Collectief wonen: ‘beter samen dan ieder voor zich’

'Kleurrijk gezelschap', gemaakt door mensen met interesse in collectief wonen

Door: Jan Dreschler. Het moge duidelijk zijn dat we in Nederland kampen met een flink woningtekort. Er is te weinig gebouwd voor nieuwe doelgroepen en een deel van de eengezinswoningen wordt bewoond door senioren die zoveel ruimte helemaal niet nodig hebben. Dat geldt bijvoorbeeld voor heel wat mensen in wijken uit de zeventiger jaren, zoals de Hornmeer. Theo Bergonje en Jos Buskermolen hebben een plan dat hierop inspeelt: collectief wonen. Dat vraagt om de inzet van burgers en bestuurlijke moed van de gemeente.

Theo Bergonje (73) werkte een flink deel van zijn leven voor het Rijkswaterstaat en hield zich daar onder andere bezig met collectieve vervoerssystemen en watermanagement. Hij is met pensioen, maar heeft nog heel wat bezigheden. Zo is hij de  klimaatburgemeester van Aalsmeer en in die hoedanigheid geeft hij gevraagd en ongevraagd advies aan de gemeente Aalsmeer en aan burgers.

Jos Buskermolen (67) werkte voor de overheid en woningbouw corporaties waar hij zich bezig hield met woningbeheer, projectontwikkeling en stadsvernieuwing.

Theo Bergonje met ‘kleurrijk gezelschap’

Gelijkgestemden
Bij de minstens honderd bezoeken die Theo als energiecoach in Aalsmeer en de Haarlemmermeer aflegde om mensen te adviseren over energiebesparing kwam het gesprek heel vaak op de toekomst. Hoe kun je er voor zorgen dat je geschikte huisvesting hebt als je ouder wordt en alles je niet meer even gemakkelijk afgaat? Tiny houses lijkt een initiatief dat meer gericht is op jongeren. Voor ouderen zou een vorm van collectief wonen de oplossing kunnen zijn. Hij gaf ruchtbaarheid aan dat idee en kwam al snel in contact met zo’n vijftien gelijkgezinden waaronder Jos. Inmiddels is er een eerste bijeenkomst geweest in de bibliotheek en is er een afspraak met de wethouder. Kortom, het begin is er.

Theo en Jos blijken elkaar goed aan te vullen. Theo’s vaardigheden liggen op het gebied van de public relations. Hij weet mensen enthousiast te maken. En verder is hij deskundig op het gebied van klimaatbeheersing. Jos heeft vanuit zijn werkzaam leven veel ervaring met het opzetten van woningbouwprojecten.

Sociaal contact
Wat is collectief wonen? Jos zet uiteen dat het gaat om een complex van tenminste twintig woningen, dat samen met de toekomstige bewoners ontwikkeld wordt. “Er wordt met elkaar nagedacht over de voorzieningen in het complex. De gedachte is dat je beter een aantal dingen samen kunt doen dan ieder voor zich. Zo is het denkbaar dat er een gezamenlijke tuin is, een ontmoetingsruimte voor sociaal contact, een logeervoorziening en een ruimte met wasmachines, zodat je dat niet thuis hoeft te doen. Als men er eenmaal woont, kunnen ook op sociaal gebied dingen gezamenlijk worden ondernomen, zoals bijvoorbeeld gezamenlijk koken. Aangezien de behoefte aan mobiliteit bij het ouder worden afneemt is ook te denken aan het delen van een aantal auto’s. Ook dat verlaagt de kosten en vermindert de behoefte aan parkeerplekken.”

Uitgangspunt daarbij: niets is verplicht. De bewoners maken zelf de keuze of ze deelnemen aan een gezamenlijke voorziening.

“Een belangrijk onderdeel van het concept zal klimaatadaptatief zijn, groene daken, nul op de meter en in de zomer een aangenaam koele woning” voegt de klimaatburgemeester toe. Dat alles onder het motto: ‘niet iedereen kan alles, maar iedereen kan wel wat!’

Jos vult aan: “Een dergelijk complex komt tegemoet aan dingen die als je oud bent steeds belangrijker worden, namelijk onderling contact en sociale veiligheid.”

‘De Gribus’, waar ‘het’ volgens Theo en Jos zou kunnen

‘We hebben haast’
Er zijn vier elementen die een rol spelen: tijd, grond, financiering en de hulp van de gemeente. Normaal heeft een nieuw nieuwbouwproject een ontwikkeltijd van een jaar of tien. “Zoveel tijd hebben we niet,” zegt Jos, “we hebben haast, dus het moet binnen vijf jaar.” Wat betreft plekken waar een dergelijk initiatief gestalte zou kunnen krijgen, passeren enkele locaties de revue zoals het voormalig schoolgebouw De Hoeksteen, het begin van de Bilderdammerweg, in de volksmond de Gribus geheten, de Oosteinderdriehoek of Hoofdweg-Zuid. “Let wel, dit zijn locaties waar het zou kunnen en waarvoor er nog geen nadere invulling lijkt te zijn. Maar zonder de gemeente die ons faciliteert en de eigenaar van de betreffende grond zal het niet gaan.”

Kleurrijk gezelschap
Aan de kant van de geïnteresseerde senioren zijn er volgens beide mannen geen problemen. Het zijn er nu vijftien maar het kunnen er gemakkelijk vijftig worden. Hun interesse gaat verder dan alleen maar instemmend knikken. Allen schreven een persoonlijk verhaal over hun omstandigheden en de wens om collectief te wonen. Naast die motivatie maakten zij een beschilderde pop om als het ware te visualiseren dat dit kleurrijk gezelschap echt deze gezamenlijke wens heeft. Daarmee is het niet alleen een woningbouwproject, maar ook een sociaal project.

Project De Hoeksteen, ook de voormalige basisschool zou een optie voor collectief wonen kunnen zijn.

Perspectief
De eerste stappen zijn gezet. Er staat een afspraak met de wethouder. “We komen nu in het stadium dat we behoefte hebben aan een concreet perspectief, dus dat wil zeggen dat er iemand moet gaan tekenen. Als er een concreet perspectief is kunnen we verder met anderen voor het project te interesseren. We stellen ons voor dat we daarna geregeld met alle belangstellenden bij elkaar komen om alles te bespreken, terwijl een kleine kopgroep de kar verder trekt. Ook gaan we referentiebezoeken organiseren aan vergelijkbare projecten buiten Aalsmeer.”

Gemeente kiest voor ‘het grote geld’
Jos is tot de conclusie gekomen dat er op dit gebied te weinig initiatieven zijn. “De gemeente Aalsmeer voert geen actieve grondpolitiek. Zij gaan in zee met grote ontwikkelaars en laten veel aan hen over. Het kan ook anders. Via een zogenaamde anterieure overeenkomst tussen de gemeente en een ontwikkelaar kan de gemeente veel zaken regelen die zij belangrijk vindt, zoals de verkaveling en de woningtypen, maar ook het aandeel goedkope woningen en de milieuambitie. Hiermee kan de gemeente een stevige greep krijgen op alle facetten van de nieuwbouw. In Aalsmeer gaat de gemeente veel minder ver en maakt keuzes voor het grote geld door akkoord te gaan met de bouw van allemaal dure woningen.”

Bestuurders met lef
“Wat nodig is” en daarmee verwijst Theo naar de nieuwjaarspeech van de burgemeester, “zijn bestuurders met lef. Inwoners met lef, die hun nek uit willen steken voor dit project, zijn er al en het worden er binnenkort nog meer. Wij willen graag onze kunde en ervaring inzetten. Maar zonder de hulp van de gemeente zal het niet gaan.”

Maandag 29 januari vanaf 19.30 uur is er een informatiebijeenkomst over collectief wonen in de Bibliotheek aan de Marktstraat. Wie meer wil weten kan zich richten tot Theo Bergonje, telefoon 06-22514297, e-mail bergonje.ommekeer@gmail.com.

(Foto’s Arjen Vos)

9 reacties

  1. Een goed plan ! Zorgt voor doorstroming ! Hopelijk ook minder woningnood !
    Gaat het om huurwoningen en /of koopwoningen ?

  2. Zou heel mooi wezen wij laten grote woning achter van eigen haard maar blijft de huur fienik nu betaal hetzelfde vraag ik me af

  3. Het lijkt mij duidelijk, de grond is van Eigen haard.
    Hier ls de kans om voor 60 plus huurders ruime appartementen te bouwen die gelijkvloers willen gaan wonen.

  4. En wat denk je van de locatie politiebureau hoek zwarteweg dreef?

  5. Wat een prachtig initiatief. En @bea ik zie het zo: deze huiseigenaren hebben hier nu zelf de energie voor om er aan te trekken en het geld om het zelf neer te kunnen zetten. Dat kan als voorbeeld dienen voor huur. Als er dan geld in moet van overheden en instanties die ongetwijfeld om meer informatie en data gaan vragen, heb je dus al iets staan waarop dat gebaseerd is. In principe heb je die huiseigenaren dus nodig om het te concept te exploreren en t risico weg te nemen, zodat de investering voor overheden en Eigen Haard minder risico heeft. Win-win.

  6. Niet alleen op de vraag meer of minder arbeidsmigranten zal de raad een antwoord moeten geven, maar ook op de vraag hoe om te gaan met de huisvesting en zorg van ‘de grote grijze golf’ senioren. Prachtig idee van Theo en Jos om juist voor deze groep voor maatwerk en tegelijkertijd doorstroming te zorgen. Zij doen het voor woningbezitters, maar vanuit diezelfde gedachte kunnen ook woningcorporaties aan de slag gaan. Op diverse plekken in het land gebeurt het al, nu nog in Aalsmeer, dus Bea doe je best en motiveer Eigen Haard om aan de slag te gaan, de woningen staan al jaren leeg!

  7. Ook hier vraag ik me af; zijn deze mogelijkheden ook beschikbaar voor de senioren die nu in een grote sociale huur woning wonen?
    Er is “ groot” geld nodig is mijn twijfel terecht als ik zeg leuke opzet maar enkel voor huiseigenaren?

  8. Een prachtig voorbeeld van hoe het zou kunnen, de tijd ver vooruit.
    De bejaarde woningen begin 70 er jaren gebouwd in de Margrietstraat, Julianalaan, vloeroppervlakte wat klein.
    Perfect met de douche uitkomend op de slaapkamer.
    Gelijkvloers, de bouwkosten lijken me ook laag.
    De seringenpark huizen ook een voorbeeld hoe het in moderne vorm zou kunnen.

  9. Eindelijk mensen die het snappen en dat goed verwoorden in de tekst onder “ Gemeente kiest voor grote geld” hier gaat het al jaren fout en niet alleen in de woningbouw hoor!!!!de grootste zakkenvullers zitten vooraan op de stoep als er een bouwplan gemaakt wordt.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *




banner_martinez
adv desiree klein
mjk-advies
LJ-de-Vries
S4H
adv flower art 1
historische tuin
banner_martinez
adv desiree klein
mjk-advies
LJ-de-Vries
S4H
adv flower art 1
historische tuin