Pierre’s Pennenstreken: ‘Partijtsunami’

Door: Pierre Tuning. Pennenstreek 473. ‘Wat wij nodig hebben is een weinig vreugde,’ sprak heer Bommel. ‘Mijn vader zei altijd: “Ollie, jongen, verricht je werk met een lied en een lach, dan zal je het ver brengen.” Nu, daar houd ik mij aan, dat weet je, jonge vriend. Maar kom daar tegenwoordig eens om. Vooral bij de overheid is het narigheid, als je begrijpt wat ik bedoel. Alles even zuur en somber. Het stadhuis zit vol versufte, dorre lieden. Daarom kwam ik op het idee om een Partij van de Blijheid te stichten, jonge vriend. Een knap idee, al zeg ik het zelf. Ha! We zullen het raadhuis laten schallen met onze liederen.’ (Marten Toonder, De Partij van de Blijheid, 1951)

De uitspraken van Heer Bommel moeten op Henricus Antonius Franciscus Maria Oliva van Mierlo (geb. 1931) diepe indruk hebben gemaakt. In de zomer van 1966 verscheen het ‘APPÈL aan iedere Nederlander die ongerust is over de ernstige devaluatie van onze democratie’. Dit leidde tot de oprichting van D66: ‘Met name zal de Partij streven naar hervormingen van het staatsbestel, die de afstand tussen kiezer en gekozenen verkleinen. Overweging verdient de invoering van een districtenstelsel In enigerlei vorm voor de verkiezing van een of beide Kamers der Staten-Generaal. Het rechtstreeks kiezen van de regeringsleider door het volk verdient om vele redenen aanbeveling. Het regeringsbeleid is dan niet langer het resultaat van een ondoorzichtig proces, dat zich eerst na de verkiezingen voltrekt, maar wordt een zaak van de kiezers.’ ‘Een maatschappij met gelijke kansen kan slechts worden bereikt door een volledige democratisering van het onderwijs. Vooral de voorlichting en opsporing van talent dienen grondig ter hand te worden genomen.’

Hervormingen
De oudere Nederlander ziet misschien, net als ik (geb. 1943), een overeenkomst met Pieter Omtzigt (geb. 1974), Nieuw Sociaal Contract: ‘Het democratisch en grondwettelijk besef is zodanig afgenomen dat we kunnen spreken van een democratische crisis in het landsbestuur.’ ‘Zonder een ‘beter bestuur’ kunnen wij geen enkel maatschappelijk probleem in de kern meer oplossen. In beter bestuur zit kortom de sleutel voor hervormingen die Nederland nodig heeft. Hervormingen van de ambtelijke dienst: afslanking van de Algemene Bestuursdienst (de banencarrousel van topambtenaren) en echte bescherming van klokkenluiders. Ook dient elke overheidsbrief een naam en e-mailadres of telefoonnummer te bevatten.’ ‘Als politici moeten we zorgdragen voor rechten van burgers verankerd in de Grondwet. Die Grondwet gaat in het bijzonder over Grondrechten van burgers, zoals het discriminatieverbod, de vrijheden van godsdienst en meningsuiting, de onaantastbaarheid van het menselijk lichaam, het recht op privacy, rechtsbescherming en het recht op betoging.’ ‘De overheid dient de in de Grondwet omschreven kerntaken – onderwijs, volkshuisvesting, bestaansminimum en de rechtstaat – weer volledig waar te maken.’

Overstappen
Wat er in tussentijd allemaal aan partijen is opgericht (en ter ziele gegaan) het is om je te bescheuren – als het niet zo treurig was. Laten we beginnen met beroepspartijenoprichter Jan Nagel. Hij behoorde aanvankelijk tot de stroming Nieuw Links in de PvdA. Voor die partij was Nagel van 1977 tot 1983 lid van de Eerste Kamer. In 1993 stichtte hij – nadat hij uit de Partij van de Arbeid getreden was – de lokale partij Leefbaar Hilversum. Namens die partij was hij lid van de gemeenteraad en wethouder in Hilversum. In 2001 stichtte hij Leefbaar Nederland, waarin hij samenwerkte met Henk Westbroek, Willem van Kooten, Ton Luiting, Broos Schnetz en Pim Fortuyn. Onder Westbroek en Nagel voltrok zich in 2002 een breuk met Fortuyn, die verder ging met zijn eigen Lijst Pim Fortuyn. [Wikipedia]

Eerdmans
Na de afschuwelijke moord op Fortuyn won de LPF op 23 mei 2002 de Tweede Kamerverkiezingen met een opzienbarende 26 zetels. Van die 26 is alleen Joost Eerdmans (vanaf 20 september 2006 de Groep Eerdmans-Van Schijndel) overgebleven. Na een mislukking bij EénNL en LPF richtte hij zijn pijlen op Leefbaar Rotterdam, en was van 2014 tot 2018 wethouder. Samen met Annabel Nanninga richt hij dan een nieuwe politieke partij op, JA21, die naar eigen zeggen ‘een brede volkspartij op rechts’ moet worden in de Nederlandse politiek. Eerdmans is de lijsttrekker van JA21 tijdens deze verkiezingen. Bij de verkiezingen van 17 maart 2021 behaalde de partij van Eerdmans drie zetels. Twee van die drie JA21-Kamerleden, Derk Jan Eppink (ooit VVD en FVD) en Nicky Pouw-Verweij(eerder FVD), zijn plotseling – uiteraard met medeneming van hun zetel – overgestapt naar BBB.

In Aalsmeer is een ‘prachtig’ voorbeeld het gedrag van Judith Keessen. Gekozen als vertegenwoordiger van D66, stapt zij uit de fractie en ‘gaat door als zelfstandig raadslid’. Zij wordt dan – uiteraard met medeneming van haar zetel – lid van AA, wordt als AA-lid herkozen en scheidt zich af, om samen met Dirk Biesheuvel – uiteraard met medeneming van hun zetel – verder te gaan onder de naam FlorAalsmeer.

Laat ik het voorlopig maar hierbij laten. En besluiten met een rondeel, een oeroude vorm van rederijkersgedicht – om te illustreren dat het ‘altijd hetzelfde liedje’ is:

POLITIEK RONDEEL
’t Is om je te bescheuren, als het niet zo treurig was
De lijstaanvoerder trekt een stoet van zetelklevers aan
Is hij van Neêrlands bloed en populair, verwissel je van jas
’t Is om je te bescheuren, als het niet zo treurig was
Een tonnetje per jaar zou niemand tegenstaan
Daarom: met zijn allen er keihard tegenaan
’t Is om je te bescheuren, als het niet zo treurig was
De lijstaanvoerder trekt een stoet van zetelklevers aan