VBA als lokaal fenomeen nu echt historie

Met het recente overlijden van Jan Maarse Albzn (1925-2015) en Gerrit Kooij Pzn (1931-2015) wordt de punt achter de Aalsmeerse veilinggeschiedenis steeds forser. Ze overleden kort na elkaar, de eerste op 18 juli, de tweede op 29 juli. Beiden waren voorzitter van de VBA oftewel Bloemenveiling Aalsmeer, die per 1 januari 2008 opging in één landelijke veiling FloraHolland.

Feitelijk stond Aalsmeer vanaf die datum niet meer pontificaal, trots en een tikkeltje arrogant vooraan in bloemenveilingland. Al is het tot op de dag van vandaag de grootste veilinglocatie gebleven, de andere hebben sindsdien ook in de melk te brokkelen.

Maar de onvervalste Aalsmeerse kleur was er bij de laatste fusie al enkele jaren af. In 2005 volgde Bernard Oosterom Frans Kuipers op en drong een buitenstaander, helemaal uit Waddinxveen, het lokale hoofdbestuur als voorzitter binnen. Strikt genomen was Kuipers al een indringer, want hij was… Kudelstaarter.

Tussenpaus
De laatste puur Aalsmeerse voorzitter was Gerrit Kooij. Hij nam als tussenpaus in 1989 het roer over van Jan Maarse. Tussenpaus omdat hij geacht werd de weg vrij te maken voor Kuipers, de gedoodverfde nieuwe leider. De Kudelstaartse plantenkweker mocht zich als vice-voorzitter twee jaar langs de kant warmlopen om het echte werk af te kijken. In 1991 maakte Kooij plaats voor Kuipers.

Dat kwam perfect uit, want in harde gevechten met kwekers-leden over de import van bloemen was een zwaargewicht van het statuur Kuipers nodig om het pleit te winnen. Niet dat Kooij een watje was – dat was wel gebleken toen hij eind '89 een meerderheid van eerst heftig tegenstribbelende kwekers op een tweede ledenvergadering toch achter een, in bestuursogen, onontbeerlijke kostenverhoging wist te krijgen. Hij wees de kwekers toen op niet mis te verstane wijze op hun plaats. In zulke kwesties hebben ze zich maar te voegen naar het coöperatiebestuur, oreerde hij.

Gentleman
Behalve bij die gelegenheid was rasbestuurder Kooij, wiens vader Piet veertien jaar in het bestuur van Bloemenlust zat tot de fusieveiling VBA in 1972 van start ging, every inch a gentleman.

Een man van het compromis ook, zoals het eerder verschenen in memoriam terecht aangeeft. Kooij miste de retorische kwaliteiten van zijn voorganger Maarse en de flair van zijn opvolger Kuipers.

Potentaat
Maarse, net als Kuipers een geboren leider, was uit ander hout gesneden. Dat moest ook wel, toen hij Jan Wegman Bzn in 1973 opvolgde als VBA-voorzitter. Dat was een heuse potentaat, zij het beslist geen kwade. Wegman kreeg vóór zijn pensioen de eer nog een jaar lang de nieuwe coöperatie te leiden. Een begrijpelijk presentje van het bestuur, want de oude Bloemenlust-voorzitter (vanaf 1956) was de man van de fusie die in 1968 tussen CAV en Bloemenlust beklonken werd. Maarse, die in 1969 CAV-voorzitter werd, was toen nog niet in beeld.

De bazige Wegman, die vond dat de wereld zo'n beetje om hem draaide, was van doorslaggevende betekenis voor die Aalsmeerse fusie. Zonder dat samengaan waren de twee veilingen destijds in rook opgegaan. Hij zag dat haarscherp.

Florerend
Onder Maarses leiding floreerde de VBA. Dat is niet alleen zijn eigen verdienste, hij had ook de tijd mee. Bloemen waren, waagde hij het zelfs ooit te beweren, gaan behoren tot de noodzakelijke levensbehoeften. Alle grootscheepse nieuwbouwplannen, die vele honderden miljoenen guldens aan investeringen vergden, zijn tijdens zijn bewind tot stand gekomen.

Tijdens het voorzitterschap van Jan Maarse, Gerrit Kooij en Frans Kuipers – hun hart lag bij de coöperatie – werd Aalsmeer definitief nummer één in de internationale bloemenwereld. Vooral door hun progressieve inzichten en voortvarende aanpak: ze begrepen dat alleen 'wereldwijd in bloemen denken' de veiling vooruit kon helpen. Daarmee liep de VBA soms ver voor de troepen uit – de gewone kwekers in de eerste plaats, de handelaren, maar ook de gemeente als, volgens de veiling vertragende, partner.

Aalsmeer plukt nog altijd de vruchten van hun arbeid.

Han Carpay

● Klik hier voor in memoriam Jan Maarse en hier voor in memoriam Gerrit Kooij