Normaliter treft u hier het zondagse verhaal met een juf of meester van weleer. Vandaag breken we tijdelijk met deze gewoonte met een ander bijzonder verhaal. Een verdrietig verhaal over een ramp die zich 25 jaar geleden voltrok.
Door: Leni Paul. Op 25 september 1996 werd Nederland opgeschrikt door de mededeling dat een Douglas DC2, beter bekend als Dakota PH-DDA van de Dutch Dakota Association in de Waddenzee bij Texel in zee was gestort. Alle 32 inzittenden waren daarbij omgekomen. Wat een feestelijk personeelsuitje voor de brug-en sluiswachters, in dienst van de Wegen, Verkeer en Vervoer van de provincie Noord-Holland had moeten worden eindigde in een drama. 25 september jongstleden was er na een kwart eeuw de herdenking bij het monument bij het Provinciehuis in Haarlem. Een ontroerend gesprek met Marianne Pannekoek, dochter van een van de slachtoffers, Jan de Vos.
Ze is een struise, blonde vrouw, bij velen bekend als het opgewekte aanspreekpunt bij onder meer het Zwembad De Waterlelie. “Het zwembad is mijn tweede huis.” Getrouwd, opgroeiende kinderen en nadat het vreselijke ongeluk van een kwart eeuw geleden voor velen nog een vage herinnering is, speelt uiteraard dat incident nog steeds een rol bij de nabestaanden die op die dag ruw werden opgeschrikt met de jobstijding dat hun geliefde, vader of moeder, echtgenoot, hun vriend of vriendin, was omgekomen.
Verheugd op het jaarlijkse uitstapje
Marianne: “Ik ben nu 52, net zo oud als mijn vader toen hij verongeklukte. Hij was een altijd vrolijke en aardige man, had een leidende functie bij de Provinciale waterstaat en zat op het kantoor in Uithoorn. Hij had een goede band met de collega’s, was hoofd van de sectie, had zich verheugd op het jaarlijkse uitstapje. Hij was zelf betrokken bij de organisatie. Hij had Ballast Nedam benaderd als een van de sponsors. En daar vertrokken ze die ochtend, onbezorgd en opgewekt. Ik was 27 en woonde niet meer thuis. Mijn ouders zaten net in een verhuizing, zouden verhuizen naar het sluisje bij Tolhuis waar mijn moeder nog steeds woont. Ja, en dan horen de gezinnen en verwanten over die vreselijke ramp. Mijn moeder hoorde die tijding op de radio en moest meer nieuws vernemen via teletekst. Toen volgde een aantal dagen later, na identificatie, de bevestiging dat hij echt was overleden. We woonden toen nog net over de brug op de Molenweg, heerlijke plek om op te groeien.”
De oorzaak nooit willen weten
Je kan en wil het niet geloven, aldus Marianne. Als een lopend vuur ging het nieuws door Aalsmeer en de volgende dag waren er de berichten in de landelijke pers. Uiteraard werd een onderzoek ingesteld naar de oorzaak van het neerstorten van het in 1943 gebouwde toestel waaruit bijvoorbeeld bleek dat het vliegtuig vaker problemen had gehad. Maar waarom het toestel neerstortte werd nooit duidelijk. Er bleven veel vragen onbeantwoord. Marianne: “ Je ondergaat het. Er kwam in Texel een monument en we hebben kransen in zee gelegd met de nabestaanden. Ook werd in Haarlem een monument onthuld en we hebben een plechtige dienst gehad in de Bavokerk in Haarlem waar mooie woorden werden gesproken over mijn vader”. Marianne, bewogen: “ Ik heb de oorzaak van dit vreselijke ongeluk nooit willen weten, ik was blij dat het geen menselijke fout was geweest.”
Texel, voor eeuwig speciale plek
Marianne: ”Maar jij hebt het onmetelijke verdriet en dat geldt uiteraard voor alle nabestaanden. Je man en je vader, hij is er niet meer en dat Texel en de Waddenzee waar het ongeluk plaatsvond een speciale plaats in mijn hart hebben gekregen is vanzelfsprekend. Ik voel me daar dichter bij mijn vader. Enkele jaren geleden zijn we daar voor het eerst met de kinderen naar toe gegaan. Mijn vader heeft mijn man noch de kinderen gekend. Aanleiding was het onthullen van een monument ter nagedachtenis van de slachtoffers. Op 25 september 1997 hebben twee geestelijke verzorgers van de koninklijke marine die na de ramp de nabestaanden hebben opgevangen, het monument onthuld dat in opdracht van de provincie Noord-Holland door beeldhouwer Theo Mulder is gemaakt. Het bestaat uit een sokkel, een glasplaat met de namen van de slachtoffers en een beeld van een bronzen vleugel. Op die zelfde dag werd ook op Texel een momument onthuld. Ik heb wel ontzettend veel steun gehad van de geestelijke begeleiders van de marine.”
Marianne zegt te kunnen terugkijken op gelukkige kinderjaren in het ouderlijk huis, destijds gesitueerd vlak over de brug op de Molenweg, bij de Aalsmeerderdijk. “Sport en met name het zwemmen en athletiek namen een speciale plaats in. Mijn vader zette zich ook in voor de sport als starter en jurylid, was een van de oprichters en jurylid van de Aalsmeerse triathlon. Ja, mooie kinderjaren en mijn vader deed veel voor mij. We hebben ook veel gereisd, met mijn ouders naar landen als China, Sri Lanka. Met mijn gezin gingen we met de caravan naar Frankrijk en zijn we nu nog vaak op ons eiland op de Westeinderplas.” Ze vervolgt: ”Mijn vader was hier geboren, mijn moeder kwam uit Alphen aan de Rijn en ze hebben
elkaar ontmoet bij het waterpompje in de haven van Katwijk. Mijn moeder had als tekst op de grafsteen, ik heb je gevonden aan de zee en we hebben je verloren in de zee.”
Vergeten ramp
Schrijnende momenten noemt ze ook de hoogtepunten in haar leven waarbij de omgekomen vader ontbrak zoals haar trouwdag op 1 juli 2004 op de Historische Tuin. Dat later haar zoon de naam Dejan kreeg (“mijn vader heette Jan”) vond ze vanzelfsprekend, zegt ze. Wat Marianne wel verbaast is dat de Bijlmerramp en de ramp met de MH-17 meer in de herinnering van velen lijkt te zijn dan het neerstorten van de Dakota. Ze spreekt van ‘de vergeten ramp.’
Ze kijkt terug op de bijeenkomst van vorige maand. “Een prachtige plechtige bijeenkomst was bij het Provinciehuis in Haarlem. Mooie toespraken van de commissaris van de koning, kranslegging. Namens de nabestaanden heeft mijn moeder met een andere nabestaande een krans gelegd. Daarbij hebben mijn twee nichtjes viool gespeeld. Daar was ik bijzonder trots op.”
Eigen verdriet
Waren er na de ramp ook contacten met andere nabestaanden? “Er waren veel bijeenkomsten en mijn moeder had veel contacten, maar ik niet. Je bent zo met je eigen verdriet bezig. Maar het is goed dat ik zelf sinds kort een goed contact heb met de dochter van een omgekomen brugwachter. We hebben lang met elkaar gesproken, er zijn overeenkomsten en dat geeft steun.”
Foto’s Arjen Vos en privéfoto’s Marianne Pannekoek
3 reacties
Mooi geschreven stuk. Ik heb zelf het initiatief genomen voor de herdenking. Mijn tweede man was erbij en ook een mede lotgenoot, zo zijn we begonnen en de Provincie heeft het overgenomen. Wij willen ieder jaar op de TV horen wat er is gebeurd op 25 september. Wij hebben net zoveel verdriet als alle anderen die betrokken waren bij vliegrampen. Mijn kippenvel speelt weer op en ook het verdriet door het gemis van zo’n lieve en goede man.
Ik weet het nog als de dag van gisteren. Het is voor mij geen vergeten ramp. Met je vader heb ik mooie herinneringen bij AVA aan de Sportlaan. Wij hebben met Dirk van Dam heel wat trim/wedstrijden georganiseerd. Het was altijd lachen. Ik vergeet je vader nooit. Veel sterkte Nel, Ton en Marjanne.
Het was een DC 3 niet een DC 2