Nieuwe Nederlanders: ‘Zo gelukkig na jaren van wachten, vechten en hopen’

Door: Jan Dreschler. Igor Zmiev en Andrei Makarov wonen nu vijf jaar in Aalsmeer-Zuid. Ze houden van elkaar, maar hun gezamenlijke leven werd hen in Rusland stelselmatig onmogelijk gemaakt. Ze vluchtten letterlijk midden in de nacht en kwamen berooid, met slechts twee koffers, op Schiphol aan. Op 30 januari werden zij Nederlander. Igor zegt: “Wij zijn zo blij en dankbaar.”

Igor (30) is geboren op de Krim en ging na school naar de universiteit en studeerde voor dierenarts. Tijdens die studie werd de Krim door Rusland geannexeerd. Hij is er nog een poosje gebleven maar na drie jaar verhuisd naar de regio Moskou, waar ook zijn oma woonde.

Andrei (44) is in de regio Moskou geboren in Kolomna en volgde na het lager en middelbaar onderwijs de koksschool. Hij was daarna echter vooral chauffeur en reed op bussen en vrachtwagens en later werkte hij bij een loodgietersbedrijf.

Ze ontmoetten elkaar via sociale media en ontdekten dat ze vlakbij elkaar woonden. Ze waren daarna een jaar lang samen en verhuisden vervolgens naar Kaliningrad, de enclave in het noordwesten van Rusland. Het klinkt allemaal zo eenvoudig, maar dat was het niet.

Propaganda
Als je tot de LHBT-gemeenschap behoort is het leven in Rusland moeilijk. Je kunt niet openlijk tonen dat je bij elkaar hoort of dat je gay bent. Het betekent dat je binnenshuis met de gordijnen dicht leeft. De grond daarvoor is de ‘wet op het verbod op de propaganda van niet traditionele seksuele relaties’, allereerst onder jongeren en later ook onder volwassenen. In de praktijk wordt elke uiting van je liefde voor een andere man gezien als propaganda. Hoe voorzichtig ze ook waren, omwonenden waren altijd heel nieuwsgierig naar die twee mannen die samen in een huis woonden. En zodra iemand daarover klaagde ging de politie daarop in, op onaangename wijze.Alleen het traditionele gezin heeft een plek in de Russische en Oekraïense samenleving. Als je alleen al vertelt dat je gay bent, is dat voor de politie genoeg om je lastig te vallen.

“In Moskou waren we al eens in de problemen geraakt,” zegt Igor, “ik ben een open mens en ook actief op sociale media en soms wreekt zich dat. Ik kan er gewoon slecht tegen dat ik niet in vrijheid kan zeggen wat ik vind.”

In de hoop dat het in Kaliningrad, vlak bij Polen, wat beter zou zijn, verhuisden ze daar heen.

Omwonenden begonnen te klagen
“Daar ging het goed mis voor ons. Het was in 2019. We waren tijdens een trip in Denemarken officieel met elkaar getrouwd. Eenmaal weer terug zijn we in ons enthousiasme toch wat onvoorzichtig geweest en waren er in het openbaar uitingen van onderlinge genegenheid. We woonden zeven maanden in een huurappartement. De omwonenden begonnen over ons te klagen en de eigenaar, die iemand bleek met een hoge functie in het gevangeniswezen, begon te dreigen. Hij eiste ons vertrek en dreigde dat de consequenties aanzienlijk zouden zijn. Hij wist alles van ons, hij had een groot netwerk en hij zou enorme problemen voor ons veroorzaken. Dan sta je voor de vraag, wat nu? Gelukkig escaleerde het net voor het weekend en in het weekend is men in Rusland niet zo actief. Wij moesten dus snel beslissen om te vertrekken met achterlating van alles. Maar wat te doen, want we hadden geen visum voor Westerse landen. We besloten stiekem terug te gaan naar Moskou en hebben daar in grote angst een nacht vertoeft, waarna we een transitvlucht boekten die via Schiphol naar Istanboel zou vliegen. Tijdens het overstappen op Schiphol hebben we ons daar gemeld bij de marechaussee en onze situatie uitgelegd. Vervolgens hebben we asiel aangevraagd. We moesten enige tijd wachten terwijl onze koffers snel werden opgespoord, zodat ze niet in Istanboel zouden belanden. Daarna werden we gehuisvest in het detentiecentrum op Schiphol. We zijn daar tien dagen gebleven. Het was niet leuk, maar een stuk beter dan in Rusland. Vergeleken met de gevangenissen daar was dit bijna een hotel.”

Dan sta je op Nederlandse bodem met al je bezittingen in twee koffers en verder heb je niets.

Verblijfstitel
“De procedure kwam op gang en we kregen contact me veel mensen en instanties, zoals de IND, een advocaat, vluchtelingenwerk en een psycholoog. In afwachting van een tweede interview met de IND zijn we overgebracht naar een asielzoekerscentrum in Den Helder waar we ruim een jaar verbleven. Toen was alles rond. We kregen een verblijfstitel. Van de COA hoorden we dat er gezocht zou worden naar een gemeente die ons zou gaan huisvesten. We mochten een voorkeur aangeven en wilden graag in de nabijheid van Amsterdam wonen. Na drie maanden wachten was er een woning in Aalsmeer. Dat was in 2020.”

‘In Aalsmeer is het goed wonen’
Ze hadden natuurlijk helemaal niets, maar konden geld lenen voor de inrichting van het huis. Igor vond werk als hotelmedewerker, eerst in een groot hotel op Schiphol en daarna in een kleiner hotel in Hoofddorp. Het is niet iets wat hij zijn verdere leven wil doen en hij is bezig met een opleiding massagetherapie. Als dierenarts aan de slag gaan is bijna niet te doen, omdat dat opnieuw vier jaar studie zou vergen. Andrei ging werken bij een installatiebedrijf en heeft inmiddels zijn certificaat voor loodgieter gehaald. Zijn ambitie is om nog meer deelcertificaten in de installatiebranche te bemachtigen.

‘Naturalisatie was een feest’
“We zijn zo enorm gelukkig in Nederland,” verzucht Igor, “in Aalsmeer is het goed wonen. De natuur is er prachtig, we wandelen veel en we genieten van de Westeinderplassen en van het Seringenpark. Bovendien zijn hier geen toeristen, zoals in Amsterdam. Tegelijkertijd zijn we dichtbij Amstelveen en Amsterdam, waar veel vrienden en kennissen wonen. Ook het contact bij de met de buren is goed.”

De integratie duurde iets minder dan drie jaar. “De naturalisatie was een feest. Er waren veel belangstellenden op het gemeentehuis en ‘s avonds hebben we nog met 22 vrienden en kennissen feest gevierd bij Cristiani. Daar was ook onze taalcoach bij die inmiddels een vriendin is geworden. Wij willen altijd in Nederland blijven!”

Eindeloos dankbaar
De laatste woorden zijn voor Igor zelf. Dit is wat hij schreef op Facebook: “Een dag die we nooit zullen vergeten! Eén van de gelukkigste dagen in ons leven. Wij zijn officiële Nederlandse burgers die onze paspoorten en ID-kaarten in de hand houden. Dit is niet zomaar een papier, het is een symbool van vrijheid, veiligheid en een gloednieuw hoofdstuk in ons leven. Jaren van wachten, vechten en hopen brachten ons tot dit moment en we konden niet gelukkiger zijn. We zijn eindeloos dankbaar aan Nederland en willen ons graag inzetten voor de plek waar we een nieuw leven ontvingen.”

(Foto’s: Jaap Maars)