Steigers Waterfront illegaal of voor de eeuwigheid?

Door: Klaas Leegwater. De vergunning voor de bouw van drie inmiddels gerealiseerde betonnen steigers en een vlonder voor het prestigieuze project Waterfront is ingetrokken. Daarmee volgt het college de conclusies van de bezwarencommissie die de vergunningsprocedure tegen het licht hield. De kwalificaties in het verslag van de commissie zijn op onderdelen niet mals: ‘Tegenstrijdigheden in aanvraag, niet deugdelijk gemotiveerd, in strijd met, ten onrechte dat, houdt geen stand, niet goed onderbouwd’. Ambtelijke taal voor broddelwerk.  

Het had vandaag een pikant plaatje kunnen opleveren bij de door corona afgelaste officiële opening van Waterfront, de opknapbeurt aan de oevers van de Westeinderplassen en de uitbreiding van het Surfeiland. Foto’s van een trotse wethouder Bart Kabout en genodigden met op de achtergrond steigers die een illegale status hebben. Niet fraai voor in de geschiedenisboeken. De opening is uitgesteld tot volgend jaar voorjaar, de vraag is of de betonnen steigers en vlonder dan wél gelegaliseerd zijn. 

Hoorzitting
Nadat in het najaar van 2020 de raad akkoord ging met realisatie van project Waterfront werden in april 2021 aan aannemersbedrijf Martens en Van Oord vergunningen verleend voor de aanleg van twee vissteigers ten noorden van de watertoren, en een aanlegsteiger en vlonder bij restaurant ‘On The Rock’. Een aantal omwonenden tekende bezwaar aan tegen die beslissing. De onafhankelijke bezwarencommissie (BC) heeft het besluit na een hoorzitting met betrokken partijen getoetst op juistheid met het wettelijk kader als leidraad.

Bouwwerkzaamheden op de bewuste locatie vallen vooralsnog onder het bestemmingsplan ‘Uiterweg Plasoevers 2005, waarin is opgenomen dat specifiek moet worden aangegeven welke werkzaamheden uitgevoerd gaan worden. Het college heeft dit volgens de bezwarencommissie in de vergunningverlening ‘niet deugdelijk gemotiveerd’, en niet aangetoond dat ‘de betrokken waarden niet onevenredig worden geschaad‘. De BC schrijft in haar rapport: ‘Daarom kan dit onderdeel van de omgevingsvergunning niet in stand blijven.’

Beschermd dorpsgezicht
Ten behoeve van de aanleg van twee nieuwe steigers ten noorden van de watertoren is een vissteiger verwijderd/gesloopt. Uit de vergunningaanvraag blijkt echter niet wat er precies gesloopt zou gaan worden. Dit is wel een vereiste als sloop plaatsvindt in een gebied dat wordt aangemerkt als beschermd dorpsgezicht, wat hier het geval is: ‘Het Plassenlint’. Ook op dit onderdeel luidt de conclusie van de BC. ‘Herroep op dit punt de omgevingsvergunning en weiger de aanvraag.’

Advies genegeerd
Het college negeerde het advies van Commissie Ruimtelijke Kwaliteit (CRK) om de steigers in hout of composiet uit te voeren. Ook in de welstandsnota staat deze voorkeur genoteerd. De CRK noteerde begin dit jaar dat het toegankelijk maken van de plasoever van grote toegevoegde waarde is, maar ‘we kunnen ons niet vinden in de gekozen asfalt wandelpaden en betonnen steigers die niet passend zijn binnen de karakteristiek en ontwerpkwaliteit zoals beschreven in de waardestelling van het beschermd dorpsgezicht Plassenlint.’  

Het college liet het belang van het project echter prevaleren boven het welstandsbelang omdat ‘aanpassing de financiële haalbaarheid van het project in gevaar zou brengen‘. Het college gaf ook aan dat de constructie van de steigers een levensduur van minimaal honderd jaar moest hebben, als eis voor het verkrijgen van subsidie van Stichting Leefomgeving Schiphol. ‘Terugkomen op deze eis is praktisch onmogelijk.’ 

De bezwarencommissie (BC) verwerpt beide standpunten omdat: ‘bij de door het college geuite vrees voor extra kosten ten onrechte de gehele inrichting van het Waterfront wordt betrokken. En niet is onderbouwd waarom het college bij realisatie van de steigers noodzakelijkerwijs is aangewezen op subsidie.’

‘Ander licht op instemming raad’
De bezwarencommissie is kritisch op de mening van het college dat met het raadsakkoord in september 2020 van het definitieve ontwerp tevens is ingestemd met de bouw van de steigers in de huidige vorm. ‘Betwijfeld kan worden of de gemeenteraad met het huidige ontwerp van de steigers zou hebben ingestemd indien zij actief was geïnformeerd ten aanzien van welstand en te meer ten aanzien van de bescherming van het beschermde dorpsgezicht. Dit alles werpt een ander licht op de instemming van de raad’, zo staat in het rapport van de commissie. Twee weken geleden schreef AalsmeerVandaag al dat de raad door het college onvolledig is geïnformeerd in dossier Waterfront.

Legpuzzel
Door bewoners is het college onbehoorlijk bestuur verweten vanwege onduidelijkheid over de verschillende omgevingsvergunningen, en eisen van welstand en de uitgangspunten van het beschermd dorpsgezicht ‘Het Plassenlint’ niet werden gerespecteerd. De bezwarencommissie (BC) deelt in algemene zin de klacht. ‘…het achterhalen van stukken is een legpuzzel die zich uitstrekt over verschillende vergunningen en dossiers...’ De BC geeft het college mee ‘in het vervolg omgevingsvergunningen deugdelijker te motiveren en duidelijker te verwijzen naar relevante belangrijke stukken.’

Raadsbrief
In een raadsbrief eind oktober van het college werd de gemeenteraad ingelicht over het intrekken/weigeren van de vergunning voor de bouw van de steigers en vlonder. Het college was zuinig in de bewoordingen over de reden. ‘..dat zorgvuldiger gemotiveerd had moeten worden voor welke activiteiten precies vergunning werd verleend‘. Andere in het rapport van de bezwarencommissie genoemde kwalificaties en gerezen twijfels over de juiste informatiepositie van de raad bij het besluit definitief ontwerp Waterfront ontbreken in de brief. 

De raadsbrief is overigens niet terug te vinden op de gemeentelijke website onder de profielpagina van verantwoordelijk wethouder Kabout. In een persbericht van tien dagen geleden rond de officiële opening (inmiddels dus uitgesteld) meldt de gemeente niets over de problemen met de vergunningen van de steigers en vlonder. Wel: ‘Met …de nieuwe steigers… is een mix gezocht van duurzaamheid, functionaliteit en inpassing in het landschap.’ 

Bodemprocedure
Bij de rechtbank lopen twee bodemprocedures tegen de omgevingsvergunning voor het gehele project Waterfront aangespannen door verschillende omwonenden. De voorzieningenrechter liet vorig jaar een deel van de werkzaamheden rond de watertoren stilleggen: de aanleg van een steiger en een vlonder, de uitbreiding van een fietsenstalling en het verwijderen van een hek. Verwachting is dat in het eerste half jaar van 2022 de rechter definitief uitspraak zal doen.

De gemeente is inmiddels een nieuwe vergunningsprocedure gestart voor de twee steigers ten noorden van de watertoren en de steiger en vlonder bij restaurant ‘On The Rock’. Bij verlening is de verwachting dat omwonenden opnieuw bezwaar zullen maken en de onafhankelijke bezwarencommissie wederom na een hoorzitting en bestudering van de stukken een oordeel zal moeten vellen. 

Werkgroep Waterfront
Ook het voortraject verliep allesbehalve soepel. Opstuivend zand, gevaarlijke situaties bij de botenhelling en veel parkeer- en geluidsoverlast waren de voornaamste klachten. Op de ontwerp- en omgevingsvergunning werden bijna 300 zienswijzen ingediend. Een aantal bewoners verenigde zich in Werkgroep Waterfront Aalsmeer die na gesprekken met raadsfracties zagen dat het plan op onderdelen werd gewijzigd: onder meer een kleiner strand, geen openbare barbecueplekken en de botenhelling gaat in de zomer op slot. 

De uitgestelde officiële opening van Waterfront zal nu in het voorjaar van 2022 plaatsvinden, mits alle coronabeperkende maatregelen dit toelaten. Welke status, illegaal of legaal, de bewuste steigers en vlonder dan zullen hebben is nog ongewis.

Foto’s Arjen Vos