Weer CDA, AB en PACT? Of niet PACT, maar VVD erbij? Of zonder CDA!

[ANALYSE]   Wat staat Aalsmeer straks te wachten, bestuurlijk gezien? Welke partijen gaan de nieuwe B&W-ploeg vormen? Zetten de huidige coalitiepartners CDA, AB en PACT hun samenwerking de komende vier jaar voort? Die kans bestaat zonder meer, maar niets is zeker. Er is geen meest waarschijnlijk scenario. Of toch? Wat er wel is zijn ondenkbare scenario's. Hoewel…

Dat het spannende tijden zijn voor de nieuwe fracties in de gemeenteraad moge duidelijk zijn. Dat bleek afgelopen donderdag bij de borrel na afloop van de installatie van de nieuwe raad. Niemand waagde het in de wandelgangen ondubbelzinnige uitspraken te doen.

Gezellig
Er is slechts één partij die het kan schudden. Dat is nieuwkomer HAC, met één zetel. “Het lijkt me wel gezellig om een keer wethouder te zijn,” liet lijsttrekker Bram Heijstek weten tijdens het verkiezingsdebat op 11 maart in de burgerzaal. Maar nog even niet, zullen de andere partijen momenteel denken.

Maar wie weet… Als CDA en AB ervoor kiezen samen een coalitie te vormen, willen ze mogelijk dat Heijstek aanschuift. Als gedoger. Per slot is HAC net als AB een lokale partij en net als het CDA een partij op christelijke grondslag.

Drie partijen
Er is een meerderheid nodig om Aalsmeer 'leuk' te kunnen besturen. Met 23 raadsleden is 12 de kleinst mogelijke meerderheid. Drie fracties tellen elk 6 leden, CDA, AB en VVD. PACT heeft er 4. De combinatie CDA, AB en HAC levert 13 zetels op. Dat vinden 'we' hier echt een te wankele basis. Laat staan 12.

Hoewel CDA en AB het de afgelopen jaren prima met elkaar hebben kunnen vinden – het wethouderstandem Ad Verburg (CDA) en Gertjan vander Hoeven (AB) is, hoewel het  volstrekt andere persoonlijkheden zijn, hecht – zullen ze niet getweeën de coalitie vormen.

Ruggengraat
Als CDA-AB de ruggengraat van het nieuwe college zou zijn, wie sluit er dan aan? VVD of PACT? Met PACT wordt de op een na kleinste fractie binnengehaald. Die kan makkelijk onschadelijk worden gemaakt onder het mom van 'okee, je krijgt een wethouder, maar verder alsjeblieft je mond houden'. Ook in het huidige college zijn CDA, AB en PACT partners. Net als de afgelopen vier jaar hebben ze voor de nieuwe zittingsperiode 16 zetels.

Daar komt bij dat zowel Verburg als Van der Hoeven dolgraag door willen gaan als wethouder. Rik Rolleman van de progressieve combinatiepartij trouwens ook… Opnieuw een coalitie over links dus, als we het CD en AB als middenpartijen beschouwen?

Winnaar
Maar ja, de VVD is de winnaar van de verkiezingen. Nou ja, winnaar, álle 'oude' partijen verloren kiezers, ook de VVD, zij het het minst. De partij kreeg er één zetel (de laatste van drie restzetels) bij, CDA en AB handhaafden hun zetelaantal. De liberalen zullen in de onderhandelingen ook hun partij wensen mee te blazen en fijntjes op hun winst wijzen als het ze zo uitkomt.

CDA, AB en VVD samen? In één klap 18 zetels! Dan gaat Aalsmeer over rechts. Fractievoorzitter Robert van Rijn staat te popelen om wethouder te worden. De VVD is in zijn ogen een “echte bestuurderspartij”.

Maar de VVD en AB zijn de vorige zittingsperiode, zeker de afgelopen twee jaar, opvallend narrig geweest naar elkaar. Van Rijn, die zich daarbij ook niet onbetuigd liet, heeft zich in de verkiezingscampagne ingehouden, ongetwijfeld bewust. Van der Hoeven evenwel was in de campagne bij herhaling venijnig in zijn uithalen naar de liberale lijsttrekker.

Zonder CDA
Dan is er nog een combinatie mogelijk, waarmee eigenlijk niemand in Aalsmeer serieus rekening houdt: AB, VVD en PACT. Samen 16 zetels. En het CDA staat buitenspel! Dat zou een unicum zijn in conservatief-christelijk Aalsmeer. Helemaal denkbeeldig is het niet, onder meer omdat PACT en VVD elkaar sinds anderhalf jaar (vanaf de affaire 'Het Oude Raadhuis') allervriendelijkst besnuffelen.

Onmogelijk zonder CDA? De gemeente Ouder-Amstel laat zien dat het haalbaar is. Ook al is het CDA daar winnaar van de verkiezingen, de andere partijen zijn op weg een nieuwe coalitie te smeden. Tot groot ongenoegen van het CDA.

Zonder AB
Bovendien kan er nog een coalitie gevormd worden zonder AB. Met CDA, VVD en PACT, samen goed voor 16 zetels. Ook een comfortabele meerderheid in de raad, maar een realistische optie? Een optie, dat wel.

Vier partijen in B&W, nee, dat zal er niet van komen. Want dan wil elk van hen een wethouder leveren. Vier wethouders? Te duur. Parttime allemaal? Doen ze niet.

Voorsprong
Vooralsnog heeft het CDA hier, als grootste partij, het initiatief. Ze hebben een 'eigen' man, oud-raadslid Ko Weststrate, in de strijd gegooid als degene die de vorming van een stabiele coalitie mag begeleiden. Het levert een minieme voorsprong op voor de christendemocraten.

Het lijkt erop dat Verburg en Van der Hoeven straks gewoon weer aan de slag kunnen als wethouder. Rolleman en Van Rijn zullen er nog hard voor moeten knokken.

Weststrate is momenteel druk bezig met afzonderlijke gesprekken met de fracties. De uitkomsten, en zijn advies voor de coalitievorming, presenteert hij komende donderdag om 19.15 uur in de raadskelder van het gemeentehuis.

Han Carpay