Carl van Laer, oprichter van KCA

De laatste keer dat ik de op 6 april overleden Carl van Laer zag, was anderhalf jaar geleden, bij de uitvaart van Nico de Groot. Hij was samen met Nico de initiatiefnemer geweest van de Stichting Kunst en Cultuur Aalsmeer (KCA). Begin 1995 ben ik bij hem thuis uitgenodigd en ben ik door hen gevraagd om lid te worden van het eerste stichtingsbestuur.

Waarom eigenlijk, heb ik hem tijdens dat laatste gesprek gevraagd. Ik was in de nadagen van de Culturele Raad nogal een lastpak geweest, en dat soort mensen had je erbij nodig, zei hij. Om dezelfde reden had hij ook Ton Offerman erbij gevraagd. Carl was van mening dat zo’n bestuur mensen nodig heeft om de boel wat op te schudden, zoals hij dat noemde.

Carl was personeelschef bij C&A en zo’n functie krijg je niet als je niet over een flinke dosis mensenkennis beschikt. Het eerste bestuur van KCA was dan ook samengesteld uit wat je ‘vogels van diverse pluimage’ zou kunnen noemen. Nico de Groot, als vice-voorzitter, was een groot kenner en organisator van klassieke muziek. In wereldreizigster en lerares Hélène Homan was een betrouwbare secretaris gevonden. De jurist Robert Jan Koopman werd penningmeester. De filmer Ton Offerman was deskundig op het gebied van toneel en cabaret. Bas van Gelder was bouwkundige; en ik-zei-de-gek organiseerde al een paar jaar jazzconcerten in Bacchus.

Op 2 maart 1995 werd door notaris Bakker de akte van oprichting van KCA opgemaakt. De opgave waar het nieuwe bestuur onder leiding van Carl van Laer voor stond, loog er niet om. Als je nu de stichtingsakte leest, zinkt je bijna de moed in de schoenen. Maar Carl van Laer ging geen zee te hoog en liep voorop om te zorgen dat we het voor elkaar kregen. De opdracht die wij van de gemeente (AB-wethouder Coq Scheltens) meekregen, was in de klerkentaal van de akte als volgt geformuleerd:

De stichting heeft tot doel het bevorderen van het culturele leven in de gemeente Aalsmeer, met het oog op de deelname daaraan door een zo groot mogelijk deel van de Aalsmeerse bevolking. De stichting tracht dit doel te bereiken door:
• Het organiseren van culturele activiteiten, daarbij rekening houdend met maar ook inhakend op het aanbod van kunst en cultuur zowel in de regio als op plaatselijk niveau.
• Het geven van adviezen, desgevraagd of uit eigen beweging.
• Het onderhouden van contacten met organisaties die op cultureel terrein werkzaam zijn.
• Het instellen of doen instellen van onderzoeken en/of bestuderen van vraagstukken die verband houden met het culturele leven in Aalsmeer.
• Het geven van voorlichting en het verlenen van bemiddeling op cultureel terrein.
• Het coördineren, stimuleren en activeren van voorzieningen of vormen van dienstverlening met betrekking tot het culturele leven.
• Alle andere wettige middelen, welke voor het doel van de stichting bevorderlijk zijn. 
En op dezelfde dag 2 maart 1995 meldde de Nieuwe Meerbode: ‘De Stichting Kunst en Cultuur Aalsmeer, de “geprivatiseerde” opvolger van de Culturele Raad, maakt een vliegende start in het weekeinde van 4 op 5 maart, en wel met een diashow op het dak van het Raadhuis, een feestavond in het Cultureel Café Bacchuis [er staat inderdaad ‘Bacchuis’ – het was even wennen], verzorgd door de cabaretiers Job Schuring en Clous van Mechelen, en Kamermuziek door het Rubin Strijkkwartet in het oud-katholieke kerkje op de hoek van Oosteinderweg en Kerkweg.’

Dit werd allemaal georganiseerd door het bestuur zelf; de verschillende werkgroepen moesten nog komen. Maar ook die werden op poten gezet. Meestal met een bestuurslid als coördinator werden veel vrijwilligers bereid gevonden om deel te nemen aan werkgroepen als: architectuur en monumenten, beeldende kunst (met tientallen ‘expositiebegeleiders’ in het Oude Raadhuis), muziek (klassiek in de oud-katholieke Kerk, jazz in Bacchus), podiumkunst en literatuur (voornamelijk in Bacchus).

Er werd voor september een Kunstroute opgezet, aanvankelijk in nog leegstaande botenloodsen op de Uiterweg. De Kinderkunstzolder in het Oude Raadhuis zou er pas later komen; dat was een initiatief van ‘cultureel adviseur’ Annefie van Itterzon, de enige betaalde kracht van de stichting.

Toen na jaren zwoegen alles goed liep en ‘zijn’ Stichting Kunst en Cultuur Aalsmeer op volle toeren draaide, was er voor Carl van Laer geen uitdaging meer. Hij gaf het stokje over aan Piet Tas, die van zijn lege kassen het centrum van de Kunstroute maakte en die een voortvarende voorzitter bleek.

Zelf stortte Carl zich op het Scheveningse museum Beelden Aan Zee, waar hij met hart en ziel meewerkte aan de inrichting van indrukwekkende beeldententoonstellingen. Als je hem die jaren daar wel eens tegenkwam, wist hij je alles te vertellen over de exposerende kunstenaars en de fijne kneepjes van het tentoonstellingsvak. Ook daar was hij een gedreven organisator en een open, enthousiasmerend mens.

Pierre Tuning is journalist. Vele jaren redacteur bij het NOS Journaal. Gerespecteerd raadslid van D66, later PACT, inmiddels geen lid meer. Liefhebber van jazz, steekt dat niet onder stoelen of banken. Polijst zijn teksten. Houdt van een biertje. Eigenwijze kerel.