‘Op deze expositie heeft iedereen een gezicht’

Door: Jan Dreschler. Zaterdag 18 mei verzamelde zich een grote hoeveelheid kunstliefhebbers in het Oude Raadhuis voor de opening van een nieuwe tentoonstelling: ‘De gezichten van Aalsmeer’. Tijdens de openingshandeling en de toespraken werd duidelijk hoe een Noord-Hollands initiatief een geweldige spin-off kreeg in Aalsmeer.

De aftrap werd verricht door Ulla Eurich, voorzitter en zakelijk leider van KCA. Zij schetste hoe KCA en de kunstploeg van Karin Borgman, Jan Daalman en Femke Kempkes de handen ineen sloegen om dit initiatief uit te werken. Alles begon in 2023 met een mailtje vanuit het Amsterdam Museum en het Frans Hals Museum of er interesse was om deel te nemen aan een een project ‘De gezichten van Noord Holland’. Nadat vanuit Aalsmeer een pitch was gedaan werd zij één van de zes uitverkoren gemeenten en kwam er veel tot stand. Aalsmeer werd co-creator!

Diversiteit
Lisa Vlug, projectleider voor Noord-Holland, vertelde hoe het het project in de provincie gestalte kreeg. Zo’n vier jaar geleden kwamen de beide musea tot de slotsom dat wat er in hun musea getoond wordt, wel een beeld geeft van de zeventiende eeuw, maar niet aansluit bij hoe we Nederland met al zijn diversiteit tegenwoordig beleven. Toen ontstond het idee van dit project ponder het motto ‘nieuwe gezichten, nieuwe verhalen’.

Op haar mededeling dat het grootse deelproject binnen Aalsmeer gestalte kreeg, meer dan in bijvoorbeeld Texel, IJmuiden of Monnikendam, volgde een luid applaus. In Aalsmeer ontstonden maar liefst 256 gezichten die nu in het Oude Raadhuis te bewonderen zijn. Samen met het resultaat uit andere plaatsen komt er nog een expositie in de beide musea. Vanaf 26 juli is dat in het Amsterdam museum en volgend jaar april in het Frans Hals museum.

Van portret naar selfie
Karin Borgman vroeg zich af waarom mensen portretten maken. Het is tegenwoordig aan de orde van de dag om een selfie te maken, maar een getekend of geschilderd portret is van een andere orde. Een selfie is volgens haar iets vluchtigs, maar bij een portret moet je goed observeren en het is veel werk.  “Er waren verschillende reden waarom men vroeger zelfportretten maakte, bijvoorbeeld om te oefenen, of om je virtuositeit te tonen, maar ook om via het uiterlijk iets te laten zien van het innerlijk. Rembrandt maakte veel prachtige goed gelijkende portretten, Van Gogh vond de gelijkenis minder belangrijk, het ging hem vooral om het innerlijk. Voor beiden is aandacht in deze expositie,” aldus Borgman.

Aan de achterzijde van alle 256 portretten is een persoonlijke tekst aangebracht met de beginwoorden ‘Ik ben….’

‘Geen gezicht’
Het laatste woord was voor wethouder Willem Kikkert die de tentoonstelling officieel opende. “Soms kijk ik in de spiegel naar een verkeerd gekozen stropdas of naar mijn ongepoetste  schoenen en dan denk ik ‘dat is geen gezicht.’  Maar geen gezicht is ook het feit dat lang niet iedereen vertegenwoordigd is in de kunst. Het zijn daar vooral witte mannen die je ziet. In deze expositie heeft iedereen een gezicht. Je kijkt elkaar in de ogen en dat voelt dichtbij.”

Overigens vond Kikkert de kaders voor het project wel streng. “Ik kreeg een kwartier om een portret te maken, uitgaande van een ei-vorm die ik in vieren moest delen om er achter te komen waar ogen, neus mond en oren geplaatst dienden te worden en dan moest er ook nog een verhaal achterop komen”.

De Vries Scheepsbouw
Naast de 256 gezichten uit het project zijn er in de andere zaal ook portretten van of door Aalsmeerse kunstbeoefenaars in de vorm van schilderijen en foto’s.
Daar zijn opvallende kunstwerken bij. Bijvoorbeeld het schilderij van Amanda Poortvliet dat 100 jaar De Vries Scheepsbouw symboliseert. Daarin zijn de portretten opgenomen van alle familieleden die een rol speelden in het bedrijf. Ook is er veel symboliek. Je ziet allerlei Aalsmeerse elementen, waaronder de twee identieke huizen die ooit voor de fabriek werden gebouwd, maar ook aardbeien en seringen, water en schepen.

Wethouder Kikkert sprak de wens uit dat velen de weg naar deze bijzondere expositie zullen vinden om uit eigen waarneming te zien dat heel Aalsmeer een gezicht heeft. De expositie is tot 23 juni elke zaterdag en zondag te zien tussen 14-17 uur.

(Foto’s: Arjen Vos)