Wethouder: vrijheid is ook gastvrijheid

Vrede – vrede sluiten – oorlog of vrede – wie maakt de keuze – wij, dicht Franka van Geene van het Wellantcollege. Het is het favoriete 'elfje', een gedicht van elf woorden in een vast patroon, van oud-schoolhoofd Jan van Veen.

Dat vertelde hij Aalsmeerse kunstminnaars en anderen die eergisteren op de officiële opening van de nieuwe expositie Vrijheid in Het Oude Raadhuis afgekomen waren.

Elfjes
Onder zijn impuls hadden bijna driehonderd leerlingen van de lokale basisscholen en het Wellantcollege elfjes gemaakt en zeventig daarvan hangen in een van de expositiezalen. 70 vanwege 70 jaar bevrijding, het thema van de tentoonstelling.

Kinderen, wist Van Veen, vinden elfjes maken “verschrikkelijk leuk”. Want “je hoeft niet te rijmen en je gevoel komt naar buiten”. Hij wees op nog een topper, van Danique van der Werf van De Wegwijzer: Vrede – vrede is – rust en fijn – net als mijn konijn – vredig. Even tevoren had cultuurwethouder Gertjan van der Hoeven de serie mooi vormgegeven elfjes “heel ontroerend” genoemd.

Humor
De vrijheidstentoonstelling, waarop heel wat méér dan elfjes te zien valt, werd op 5 mei geopend door Heleen van Haaften van Galerie Artline. Een dag eerder had ze de expositie ingericht en ze was “moe” toen ze klaar was. “Zes kunstenaars geven hier hun eigen interpretatie van het 'vrijheid', op zes totaal verschillende manieren,” zei ze.

Van Haaften gaf aan “soms moeite” te hebben met de “wijze waarop ze het oppakten”. 's Avonds bij een toneelvoorstelling in Rotterdam was ze er opeens achter wat er volgens haar ontbrak: humor.

Die bezaten de drie Israëlische kunstenaars, die een jood, een homo en een crimineel speelden, wél. “Dat had ik overdag gemist. Ze hadden ongelooflijk veel humor. Het is zo belangrijk dat tegen te komen. Daardoor wordt alles doorbroken.”

Relativeren
Gastspreker Van der Hoeven reageerde prompt met de opmerking dat “relativeren” door middel van humor op zich iets positiefs is. Maar ook op tv en in de kranten was dat de afgelopen dagen “ver te zoeken” geweest. Vreemd? Volgens hem niet, gezien de “zware verhalen” die directbetrokkenen uit de oorlog hadden meegenomen.

Van der Hoeven, als AB'er niet gehinderd door een landelijk politiek machtscentrum naar wiens pijpen hij 'moet' dansen, greep de gelegenheid aan om zijn idee van vrijheid in te kleuren. “Vrijheid geldt voor iedereen,” meende hij.

Mooie parallel
Het begrip vrijheid zit letterlijk ingebakken in 'gastvrijheid' en dat zag hij als “een mooie parallel”. “Zou het niet mooi zijn als gezinnen die uit bijvoorbeeld de hel van Syrië vluchten, hier een nieuwe start kunnen maken?”

Tegelijkertijd besefte hij dat het verwezenlijken daarvan “niet makkelijk” zou zijn. “Er zijn ook in Aalsmeer veel mensen die denken: wat komen ze hier doen? Laten we hopen dat we de gastvrijheid hebben dat we ze hier nieuw geluk kunnen laten opbouwen.”

Videodocumentaire
Een attractie op de tentoonstelling is een indrukwekkende videodocumentaire over de oorlog, die dinsdag in première ging en tijdens openingsuren permanent te zien is. Het is een project van het tienerwerk van De Binding, in samenwerking met de Stichting 4 en 5 mei Aalsmeer en het Cultuurpunt Aalsmeer, met als doel tieners bewust te maken van de waarde van vrijheid.

Achtstegroepers Rachel en Lotte vragen in de film plaatsgenoten David Mans, Nel de Haas en Corrie Zethof naar hun persoonlijke ervaringen in de Tweede Wereldoorlog en bij de bevrijding. Ook zijn er interviews met drie generaties Van der Schilden en vier generaties Hooiveld over de lessen van de oorlog.

Groot goed
Vrijheid is een groot goed, luidt de boodschap van iedereen in de documentaire. “Je moet er iets voor doen,” stelt Dirk van der Schilden, die de oorlog meemaakte. Vrijheid betekent volgens hem niet dat alles kan en mag, al snapte hij ook wel dat je daar als kind anders over denkt.

“Wees tevreden met wat je hebt,” zegt opa Van der Schilden. “Koester de dingen waar je blij mee kunt zijn; niet alleen geld, maar ook het met elkaar zijn.”

Niet pesten
Wat Corrie Zethof in de film de jongeren mee wil geven, is “lief zijn voor elkaar”. David Mans houdt ze voor “van het leven te genieten”. “Probeer zo goed mogelijk met je vriendjes en vriendinnetjes om te gaan. Pest elkaar niet.”

Nel de Haas herinnert zich van de oorlog onder meer dat haar moeder eten en drinken aan “Joodse mensen” weggaf. “Terwijl we zelf honger hadden. Maar achteraf vond ik het goed van haar. Ik was trots op mijn moeder.”