(Beschouwing) Door: Joop Kok. Toen op 10 juni FlorAalsmeer een initiatiefnota indiende om de transitie mogelijk te maken van niet-toekomstbestendige tuinbouwopstallen naar betaalbare woningen, klonk dat veelbelovend. De nood van Mijnsherenweg-tuinders die al jaren kampen met onrendabele bedrijfsvoering en verouderde kassen koppelen aan de nood naar betaalbare woningen om zo aan beide problemen iets te doen. Maar klopt dat beeld, is dat gebied echt niet toekomstbestendig? Klopt het dat er alleen maar betaalbare woningen komen? En, aan welke bedragen moeten we dan denken? Of is het begrip betaalbaar niet meer dan een schijnargument om een bouwplan mogelijk te maken?
Geen projectontwikkelaar
In de nota van FlorAalsmeer lees ik dat de betrokken tuinders een woningbouwplan hadden uitgewerkt met ruimte voor zo’n 300 tot 350 woningen. “Zij hebben de middelen en knowhow en doen dit als collectief in eigen beheer, zonder tussenkomst van een projectontwikkelaar. Een unieke kans voor Kudelstaart, om snel betaalbare woningen te realiseren. Dit mag niet onbenut blijven en verdient brede steun van de politiek gezien de grote vraag onder de bevolking naar betaalbare woningen voor jongeren en ouderen,”
Hofjesstructuur
Men wil een plan met een dorps karakter, een hofjesstructuur voor sociale cohesie, een volwaardige plek voor sociale huurwoningen, een dichtheid van dertig woningen/ha zoals in de overige buurten en een opbouw van 1/3 sociale huur, 1/3 bereikbare koop en 1/3 vrije sector, zo vervolgde FA.
Woondeal MRA
Toen ik dat allemaal las, bewonderde ik de inzet van Judith Keessen om de schreeuw van de tuinders serieus te nemen en te kijken wat je daar als politiek aan kan doen. Anderzijds, riep het ook vragen op: tuinders die de middelen en knowhow hebben om zonder projectontwikkelaar aan de slag te gaan? Gezien mijn ervaringen in de bouw en kennis van de Aalsmeerse kweker zal er toch een partij moeten zijn die de taken van een projectontwikkelaar op zich neemt. Hofjesstructuur, klinkt vooral gezellig, maar hoe ziet dat er in werkelijkheid uit? En de drie x 1/3 verdeling, is exact hetzelfde als de woondeal van de Metropoolregio Amsterdam (MRA) die de gemeente Aalsmeer heeft ondertekend. Dat wil zeggen dertig procent sociale huur en bij nieuwbouw twee derde deel betaalbaar, ofwel een huur tot max 1000 euro per maand en koop tot 390.000 euro. Het begrip betaalbaar biedt dus niks meer dan een gewoon woningbouwprogramma.
Kortom, de stelling van een transitie naar betaalbare woningen is onhoudbaar.
Prachtig initiatief
Dit waren zo van die vragen en gedachtes waarmee ik afgelopen dinsdagavond de beeldvormende commissie tegemoet ging. De vergadering werd geopend door Marion Geisler die de voorzittershamer van Dirk van der Zwaag heeft overgenomen. Het was wennen, in plaats van de strenge grensbewaarder Dirk die ook maar bij een spoortje van het uiten van een mening aan de bel trok, je mag alleen maar informatie inwinnen, een Marion die de teugels wel erg liet vieren. Judith Keessen opende als volgt: “Hoe komen we tegemoet aan de schreeuw vanuit de samenleving naar betaalbare woningen voor jongeren en ouderen? Een aantal kwekers in Kudelstaart heeft de handen ineen geslagen en een prachtig initiatief neergezet. FlorAalsmeer heeft dit omarmd met deze initiatiefnota die wij hier vanavond in deze beeldvormende vergadering zullen behandelen. Ik geef bij deze graag het woord aan de heer Eskes die de presentatie voor zijn rekening neemt.”
Directeur TGH Ontwikkelingen en Beleggingen
“Goedenavond, mijn naam is Gijs Eskes en ik spreek hier namens alle grondeigenaren.” Gijs wie? vroeg ik me af, niemand die op het idee kwam om te vragen wat zijn rol was, de kwekers zouden het toch allemaal zelf doen?
Thuis achter de computer en telefoon zocht ik het uit. En wat blijkt, Gijs Eskes is voormalig financieel specialist van Bouwbedrijf Thunnissen uit Heemstede. Het bedrijf dat rond 2010 de kwekerij van Tulp “Nooitgedacht” kocht in de veronderstelling die gelijk met Proosdij-Noord te ontwikkelen. Maar dat ging niet door, de Provincie gaf geen toestemming. Sinds kort staat op de site van TGH Ontwikkelingen en Beleggingen het ten zuiden van de Mijnsherenweg gelegen kassengebied dat direct aansluit op de bestaande bebouwing (voormalig RKDES terrein) en waarvan een onderdeel het te bebouwen gebied betreft. Eenmaal op de site klik het onderwerp ‘projecten’ aan en je ziet het project Kudelstaart Agridocks, Mijnsherenweg 45. Agridocks Aalsmeer. Als je naar de positie van de gebieden kijkt die in handen zijn van TGH, dan zie je dat ze een gigantische machtspositie krijgen bij het verkrijgen van de gronden van de verenigde kwekers. Dan is dat gebied niet meer toekomstbestendig. Op LinkedIn is te lezen dat Gijs Eskes directeur is bij TGHOB.
Kortom de stelling van FlorAalsmeer dat de kwekers zonder projectwikkelaar aan de slag zijn gegaan is onhoudbaar.
Hilarische vragen
Dat niemand de achtergrond van Eskes kende, leidde, met bovengenoemde kennis, tot hilarische vragen en opmerkingen. Zo vroeg Jan Bouwmeester van de VVD het volgende: “Er wordt gesproken over niet-toekomstbestendig tuinbouwgebied, wie heeft dat als zodanig gekwalificeerd?” Een vraag gesteld aan een directeur van een bedrijf dat in Kudelstaart niet anders doet dan slechtlopende kwekerijen opkopen met in het achterhoofd de gedachte dat dat dure woningbouwgrond wordt. Of de vraag van Jelle Buisma (PvdA): “Normaal krijgen we te maken met plannen van ontwikkelaars, nu zijn dat lokale Kudelstaartse ondernemers, is dat van invloed op de vierkante meterprijs van de woningen?” Na een persoonlijke stelling dat middelgrote bedrijven een beter flexibeler en makkelijker plan zouden opleveren, bouwbedrijf Thunnissen is er zo één, volgt uiteindelijk het antwoord: “Meterprijzen worden door de markt bepaald, maar we gaan niet emmeren over de drie x 1/3 verdeling, die staat vast.” Geen woord over betaalbaarheid, maar wel marktconform. Of deze van Werner Koster (AA): “Helder verhaal, uitstekende presentatie, dus ook die vaardigheid hebt u onder de knie.” Ik zou nog meer voorbeelden kunnen geven, onder andere de vragen van Gerard Winkels (CDA), maar ik wil ook nog de kwekers het woord geven.
Schaalvergroting
Orchideeënkweker Lennard van der Weijden gaf aan dat de sierteeltsector onder druk staat en dat er een gestage ontwikkeling is dat kleinschalige bedrijven verdwijnen en de overige opschalen. Om te kunnen voldoen aan milieu- en energie eisen zijn er grote investeringen nodig die hij alleen kan opbrengen indien ook hij aan schaalvergroting doet. Met twee bedrijven aan weerszijden van de Mijnsherenweg en één aan de Dwarsweg, gaat het hem niet lukken en staat hij voor de keuze of om elders op een grotere locatie door te gaan, of om te stoppen.
De wachtstoel
Cactussen en succulentenkweker Gert Ubink wil vooral voorkomen dat door afkalving en versnippering het gebied steeds minder interessant wordt voor de glastuinbouw en dat ondernemers gaan vertrekken. De laatste jaren is er veel geld geïnvesteerd in de aanleg van een CO2 leiding en is men bezig met de aanleg van een warmtenet uit datacentra. Wanneer ondernemers vertrekken zullen de kosten voor degenen die overblijven toenemen. Ook wees hij op de gevolgen wanneer er niet voldoende wordt gehandhaafd. Dat biedt de ondernemer de mogelijkheid om in de wachtstoel te gaan zitten. In afwachting van een bestemmingswijziging overleeft de ondernemer door het verhuren van opslagruimtes en caravanstallingen. Wanneer die wijziging plaats vindt wordt de waarde van één hectare tuinbouwgrond één tot anderhalf miljoen euro meer waard. Gevolg is wel dat een dergelijke bestemmingsverandering niet meer interessant is voor de tuinbouw en vernieuwingen binnen de tuinbouw blokkeert. Kom als gemeente met een duidelijke gebiedsvisie zodat we als kweker weten waar we aan toe zijn en daar op kunnen anticiperen, was zijn vraag. Kikkert gaf aan dat er in december een gebiedsvisie wordt neergelegd.
Kortom de stelling dat er sprake is van niet toekomstbestendige tuinbouwopstallen, ligt veel genuanceerder.
Kritiekloos
Als FlorAalsmeer echt iets had willen doen aan betaalbare woningbouw, dan had ze daar optimale condities voor af moeten dwingen. Iets van: “Oké ik wil jullie politiek gezien helpen maar dan wil ik daar wel iets voor terug, namelijk dat de grond voor een maatschappelijk verantwoorde prijs wordt verkocht aan de gemeente. In de tijd van burgemeester Brouwer gebeurde dat ook. Die trok erop uit en ging bij de boer langs om een goede prijs te bedingen. Hij schuwde het daarbij niet, zo heb ik mij laten vertellen, om de boer op zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid te wijzen. Maar, zal u zeggen, dat was toen. Niks toen, ten tijde van de coronacrisis stond de gemeente ondernemers bij in het overleven, nu is er een wooncrisis en dan zou de gemeente de meest kwetsbaren niet kunnen helpen? Op landelijk niveau heerst de wooncrisis net zo goed en pleiten GroenLinks en PvdA voor het opkopen van gronden voor de woningbouw om zo grondspeculatie tegen te gaan.
Maar dat heeft FlorAalsmeer allemaal niet gedaan, ze heeft zich mee laten slepen door een proces dat al gaande was en misbruik laten maken van haar goede bedoelingen. FlorAalsmeer heeft Eskes geen strobreed in de weg gelegd, kritiekloos kreeg hij alle ruimte.
(Foto’s: Jaap Maars)
/eveleensblauw-1024x630.jpg)
/hoekwater.jpg)
/Muller.jpg)
/LJ-de-Vries.png "LJ-de-Vries")
10 reacties
De politieke partijen zouden eens moeten kijken naar verloederde kavels binnen haar ´stadsmuren´, locaties als voormalig Proefstation annex deel tuinbouwschool ligt er verpaupert bij en al jaren functieloos. Steek daar eens jullie energie in om dit aan het dorp toe te voegen met zgn. hofjes, laagbouw of betaalbare woningen. Er wordt nu weer gesproken over zgn. onrendabele kwekerijen elders, terwijl op bovengenoemde locatie de situatie al vele malen destructiever eruit ziet. Jammer dat het zo verscholen ligt. Politiek doe er wat aan!
Mooi artikel Joop.
Bestuurders als indertijd burgemeester Brouwer zijn er niet meer. Citaat van hem, tevens van een oud-docent van mij: ‘Inspraak zonder inzicht geeft uitspraak zonder uitzicht’. En oud-wethouder Piet ‘Reigertje’ Boom: ‘Nee is ook een antwoord’ waarop ex-wethouder Jan Piet anticipeerde met: ‘En ja, dat is het ook’.
Nou weet ik ook wel dat (de meesten van) het college van B&W en de raadsleden keihard werken of in ieder geval heel veel uren maken.
Maar we hebben het met z’n allen veel te ingewikkeld gemaakt en gaan teveel voor het eigen belang. Begrijp me goed, hélemaal niet, dat het vroeger allemaal beter was.
Een beetje meer begrip voor elkaar wens ik ook de betrokkenen van noodzakelijke woningbouwprojecten toe. De vorige column van Arjen Vos ging er ook al over, hoe de woningnood de ziel uit ons dorp verdrijft.
En in de reacties daarop geen enkele opmerking over de bezwaren die huidige bewoners hebben/hadden tégen nieuwe plannen, zoals hier in Kudelstaart tegen Hoofdweg-Zuid en Westeinderhagen.
Individuele belangen, terecht of onterecht, overtreffen de collectieve…
Het artikel van Joop Kok over de initiatiefnota van FlorAalsmeer mist volledig de kern van de zaak die de raad zou moeten aanpakken: de woningcrisis en het enorme tekort aan betaalbare 1- en 2-persoonsappartementen. Ja, de aanpak van het initiatiefvoorstel was wellicht niet perfect, maar het is ronduit teleurstellend hoe het daadwerkelijke doel – het aanpakken van de woningnood – wordt genegeerd.
Keer op keer toont de coalitie en het College van B&W aan dat zij de ernst van deze crisis niet begrijpen of simpelweg negeren. De afwijzende houding ten opzichte van de moties “Versnelling Woningbouw” (aangenomen op 5 november 2020), “Woningbouwbeleid met woningbouwcorporaties” (aangenomen op 6 juli 2023), en “Realisatie 500 1- à 2-persoonsappartementen” spreekt boekdelen. Ondanks de enorme behoefte aan deze woningen blijft de gemeente in beleid hangen, terwijl er concrete daden nodig zijn.
De constante verwijzing naar de nog steeds ontbrekende centrumvisie Kudelstaart is illustratief voor dit gebrek aan daadkracht. Eind 2023 zou deze visie er al liggen; nu blijft deze uit en wordt het opnieuw gebruikt als smoes om nieuwe woningbouwinitiatieven af te wijzen of te vertragen. Dit wekt de indruk dat men een rookgordijn optrekt om échte actie te vermijden.
Het wordt hoog tijd dat de gemeente haar verantwoordelijkheid neemt. In plaats van af te wachten, zou de gemeente de grond zelf moeten kopen – tegen de tuinbouwprijs zoals eerder aangegeven door de ontwikkelaars, aangezien er geen kopers zijn voor die prijs – en deze vervolgens samen met woningbouwcorporaties ontwikkelen, zoals de raad unaniem heeft voorgesteld. Alleen zo kunnen we ervoor zorgen dat de woningen echt betaalbaar blijven en voorkomen we dat speculatie en projectontwikkelaars de overhand krijgen.
De suggestie in het artikel dat de term “betaalbaar” een schijnargument zou zijn, is niet alleen misleidend, maar ook een klap in het gezicht van iedereen die zich inzet voor échte oplossingen. Het is juist deze woningcrisis die ons verplicht om krachtig, creatief, en vastberaden op te treden. GroenLinks zal blijven strijden voor concrete maatregelen die leiden tot betaalbare woningen en laat zich niet tegenhouden door politiek getalm of de grillen van de markt.
Ronald Fransen, fractievoorzitter GroenLinks
Meneer Kok schrijft mijns inziens een helder en objectief verslag en verbindt daar als columnist een aantal conclusies aan. Hij lijkt mij allesbehalve een spreekbuis van de coalitiepartijen.
Ik lees in het stuk nergens dat Kok tegenstander is van woningontwikkeling. Hij laat zien hoe een politieke partij op kinderlijke wijze achter het karretje wordt gespannen van speculanten.
Als de beslissing wordt gemaakt om het bestemmingsplan te wijzigen en woningen te bouwen, dan is dat een politieke keuze. Laten we alleen niet naïef zijn om te denken dat de betrokken speculanten dit doen uit maatschappelijke en morele overwegingen. In dat geval zou het de partijen sieren met een socialer plan te komen voor starters op de woningmarkt.
Altijd gedacht, gehoopt, verwacht dat Joop Kok objectief was. Hij blijkt slechts de verzuurde spreekbuis te zijn van de Aalsmeerse coalitie, VVD, CDA & D66, die al jaren op hun handen zit en het liefst alleen een stoel in de gemeente raad warm houdt.
Ach, wij hebben een huis, kan ons de rest schelen!
Een mooi initiatief, wel iets voor de inwoners willen oplossen, zo negatief neerzetten, zo jammer, zo jammer Joop!
Ik sluit me aan bij Mark Keijzer. FlorAalsmeer toont courage, en ondanks hun bescheide olitieke positie gaan ze bewust het gevecht aan in belang voor sociale woningbouw voor hun bewoners. I
Uitstekende journalistiek. Bedankt Joop.
Het heeft niet direct met het plan van FLOr te maken, maar wel met de discussie over Greenpoort, aan de Hoofdweg wordt nu een Caravan staling opgezet waar honderden caravans gestald gaan worden, volgens mij heeft dit gebied nog een agrarisch bestemming.
Wat een ontzettend zuur bericht. Is er eindelijk een partij die daadwerkelijk actie onderneemt tegen het dringende woningtekort, wordt er weer gezocht naar redenen waarom we het niet zouden moeten doen. Dus omdat er iemand bij betrokken is die kennis van zaken heeft omdat hij connecties heeft met een bouwbedrijf mogen we niet bouwen? Omdat de toekomstbestendigheid van tuinbouwbedrijven genuanceerder ligt mogen we niet bouwen? Echt ongelooflijk dat dit medium iets positiefs weet om te draaien en te publiceren als iets negatiefs. Ik denk dat de gemiddelde inwoner van Aalsmeer en Kudelstaart wel weet op wie ze zullen gaan stemmen over 2 jaar. Op een partij die wel met concrete oplossingen komt voor actuele en acute problemen.
Heerlijk artikel Joop!