Botsing van werelden rond Fort Kudelstaart

Door: Joop Kok. Als er één ding duidelijk werd bij de behandeling van het agendapunt ‘Vaststellen bestemmingsplan Fort Kudelstaart’ in de commissievergadering van afgelopen dinsdagavond, was wel het verschil waarmee de verschillende partijen hierop reageerden. De één had het over de kaders die in 2014 door de Raad waren vastgesteld en of die goed waren toegepast en de ander had het over de gevolgen daarvan op de uiteindelijke plannen. Volgens de één deden de gevolgen niet ter zake want als de kaders die ruimte gaven kon je alleen maar constateren dat ze destijds te ruim waren opgesteld. De ander sprak over schaalvergroting, aantasting cultuurhistorisch erfgoed, verloren gaan van monumentale waarde, maar geen reflectie over hoe dit kon gebeuren en wat er alsnog aan te doen.

Retina Quod Habes. Met die woorden opende Emile Abbink, voorzitter van de ‘Stichting Werkgroep Fort Kudelstaart’, als eerste van de tien insprekers zijn betoog tegen de plannen voor het fort. “Een watersporticoon is een goed idee, maar hoe valt een nieuwe functie te rijmen met ‘Behoud wat ge hebt’? Daar is al over nagedacht, het beleid voor de forten heeft namelijk als uitgangspunt behoud door ontwikkeling. Echter, dankzij een carte-blanche van de gemeente Aalsmeer heeft de ontwikkelaar zijn dromen en fantasieën één op één door mogen voeren in het ontwerpbestemmingsplan.”

In zijn ogen wordt het originele verdedigingswerk vervangen door nieuwbouw, hij vroeg zich tevens af of de Kudelstaartseweg wel geschikt is om de toename aan verkeer te verwerken en stelde dat het plan voorbij gaat aan de ambities en doelstellingen van gemeentelijke visies en beleidsstukken.

Ringdijk    
Jachthaveneigenaar Joost Kempers vertelde dat hij Jachthaven Kudelstaart vijf jaar geleden verkocht heeft, mede omdat het met het relatief aantal kleine ligplaatsen moeilijk rendabel was te houden. De horeca was volgens hem een goede trekker voor de havengasten en zeker nodig. Wat betreft de situering van de ligplaatsen geeft hij er de voorkeur aan om deze achter de ringdijk te situeren zodat er minimaal 250 ligplaatsen komen. “Hoe mooi is het om vanaf  je boot op de Westeinderplassen te kijken, dat is uniek.” Ook dient er ruimte te zijn voor passanten en moederschepen die meekomen bij de zeilevenementen. “Dan creëer je een zeilfort met een ruime watersportuitstraling en de mogelijkheid om de haveninkomsten als substantiële bron van inkomsten te laten zijn. De overige inkomsten zullen toch echt uit andere onderdelen van de fortontwikkeling moeten komen.”

Zeilicoon
Vastgoedman Stefan Eveleens, bevestigde de visie van de vorige spreker dat het plan alleen haalbaar is als er naast de watersport zeilfuncties en jachthaven ook andere functies gerealiseerd kunnen worden. “De horeca en het hotel zijn daar voorbeelden van maar ook de mogelijkheid om conferenties te houden en in het seizoen grotere (zeil)evenementen dragen bij om het fort rendabel te maken. Het fort zal jaarrond gebruikt moeten worden om de investeringen te kunnen verantwoorden.” Het plan dat nu voorligt ziet Eveleens als enige mogelijkheid om van het fort een (zeil)icoon te maken.

Internationaal zeilcentrum
Inspreker Stefan de Vries gaat samen met forteigenaar Martijn de Liefde de watersportactiviteit op het fort vorm geven. De ambitie  is om een zeilwatercentrum en een zeil- en roeivereniging te zijn. Hij wees er op dat een zeilwedstrijdcentrum, hoe gewenst ook, op zich niet winstgevend kan zijn. We moeten volgens hem dan ook blij zijn dat dit in het totaalplan van het fort is opgenomen. Als meerwaarde van de plannen ziet hij een versterking van de lokale economie, de levendigheid van de sport en de transformatie van een aftakelend fort naar een internationaal icoon en leidend internationaal zeilwedstrijdcentrum in eigen dorp.

Meer gezelligheid
De heer van der Woude sprak in om te verduidelijken dat niet alle omwonenden moeite hebben met de plannen voor het fort. “Het ontwikkelen van een hotel, restaurant en een café geven een toegevoegde waarde aan onze leefomgeving. Het op loopafstand kunnen bezoeken van een horecagelegenheid zie ik als zeer plezierig. Daarnaast geeft het gezelligheid en meer leven op het forteiland. Door het ontwikkelen van de plannen zal Kudelstaart weer op de kaart worden gezet.”

Pré voor Aalsmeer
Marc Blees, ondernemer en zeiler organiseert de laatste tien jaar zo’n vier maal per jaar wedstrijden voor de drakenklasse. Hij ziet de plannen voor het fort als een ongelooflijke mooie kans om het wedstrijdzeilen en het zeilen op zich meer op de kaart te zetten op de Westeinder, het grootste binnenmeer van Nederland, dichtbij Schiphol en in de Randstad. Net als Stefan de Vries ziet hij voordelen voor de lokale economie en is het een pré voor Aalsmeer.

Zand voor het Waterfront
Martijn de Liefde, de ondernemer achter de zeilfortontwikkeling, gaf aan dat om een gezonde exploitatie van het fort veilig te stellen en hoogwaardige watersportfunctie te creëren, uitbreiding van de jachthaven gewenst is. Een aantal van minimaal 200 ligplaatsen is mooi voor een gezonde exploitatie. De 80 extra ligplaatsen zou hij, en Joost Kempers sprak daar al over, het liefst aan de Ringdijk situeren. Het zand dat vrijkomt bij het creëren van de parkeerkelder, zou hij graag duurzaam willen hergebruiken voor het waterfront. “Past dit nog in de waterfrontplanning?” zo vroeg hij de aanwezige commissieleden.

UNESCO
Na zoveel enthousiasme en passie voor de plannen van het Zeilfort was de Stichting werkgroep Fort Kudelstaart weer aan het woord. Advocaat Niels Beelaerts van Blokland ging in op de economisch financiële uitvoerbaarheid van het plan en de erfgoedwaarde: “In het raadsvoorstel wordt gesteld dat de aanbesteding gewonnen zou zijn door Zeilfort Kudelstaart BV, dat is echter onjuist, dat is SebaldInvest BV. Er was geen sprake van een combinatie van ondernemingen maar van één inschrijving: SebaldInvest BV. Zeilfort Kudelstaart BV is pas kort geleden opgericht en beschikt niet over ervaring met projecten als deze en ook niet over voldoende eigen vermogen of andere middelen die hiervoor noodzakelijk zijn,” aldus Beelaerts van Blokland. Volgens hem had opnieuw aanbesteed moeten worden. Hij waarschuwde dat de gemeente voor mogelijke financiële consequenties zelf zal moeten opdraaien. Daarnaast vroeg hij zich af of wel de juiste weg is gevolgd voor het verkrijgen van de vergunningen, met name die van de UNESCO.

Onderzoek
Bij het rondje vragen stellen aan de wethouder waren het vooral Judith Keessen en het duro René Martijn en Greta Holtrop van AA die daar gebruik van maakten. Fractieleider Dick Kuin van AA nam zelf niet deel aan de vergadering om iedere gedachte aan belangenverstrengeling te voorkomen. Maar wat zal hij blij geweest zijn met de wijze waarop Judith, Greta, René en later ook Chantal opereerden. Alle door Abbink en Beelaerts van Blokland opgenoemde bezwaren en mogelijk toekomstige problemen haalden ze aan om het plan ter discussie te stellen. Vooral Keessen ging daar nogal ver in door aan te geven dat ze op een door GroenLinks en D66 aangevraagd en uitgevoerd onderzoek geen enkel vertrouwen had.

Vertaling 
Greta Holtrop vroeg of het niet zinvol zou zijn om in een gezamenlijk overleg alle ins en outs nog eens met elkaar door te nemen. Gezien de reacties van het CDA en de VVD tijdens de vergadering zou ze kunnen weten dat dat geen enkele zin heeft. Voor hen was het duidelijk, maar ja, voor de goede vrede stemden ze toe. Jelle Buisma van de PvdA was wat duidelijker, die stelde dat er iets bijzonders aan de hand was. Met meerderheid van stemmen was er in 2014 iets aangenomen waarvan we nu, zes jaar later, de vertaling in een bestemmingsplan zien. Bestuurlijk hoef je nu maar naar één ding te kijken; zijn die op de goede manier vertaald? Als het antwoord daarop ja is, dan is het vanuit bestuurlijk perspectief gezien klaar.

En daar ligt nu net de kneep, niet eenieder wil dat accepteren, Chantal van Hilst van AA sprak over het niet de dupe hoeven te worden van wat toen beslist is. Nee, maar het zou de politiek wel sieren als degenen die toen voorgestemd hadden voor de aangegeven kaders, waaronder de voormalige leden van AB, hun politieke verantwoording zouden nemen en wat minder hoog van de toren zouden blazen. De door Greta Holtrop geagendeerde bijeenkomst zal weinig om het lijf hebben, de uitkomst van dit agendapunt van de op 3 december vastgestelde Raadsvergadering ligt bij voorbaat vast.

Foto’s Arjen Vos/archief AV