Vluchtelingenmotie haalt het ruim ondanks verzet Nobel en AB

Het was best opmerkelijk – het debat vorige week donderdag op de raadsvergadering rond een motie over de opvang van vluchtelingen. Al met al ging het veel meer over de rolverdeling tussen gemeenteraad en college van burgemeester en wethouders (B&W)  dan over vluchtelingen die hier een warm welkom zouden moeten krijgen. De motie van PACT, gesteund door CDA, VVD en HAC en met alleen AB tegen, haalde het ruim. Ondanks verzet van AB en vooral van waarnemend burgemeester Jeroen Nobel als eerstverantwoordelijke binnen B&W.

De voorstanders beschouwden de motie simpelweg als “signaal” om de raad voortaan “zo vroeg mogelijk te informeren” als er zwaarwegende kwesties spelen die de hele gemeente aangaan en waarover B&W een besluit wil nemen. Zoals de komst van een asielzoekerscentrum (azc), waarvan tot begin januari sprake was. Eenmaal op de hoogte “kan de raad zelf bepalen wat zijn rol in dit besluit is”, zo geeft de motie aan.

Toezegging
Dat tijdig informeren had Nobel, die voor de zuiverheid de leiding van de onderhavige discussie netjes overliet aan tweede voorzitter René Martijn (AB), in het debat in de raadscommissie veertien dagen geleden al toegezegd (klik hier voor artikel). De commissie had hem daar min of meer toe gedwongen – eensgezind. Nobel herhaalde donderdag die toezegging.

Voor coalitiefractie AB was daarmee de kous af. “De toezegging toen heeft ons voldoende vertrouwen gegeven,” legde fractievoorzitter Helma Persoon uit. Bovendien stelde ze vast dat de indieners met het tweede deel van hun motie te ver gingen. Daarin doen ze immers een oproep aan B&W om, als die eraan twijfelt of een besluit verstrekkende gevolgen heeft, sowieso de raad op de hoogte te stellen. 

Voldoende informatie
Persoon was van mening dat de burgemeester en de wethouders de raad doorgaans “voldoende” informatie verschaffen. Dat hoeft heus niet allemaal “te prematuur” volgens haar. “We hebben toch al aardig wat op ons bordje.”

Ronald Fransen van oppositiefractie PACT deed schamper over het vertrouwen van AB. De raad moet ook de macht “controleren”, stelde hij. “Dus moet je op de hoogte zijn.” Hij noemde het “spijtig” dat AB niet bij het gezamenlijk overleg over de motie was aangeschoven. “Dat is goed om ideeën uit te wisselen,” vond Fransen. HAC'er Bram Heijstek, niettemin mede-indiener, had evenmin aan tafel gezeten.

Signaal afgeven
Dat de HAC achter de motie stond “verraste ons”, bekende CDA-fractievoorzitter Robbert-Jan van Duijn. Dit gezien Heijsteks opstelling in de commissie en in tweets die hij de wereld in had gestuurd. “We zijn tegen een azc, maar niet tegen vluchtelingen,” diende Heijstek hem van repliek.

Van Duijn gaf ruiterlijk toe er “eerst twijfel” over te hebben gehad om de koppen bij elkaar te steken. “Want de toezegging was er. Maar we wilden een signaal afgeven.” Wel benadrukte hij dat de motie wat het CDA betreft “vooral” over de vluchtelingenopvang ging, en niet over andere belangwekkende kwesties.

Eigen afweging
Anders dan zijn coalitiegenoot Persoon onderstreepte Van Duijn het in de motie aangestipte belang om als raad een eigen afweging te kunnen maken over verdere betrokkenheid. “We zetten ons dan zélf in de positie” om bijvoorbeeld een debat aan te vragen of een ander initiatief te nemen. 

Fractievoorzitter Robert van Rijn van oppositiefractie VVD was “blij” met de brede steun voor de motie. In zijn ogen is het bij “zwaarwichtige onderwerpen” belangrijk dat het totale gemeentebestuur, dat wil zeggen én B&W én gemeenteraad, “samen” tot iets komt. Ook al is dat misschien niet helemaal overeenkomstig de regels.

Rolverdeling
In zijn repliek pinde Nobel, zich de hoeder wanend van de Aalsmeerse democratie, zich vast op de rolverdeling zoals die volgens hem tussen B&W en gemeenteraad hoort te zijn. De raadsleden begrijpen er nog maar bar weinig van, suggereerde hij zonder dat met zoveel woorden te beweren.

Tekenend was zijn laatdunkende opmerking aan het adres van de PACT-woordvoerder. “Meneer Fransen, zo werkt het niet in bestuurlijk Nederland.”

Erg moeilijk
Fransen liet dat over zich heen gaan, maar was alerter bij een andere stelling van Nobel. De raad in bovengenoemde twijfelgevallen bijtijds informeren “maakt ons werk erg moeilijk”, gaf de burgemeester aan. “We zitten hier niet om het B&W makkelijker te maken, of moeilijker,” aldus de PACT'er.

Hij meende dat de raad als “hoogste bestuursorgaan” recht heeft op vroegtijdige betrokkenheid om daarmee “kaders” te kunnen vaststellen waar B&W als uitvoerende instantie in de praktijk mee aan de slag kan.

Tweede troef
Naast de rollen van raad en B&W waren die 'kaders' Nobels tweede troef in het debat. De burgemeester vroeg er bij herhaling om. Hij had dan ook liever gezien dat de motie antwoord gaf op zijn vraag “wat verwacht u van ons?”

Toen Nobel daar met veel omhaal van woorden maar op bleef hameren, wees VVD'er Nanda Hauet hem er fijntjes op de motie daar niet over ging. Al leek het haar een goed idee “later” over de “inhoudelijke kaders” van gedachten te wisselen. Ook PACT en het CDA lieten zich in die zin uit.

Laatste woord
Toch moest de burgemeester, zoals vaak op raadsvergaderingen, het laatste woord hebben. Hij deed nog één poging de raad over te halen om het gewraakte tweede deel van de motie af te wijzen. “Want dat maakt het leven een stuk gecompliceerder,” verzuchtte Nobel.

De daaropvolgende stemming over de motie na 35 minuten debatteren sprak voor zich. De posities die de fracties vooraf hadden ingenomen, waren geen millimeter verschoven. Daar moesten Nobel en de vier wethouders het mee doen.

HC

Foto's: (boven) burgemeester Jeroen Nobel tijdens de commissievergadering op 14 januari over een mogelijk azc; portretten van (van boven naar beneden) Helma Persoon (AB), Robbert-Jan van Duijn (CDA), Ronald Fransen (PACT) en Robert van Rijn (VVD). (foto's AV-archief)

– advertentie –