Een helikopter werkt toch anders dan een vliegtuig.”

Nooit getwijfeld aan je keuze? “Nee, absoluut niet. Al duurden de theoretische lessen soms wel wat lang; ik wilde natuurlijk de lucht in. Vier jaar lang heeft de gehele opleiding geduurd, afwisselend met theoretische en praktische delen. De praktische delen afwisselend met een instructeur en later ook vele solovluchten.”

Celebraties
Eenmaal in het bezit van zijn commercieel brevet, kon hij aan de slag bij het particuliere in Lelystad gevestigde vliegbedrijf Heli Holland waar hij ook zijn opleiding gevolgd heeft. De meest uiteenlopende vluchten maakte hij daar. “Het bedrijf wordt veel geboekt voor rondvluchten. Bijvoorbeeld bij evenementen. Dan maak je voortdurend korte vluchtjes van zes minuten boven een bepaald gebied. Ook werden we wel ingehuurd voor zakelijke doeleinden, overheidsvluchten of feesten.” Jurjen vertelt geregeld celebraties als passagier in zijn toestel te hebben gehad. Als we vragen naar namen noemt hij onder meer Max Verstappen, Guus Meeuwis en Armin van Buuren. “Ook koning Willem Alexander en koningin Máxima mocht ik een keer meenemen. Dat was in de zomer van 2021 toen zij naar de overstromingen in Limburg vervoerd moesten worden.”

Sensationeel gevoel
Voor velen geldt: je moet maar durven, achter de stuurknuppel van zo’n wentelwiek. Als alle omstandigheden meezitten is het nog wel te overzien maar ook een helikopterpiloot kent zijn uitdagingen. “Bij Heli Holland kwam een aanvraag binnen van Greenpeace of we een helikopter naar Groenland konden vliegen om daar mee te varen op de Arctic Sunrise. Daar waren schepen van Shell bezig met Seismic Blasting waarmee ze door onderwaterexplosies de zeebodem in kaart brachten in de zoektocht naar olie- of gasvelden, en dat wilden ze vanuit de lucht documenteren.  Samen met een mecanicien heb ik toen vanuit Nederland een helikopter overgevlogen naar Groenland, via Engeland, Schotland, Faeröer-eilanden en IJsland. Ja, dat is dan wel spannend maar het gaf ook een sensationeel gevoel. De voorbereidingen namen veel tijd in beslag, alles driedubbel gecontroleerd en als je dan eerst de Faeröer-eilanden en later IJsland en Groenland ziet opdoemen dan ben je wel opgelucht.”

Search And Rescue
Na enkele jaren voor Heli Holland te hebben gevlogen solliciteerde Jurjen bij Bristow Helicopters die de Search And Rescue (SAR) taken in opdracht van de Kustwacht gingen uitvoeren waar hij sinds juli vorig jaar aan de slag kon. “Omdat dit weer een heel andere vliegoperatie is en er met toestellen wordt gevlogen die nieuw voor mij waren, heb ik een speciale opleiding moeten volgen. Daarvoor moest ik naar het opleidingscentrum in Aberdeen waar ik sowieso geregeld naartoe moet voor oefensessies. We vliegen met AgustaWestland AW189, nieuwe en ultramoderne helikopters die negentien passagiers tegelijk kunnen vervoeren. Mijn standplaats is beurtelings vliegveld Den Helder en Midden-Zeeland.”

Huzarenstukje
Onlangs deed de Search And Rescue van zich spreken toen er een overboord geslagen zeezeiler voor de Noord-Hollandse kust uit het water gehaald moest worden. In flinke storm met golven van vier tot vijf meter hoog mocht het team waar Jurjen deel van uitmaakte in actie komen. Over dit heldhaftig huzarenstukje, rapporteerden wij al eerder op AV. Bij Jinek in de uitzending was er zelfs landelijke belangstelling voor de actie.

Vond je dat niet eng, in de storm vliegen? “Nee, storm vind ik niet zo eng, de heli is daartegen bestand en wij trainen ook geregeld in die omstandigheden. Het was wel een actie waarbij we direct moesten handelen. Voor ons is het een vereiste dat we bij een noodsignaal binnen twintig minuten, dag en nacht, in de lucht moeten zijn, airborne zogezegd.”

Geslaagde actie
Jullie hebben de in zee in nood geraakte man wel kunnen redden. “Wij hebben de man uit de zee kunnen halen en naar vaste land gevlogen waar wij hem hebben overgedragen aan ambulancepersoneel. Onze taak zit er dan op en wij kunnen terugkijken op een geslaagde actie. Hoe het verder afgelopen is met deze persoon dat weten wij niet. Eigenlijk horen wij dat alleen als de mensen zelf of nabestaanden contact met ons opnemen. Al gebeurt dat bijna nooit.”

Oefening boven de Poel
Dergelijke reddingsacties zijn uiteraard geen dagelijkse kost. Veel van de werkzaamheden bestaan uit oefenvluchten. Wat dat betreft heeft Jurjen zijn ultieme wens al kenbaar gemaakt aan zijn werkgever. “Wat natuurlijk te gek zou zijn is dat we een keer een oefening mogen draaien boven de Poel. Het zou mooi zijn als dat er een keer van komt maar met Schiphol in de nabije omgeving is dat de vraag of dat gaat lukken.”

(Foto’s privé Jurjen Engel)