Een wethouder verdient best een aardig salaris. Al wordt er ook wel het nodige van de functie gevraagd. Om wethouder te worden moet er vaak ander werk worden opgezegd waarbij het onzeker is of hier naar kan worden teruggekeerd als de raadsperiode erop zit en/of verkiezingen anders uitpakken. Gelukkig is er dan het vangnet van de wachtgeldregeling. Maar wat als een wethouder het zelf voor gezien houdt? Bijvoorbeeld als hij erachter komt dat zijn kerncompetenties op een ander terrein liggen?
De tijd dat burgemeesters en wethouders vanaf hun vijftigste met pensioen konden, is al een tijdje voorbij. Toch is de wachtgeldregeling nog altijd goed voor heftige discussies. Zoals bij het onverwachte vertrek naar Amerika van D66 kamerlid Wassila Hachchi. Ze krijgt nog steeds wachtgeld, maar het kostte haar wel het lidmaatschap van haar partij. Een wat ouder voorbeeld is dat van een PvdA wethouder in Utrecht die tussen twee functies in voor twee maanden 17.000 euro wilde opstrijken. Ze zag er vanaf vanwege alle commotie die er door ontstond en is nog lid van de PvdA.
Jobke Vonk
In Aalsmeer hebben we onze eigen bestuurders die al dan niet gedwongen aftreden. Zoals recentelijk voormalig CDA-wethouder Tom Verlaan en oud-burgemeester Jobke Vonk. Het verhaal rondom Vonk is duidelijk. Zij sneuvelde vanwege de gevechtscultuur onder de Aalsmeerse bestuurders. De burgemeester verdiende ruim 7800 euro per maand en mag daar nu voorlopig 80 procent per maand van op haar bankrekening bijschrijven.
Kerncompetenties
Voor oud-wethouder Tom Verlaan, wiens plaatsvervanger Robbert-Jan van Duijn op 26 mei geïnstalleerd is, ligt dat anders. Hij is om persoonlijke redenen teruggetreden. Hij was erachter gekomen dat zijn kerncompetenties op een ander gebied liggen dan bij het wethouderschap. Op 26 mei kwam hij terug als raadslid voor het CDA met wachtgeld. Hiermee wordt hij het duurste raadslid van deze raadsperiode.
Op vragen of hij heeft overwogen om ook van dat wachtgeld af te zien, komt geen reactie van het CDA. De gemeente reageert via een woordvoerder zeer terughoudend. Zij laat weten dat in de Algemene Pensioenwet Politieke Ambtsdragers (APPA), de uitkeringen voor aftredende politieke ambtsdragers zijn geregeld. Het aftreden van de heer Verlaan wordt op basis van deze regeling afgewikkeld. Het is de gemeente die dat betaalt.
Wedde
Het betekent simpelweg dat een wethouder die halverwege stopt, recht heeft op minimaal twee jaar wachtgeld. Daarvan ontvangt deze voor het eerste jaar 80 procent en het tweede jaar 70 procent van het laatst verdiende salaris. Een bestuurder krijgt nu maximaal drie jaar en twee maanden wachtgeld. Onder de oude regeling was dat zes jaar zonder sollicitatieplicht.
Een wethouder in Aalsmeer verdient, ook wel wedde genaamd, een slordige 6000 euro per maand. Bij een aanstelling van 80 procent, zoals bij Tom Verlaan, betekent dit een uitkering in het eerste jaar van circa 46.000 euro en in het tweede jaar 40.000. Alles wat hij meer verdient dan zijn oude salaris moet hij wel opgeven. Een woordvoerder laat weten dat de oud-wethouder hoopt dat hij snel een andere baan vindt zodat hij geen gebruik hoeft te maken van het Aalsmeerse wachtgeld. Ook voor een oud-wethouder geldt tegenwoordig een sollicitatieplicht.
Afzien
Waar het vaak wringt (bron: Raad Openbaar Bestuur) is de vraag waarom bestuurders of ambtsdrager wel recht hebben op een uitkering als ze zelf ontslag nemen en mensen met een gewoon arbeidscontract niet. Een reden waarom toch steeds meer wethouders afzien van wachtgeld in zo’n specifiek geval.
Oud-wethouders
Verlaan is niet de eerste en zal ook niet de laatste zijn die gebruik maakt van de wachtgeldregeling. In het recente verleden gingen oud-wethouders zoals Berry Nijmeijer of Ronald Fransen hem voor. Dat was na gewone verkiezingsuitslagen. Zij vielen nog onder de oude wachtgeldregeling. De oud-wethouders Rik Rolleman en uiteindelijk ook Jaap Overbeek keerden terug naar hun banen binnen de overheid en werden weer raadslid.
Nooit iets zeker
Ook oud-wethouder Eurich trok zich terug halverwege de vorige collegeperiode. Net als Verlaan op persoonlijke gronden. Zij keerde niet terug in de raad en heeft twee jaar gebruik gemaakt van de wachtgeldregeling. “Kijk,” vertelt ze, ”in de politiek is nooit iets zeker. Als ondernemer kan het je enorm schaden, weet ik nu. Ik moest tijdens de crisis nadat ik was teruggetreden als wethouder, een nieuw bedrijf starten en me terugvechten op de arbeidsmarkt. Dan sta je zeker in het begin economisch gezien heel zwak.”
Zonder vangnet
De Raad voor Openbaar Bestuur (ROB) schrijft al in 2014 naar aanleiding van de discussies rondom het wachtgeld: “Men kan over onderdelen van de wachtgeldregeling verschillend denken. Maar het zou voor het functioneren van het openbaar bestuur in ons land van groot belang zijn als alle betrokkenen de democratische betekenis van ‘deelnemen en opstappen zonder ernstige financiële risico’s’ zouden willen blijven verdedigen.”
Volgens ROB is een goed vangnet bij aftreden voor politieke ambtsdragers van groot belang voor de parlementaire democratie en het openbaar bestuur. De afbreukrisico’s die met het vak gepaard gaan, moeten via een wachtgeldregeling financieel kunnen worden opgevangen stelt de raad. Anders dreigt het gevaar dat burgers geen bestuurlijke verantwoordelijkheid meer durven aanvaarden.
Tekst Jan Daalman
Foto's van boven naar beneden: Tom Verlaan, Jobke Vonk en de wethouders Ronald Fransen en Rik Rolleman in 2012. (Foto's archief AV)
/hoekwater.jpg)
/Muller.jpg)
/LJ-de-Vries.png "LJ-de-Vries")
2 reacties
In aanvulling op dit artikel wil ik graag aangeven, aangezien mij niet om commentaar is gevraagd en ik wel wordt genoemd , dat ook ambtenaren voor een wethoudersfunctie hun functie opzeggen. De functie die je vervuld hebt wordt door iemand anders ingevuld. Bij terugkeer in overheidsdienst moet je gewoon weer solliciteren naar een baan, ook als dit betekent dat je minder gaat verdienen dan je oorspronkelijke baan. Je wordt hierbij gezien als herplaatsingskandidaat. mocht je binnen 3 maanden geen nieuwe baan gevonden hebben dan sta je als ambtenaar ( net zoals wethouders uit het bedrijfsleven) ook gewoon op straat. Een wachtgeldregeling is dan ook noodzakelijk!
Rik Rolleman
Ik vind dit belachelijk, maar ben vooral nieuwsgierig, na de uitzending van vanavond van Peter R. de Vries, wat er met onze crimineel in het bestuur gaat gebeuren!