‘Ik heb me nooit iets laten wijsmaken’

[Leni Paul]   Van 1972 tot 2005 was Frans Kuipers in diverse bestuursfuncties intensief betrokken bij de VBA, het huidige FloraHolland Aalsmeer. Bekend om zijn directe aanpak, maar wel altijd openstaand voor argumenten, drukte hij zijn stempel op de veiling. Een doener met inzicht, die veel kan vertellen over zijn werkzame leven. Gepensioneerd? “Ik heb het nog steeds gruwelijk druk,” aldus de 69-jarige Kudelstaarter. Een interview met Frans Kuipers in de serie Hoe is het nu met…

Hij was de oudste zoon in het Kudelstaartse kwekersgezin.
“Negen kinderen. Mijn oudste zus ging naar kostschool en ik ook. Vijf jaar gymnasium A & B op kostschool Hageveld in Heemstede. Ik kon goed leren en de hele wereld vond dat ik daarna naar de universiteit zou moeten gaan, maar ik had meer zin in de rijksmiddelbare tuinbouwschool, die ik in drie jaar heb doorlopen. Daarna wilde ik voor mezelf een bedrijf beginnen, maar ben toen toch bij mijn vader in de kwekerij gekomen. We kweekten calceolaria, primula en cyclamen. In '66 hebben we land gekocht aan de Hoofdweg om een nieuw bedrijf te beginnen, mijn vader is in 1977 gestorven.”

Had je toen al bestuurlijke activiteiten?
“In 1968 hebben we de tuinbouwjongerenorganisatie van de LTB (belangenorganisatie voor de land- en tuinbouw – red.) opgericht en ik werd voorzitter. We hadden zestig leden, het waren er al gauw 300. We waren er eerder dan de tuinbouwstudiegroepen. Het was nog de tijd van het teeltrecht. We organiseerden in de winter zes avonden met een spreker die voor 25 gulden een onderwerp kwam belichten.”

Je hebt je nooit beperkt tot het eigen bedrijf. Want in hetzelfde jaar, in 1968, begonnen ook de juridische fusiebesprekingen van de veilingen Bloemenlust en CAV.
(brede lach) ”Toen ik 's avonds thuiskwam van zo'n bespreking, zat ik in de commissie van toezicht van de CAV. Zal ik dat wel doen, vroeg ik aan mijn vader en die zei, nou, je wordt er niet dom van. In 1972 werd ik gevraagd als kandidaat-bestuurder van de VBA, elke twee weken een middag vergaderen. Dan pas ik wel op de kwekerij, zei pa. Van 1972 tot 1988 was ik bestuurslid, van 1973 af zat ik ook al in de bouwcommissie, heb over alle uitbreidingen, en die waren er nog al wat, kunnen meepraten. In 1991 werd ik gekozen tot veilingvoorzitter en ik bleef dat tot 2005.”

De door jou geleide halfjaarlijkse ledenvergaderingen kenmerkten zich een doortastende aanpak: iedereen kon zijn woordje doen en de vragenstellers kregen een duidelijk antwoord.
“Ik heb me nooit iets laten wijsmaken, prik gauw indianenverhalen door. Ik was me er ook altijd van bewust dat alle vernieuwingen, en die waren er nog al eens in de afgelopen jaren, tegenstanders kregen. Voor sommigen waren de directe gevolgen van veranderingen soms eventjes zuur. Dan was er veel uit te leggen. Mijn deur stond ook altijd open voor individuele kwekers. Bij het nemen van nieuwe maatregelen leek het er soms op dat iets niet klopte, maar als er dan voortschrijdend inzicht kwam werd het duidelijk. Hoeveel ledenvergaderingen ik in al die jaren heb geleid? In veertien jaar eenendertig.”

Je leidde een coöperatie, gestoeld op samenwerking, op idealisme. Maar je zei eens: een coöperatie heeft niks met idealisme te maken, maar met welbegrepen eigenbelang.
“Je kan van idealen niet leven, het gaat er om dat je er als individu beter van wordt, het gaat om de economische belangen.”

Er volgt uitleg over de vele veranderingen zoals het kostenmaker/kostendrager-principe (wie kosten veroorzaakt, moet die ook betalen) en het stemrecht op basis van omzet, en over economische belangen waarbij het voordeel van de kweker wel altijd voorop moet staan.

Kuipers is zich ook altijd blijven scholen en deed naast voorzitterschap en gezin allerlei cursussen.
“Ik deed MO economie en MO human resource management en een postacademische studie aan Nijenrode. Het is handig dat ik alfa en ook beta kan denken.”

In 2005 nam je afscheid van je veiling. Inmiddels veranderde er veel. Het meest ingrijpend waren de fusies met de andere veilingen. De naam VBA veranderde in FloraHolland en nog steeds zijn er voortdurend rigoureuze veranderingen. Kuipers kijkt het vanaf de zijllijn aan.
“Kijk, je ben weg en dan ben je klaar. Ik werk, ik lees veel en voel me betrokken bij de sierteelt. Geestelijk ben ik nog niet weg. Wat ik van de huidige gang van zaken vind? Ik kan er van alles van vinden, maar schrijf maar op: andere tijden, andere heren. De meeste zorg maak ik me over het al dan niet behouden van de handelsfunctie van Nederland BV, van  het centrum van de prijsvorming voor bloemen en planten. De zorg over het verliezen van die positie.”

Hij houdt zich verre van het zich daarmee bemoeien.
“Ik heb toen ik stopte bij de veiling gezegd: eerst maar eens kijken wat er op me afkomt . Je kan tenslotte niet de hele dag gaan tennissen.”

Zich terugtrekken achter de zo vaak genoemde geraniums zou het echter niet worden, dat stond al vast. Er zijn inmiddels wel diverse andere functies en instanties waarvoor hij zich inzet.
“Al vijf jaar ben ik commissaris bij Pokon Chrysal, wereldwijd bezig en met bijvoorbeeld fabrieken in Ecuador, Colombia en Kenia. Ik ben adviseur bij Sher/Afriflora in Ethiopië. Dit bedrijf van de Barnhoorns is daar heel goed bezig, ook op sociaal gebied zoals scholen en ziekenhuizen. Ik was ook in mijn veilingtijd al betrokken bij kwekers elders, zo hadden we onder meer een project in de Gazastrook en de daar geteelde bloemen kwamen dan allemaal naar de VBA.”

Sport en politiek hadden ook altijd Kuipers volle belangstelling. In het CDA was hij indertijd actief, maar hij leverde zijn lidmaatschap in toen hij VBA-voorzitter was. Hij stond nummer 19 op de plaatselijke kandidatenlijst van het CDA voor de voorbije raadsverkiezingen.

Politieke ambities? Het antwoord komt direct.
“Nee, die heb ik beslist niet.”

RKDES  heeft van jongs af aan zijn hart en al 15 jaar is hij de actieve voorzitter van de Kudelstaartse club.
“680 leden, 200 vrijwilligers die zich inzetten. We hebben, in deze tijd waarin veel kinderen door alle scheidingen gemiddeld drie ouders hebben, een grote sociale rol. Dit gaat me allemaal erg aan het hart. We letten op elkaar, en dat is een goede zaak. Zo was ik ook betrokken bij de Ride of the Roses, met ook weer veel vrijwilligers.”

Sociaal bewogen, zich inzetten voor 'zijn' Kudelstaartse gemeenschap, maar vanaf de zijlijn toch de huidige ontwikkelingen in de tuinbouwsector nauwlettend in de gaten houden.
(peinzend) “Van 1972 tot 2005 was ik bij de veiling, dat is de helft van je leven. Wat ik de tuinbouw zou aanraden? Opereren in netwerken, nationaal, maar ook internationaal, zodat je navelstaren voorkomt.”

Foto's: (boven) Frans Kuipers gisteren thuis in Kudelstaart (foto Arjen Vos), (onder) bij de uitreiking van de eerste gouden VBA-speld met briljant door VBA-vice-voorzitter Bernard Oosterom bij zijn afscheid na 33 bestuursjaren op de algemene ledenvergadering van 12 mei 2005 (foto VBA).