Glazen bol

In 1978 solliciteerde ik bij Bruna. Er zou in Aalsmeer in de Zijdstraat een filiaal geopend worden, men zocht een filiaalhouder. Niet gehinderd door enige kennis én omdat ik toch zeker wist dat ik het nooit zou worden, heb ik dat gesprek buitengewoon ontspannen gevoerd. Tot mijn stomme verbazing kwam er een uitnodiging voor een tweede, waarbij alleen nog wat formaliteiten moesten worden afgehandeld.

Vanaf dat moment was ik boekverkoper en dat ben ik nu nog. Nog altijd min of meer onbevoegd, in ieder geval met zonder diploma. Na zes jaar Bruna werd het zestien jaar Venstra. Sinds eind 2000 is mijn plek boekhandel Stevens in Hoofddorp, sinds zomer 2010 als mededirecteur.

Natuurlijk was het in 2010 ook al volop crisis, maar waren daar geen tekenen van herstel? Jazeker, dat ging weer helemaal goed komen. Ik was al jaren verantwoordelijk voor een groot deel van de inkoop, we zagen heus wel wat er nog beter kon aan de winkel, de overname van de winkel was een goed idee.

Dat is het nog steeds, nog elke dag ben ik met veel plezier in de winkel. Maar mijn hemel, wat is er veel veranderd! De crisis maakte in 2010 misschien een beetje pas op de plaats, maar ging al snel weer fast forward. De verkoop van boeken kreeg een flinke knauw en waar je ‘vroeger’ van de nieuwe Nicci French vol vertrouwen een stapel van 200 exemplaren inkocht, begin je nu eerst maar eens met 100. Uitgeverijen moesten inkrimpen of vielen zelfs helemaal om, het aantal nieuwe titels werd minder. Lezen is nog steeds leuk, al gebeurt dat steeds meer op de e-reader. Wel jammer dat we in Nederland kampioen illegaal downloaden zijn. En er zijn aantoonbaar minder mensen in de winkels en winkelcentra. Tien procent minder mensen, dat zie en merk je niet, maar de kassa registreert het wel degelijk.

Nog een geluk dat we in een sterk winkelcentrum zitten, waar de reclamebelasting al een paar jaar geleden is ingevoerd. Daardoor kunnen we ons als winkelcentrum sterk maken, samen acties bedenken en uitvoeren. Maar dat alleen is niet genoeg, er moet meer gebeuren.

De Boekverkopersbond organiseert het programma de Boekondernemer van de Toekomst. Twintig ondernemers uit het hele land (Stadskanaal, Middelburg, maar ook Uithoorn en Hoofddorp), buigen zich over hun toekomst. Leren hoe ze met het verzamelen van data (waar zitten je klanten, wie zijn je klanten) en het verzamelen van mailadressen hun klanten beter kunnen bedienen. Worden gedwongen na te denken over hun winkelidentiteit (het dna van de winkel), hun assortiment, ja zelfs over de indeling van de winkel. Door na te denken over je rol als mogelijk verbinder, onderzoek je samenwerking met scholen, bibliotheek en schouwburg.

Het belangrijkst is en blijft natuurlijk de winkel zelf. Zorg dat je hebt wat de klant zoekt en  breng de klant op ideeën. Daag uit, verras je klant.

Heel voorzichtig beginnen de contouren van onze boekwinkel van de toekomst zichtbaar te worden. Een mooi steuntje in de rug daarbij is dat we begin november zijn verkozen als Meest Klantvriendelijke winkel van Haarlemmermeer. En als u dat niet gelooft, dan komt u maar een keer bij ons langs.

Erik van Itterzon is boekhandelaar in Hoofddorp. Wat hem hier in het dorp niet lukte, fikst hij in de grote polder. Literatuurliefhebber pur sang. Brengt desnoods de boeken bij u thuis. Scherpe pen, gedrenkt in relativeringsvermogen en humor. Eigenwijze kerel.