Jeroen Nobel: ‘Staan conclusies Eenhoorn tevoren vast? Onzin’

Solliciteert Jeroen Nobel straks mee naar de functie van burgemeester van Aalsmeer? Commissaris van de koning Johan Remkes van Noord-Holland heeft hem half mei benoemd als waarnemend burgemeester om de politieke lucht te helpen klaren. Pas wanneer de situatie hier in diens ogen weer normaal is, zal Remkes de vacature voor de hoogste Aalsmeerse job openstellen. Dat kan nog even duren.

Het kriebelt een beetje bij PvdA'er Nobel, zo laat hij blijken tijdens een interview na honderd dagen Aalsmeer. Maar bevestigen dat hij zal meedingen naar de functie, wil hij beslist niet. Hij wordt ook niet automatisch de nieuwe eerste burger; er is nu eenmaal een wettelijke procedure die gevolgd moet worden.

Niet vanzelfsprekend
Dat hij Aalsmeer leuk vindt, spreekt voor zich. Een burgemeester zegt nooit dat de plaats waar hij zit, niet leuk is. Maar Nobel is, ongevraagd, opvallend positief. “Mensen onderschatten de potentie en inhoud van de gemeente,” zegt hij.

“Het is bijzonder dat ze zo'n grote bijdrage aan de Nederlandse economie en werkgelegenheid levert. Aalsmeer dóét er economisch toe. Dat spreekt niet vanzelf. Er gebeurt echt veel,” benadrukt hij. “Met z'n allen moeten we niet alleen trots zijn op Aalsmeer, maar ook zorgen dat we behouden wat er is én dat we méér kunnen doen.”

Echt groot
Hij weet dat de bloemen- en plantensector de economische hoeksteen is en onder meer de scheepsbouwbranche aan de weg timmert. Als kansrijk ziet hij waterrecreatie en toerisme – daar valt nog veel winst te behalen. “Het perspectief is echt groot, er liggen veel kansen. Maar daar moeten we wel wat voor doen.”

Het plaatselijk bestuur moet volgens hem een “positieve grondhouding” hebben waar het de economische ontwikkeling betreft. Is zo'n houding er? “Ja, in principe is die er,” vindt Nobel.

Handen vrij
Intussen heeft hij VVD'er Bas Eenhoorn ingehuurd om onderzoek te doen naar de onverkwikkelijke politieke situatie die Aalsmeer sinds de raadsverkiezingen van maart vorig jaar in haar greep houdt. Van Remkes had Nobel het onderzoek desgewenst zelf mogen doen, zo stond het in de opdracht aan de waarnemend burgemeester.

Aangezien hij echter “zelf onderdeel van het proces” is, koos Nobel voor een deskundige “onbevangen” buitenstaander. “Iemand die zijn handen vrij heeft en met open perspectief kan kijken, maar ook ervaring heeft met de lokale omgeving.” Voor hem is Eenhoorn, zesvoudig burgemeester en vier jaar VVD-partijvoorzitter, een “zeer betrouwbaar en gerespecteerd” man.

Dossier gesloten
Dat de conclusies van het onderzoek bij voorbaat zouden vaststaan, ontkent Nobel zonder omwegen. Hij noemt het “bijzonder” dat er Aalsmeerders zijn die een dergelijke stelling betrekken. Hij is het eveneens oneens met degenen die van mening zijn dat dit alweer het derde achtereenvolgende onderzoek is naar de politieke situatie. Het integriteitsonderzoek van Berenschot inzake de wethouders Ad Verburg en Gertjan van der Hoeven was van een andere orde en het 'verbeter'-onderzoek van Geeske Wildeman betrof vooral de politieke structuur.

“Ik heb het rapport van Berenschot gelezen. Hun beoordeling heeft meer dan voldoende aangetoond dat er geen schending van de integriteit was. Voor mij is dat dossier gesloten. Ik vind het jammer en betreurenswaardig dat sommige betrokkenen niet kunnen of willen accepteren dat die bevindingen zijn neergezet. Het blijft zo een welles-nietes-spelletje.”

Zorgpunt
Onder Wildemans leiding keek de gemeenteraad, met name fractieleiders en burgemeester Jobke Vonk, naar de politieke structuur. Zoals hoe het vergadersysteem in elkaar zit en hoe raadsleden en B&W met elkaar omgaan. “De bevindingen zijn onvoldoende geland,” zegt de waarnemend burgemeester daarover. “Dat is een zorgpunt.”

Op persoonlijk vlak gaan de interviews van Eenhoorn dieper. Hij onderzoekt wat er de afgelopen jaren is voorgevallen. Is er in de gemeenteraad vooral over kwesties en personen gesproken en niet over de inhoud? “Hoe voelen de betrokkenen zich? Wat is hun perceptie van wat er gebeurd is? Zijn ze in staat strepen te zetten onder bepaalde zaken? Hoe denken ze dat Aalsmeer vooruit moet?”

Open gesprekken
Nobel hoopt op zuivere, openhartige verhalen van degenen met wie Eenhoorn onder vier ogen (feitelijk zes, want hij heeft een partner, Sharon Blair-Zuijderdhoff, bij zich) een “open gesprek” voert. De burgemeester heeft er overigens alle vertrouwen in.

Behalve met raadsleden zal Eenhoorn wethouders bij hem aan tafel uitnodigen. Plus buitenstaanders die de bestuurscultuur van binnenuit kennen, zoals een oud-burgemeester. Het is, benadrukt Nobel, niet de bedoeling dat de onderzoeker 'gewone' burgers bij zich roept.

Onzin
Eind oktober zal het eindrapport van Eenhoorn verschijnen. “Of misschien iets eerder.” De bedoeling is dat Nobel de eigen bevindingen van zijn eerste honderd Aalsmeerse dagen naast de conclusies en aanbevelingen van Eenhoorn legt.

Kent Nobel geruchten dat het rapport tachtigduizend euro zou kosten? “Dat is volslagen onzin,” reageert hij. Uit zijn hoofd zegt hij dat er een prijskaartje in de “orde van grootte van twintig-, vijfentwintigduizend euro” aan hangt.

Scherpe verhoudingen
Zelf is de burgemeester niet van mening dat de huidige getalsmatige verhouding in de raad (twaalf leden van de beide coalitiefracties, elf van de drie oppositiefracties) op zich de boosdoener van de politieke malaise is. “Het is een constellatie die gevormd is na de verkiezingen vorig jaar,” zegt hij.

“Al had ik liever een breder gesteunde coalitie gezien, bijvoorbeeld 18-5. Soms prijs je je gelukkig dat er geen twaalf fracties in de raad zitten. Hier wreekt zich het feit dat er vijf partijen zijn, waarvan eentje met één zetel. Dat is lastig en soms krijg je dan scherpe verhoudingen. Maar volgens mij moet dat nooit een issue zijn.”

Eindstation
Hij stelt vast dat spreekbeurten, gedrag en opstelling van raadsleden geregeld ingegeven worden door iets anders dan de inhoudelijke kant van het debat. “Er zit méér achter en daar moet meer helderheid over komen.” Vandaar ook de opdracht aan Eenhoorn.

Volgens Nobel hoort het zo te zijn dat, als een besluit eenmaal democratisch genomen is, dat het voorlopige eindstation is. Fracties die het er niet mee eens waren, moeten zich dan herpakken en een weg vinden om er desondanks “toch het beste van te maken”, vanuit hun eigen politieke achtergrond. “En niet volharden in iets wat geweest is.”

Openbaar bestuur
Nog even terug naar het lokaal openbaar bestuur waarmee hij sinds 1995 in de buurgemeente ervaring heeft. Terug naar het bedrijfsleven waaruit hij afkomstig is, ziet hij niet meer zitten. Het openbaar bestuur heeft zijn hart gestolen. “Daar zou ik een definitief plekje willen vinden. Of iets in de publiek-private sector, als het maar maatschappelijk enige betekenis heeft.”

Jeroen Nobel heeft nu een tijdelijke job, als waarnemend burgemeester. Of hij voor verrassingen is komen te staan de afgelopen honderd dagen? “Nee,” meldt hij stellig. Door zijn loco-burgemeesterschap in Hoofddorp weet hij van de hoed en de rand. Ook of hij in is voor zijn taak om bijvoorbeeld diamanten bruidsparen met een bezoek te vereren. “Geloof me dat ik dat leuk vind.”

Han Carpay

(Foto's Arjen Vos)