Er is een onbekende film opgedoken van de Gemeentesecretarie in de Zijdstraat. Dit ‘noodraadhuis’ was van 1945 tot 1962 gevestigd in de Twentsche Bank (eind jaren tachtig vervangen door het huidige pand van ABN-Amro). De film bevat voorts uitgebreid beelden van de laatste raadsvergadering in het oude raadhuisje in de Dorpsstraat. Die vond plaats op 15 februari 1962, vier dagen voor de officiële opening van het nieuwe gemeentehuis op het Raadhuisplein.
Nostalgisch Filmfestival
De nog nooit eerder vertoonde film zal te zien zijn op het vijfde Nostalgisch Filmfestival, dat Feestweek Aalsmeer organiseert op dinsdag 6 september in de feesttent op het Praamplein. Samensteller en presentator van de filmmiddag en – avond, journalist Dick Piet, kreeg het half uur durende beeldmateriaal aangeboden door Kees van der Zwaard uit Zoetermeer. Hij was het tegengekomen in het archief van zijn vader, Jan van der Zwaard (1905-1975), die destijds hoofd Algemene Zaken en loco gemeentesecretaris was bij de gemeente Aalsmeer.
Nadat de ruim 54 jaar oude film was gedigitaliseerd, bewerkte Dick Piet die verder op zijn computer. Dat was nodig, om de beelden op het immense filmdoek in de feesttent zo goed mogelijk over te laten komen. Met name licht en snelheid van de opnamen heeft hij aangepast. Voorts kon hij, met medewerking van Kees van der Zwaard, bij de meeste personen namen vermelden, wat de herkenbaarheid aanzienlijk vergroot.
Burgemeester Loggers
Voor wie wel eens een expositie in het Oude Raadhuis heeft bezocht, kan zich moeilijk voorstellen, dat in het zaaltje rechts van de ingang jarenlang de gemeenteraad bijeenkwam. Daarom is deze film ook zo bijzonder. De raadsleden zitten rond een lange tafel geschaard. Toenmalig burgemeester, G.G. Loggers prominent in het midden, met rechts naast zich gemeentesecretaris Jan Wentzel en links de wethouders Jan Been en Dirk Jongkind. Achter hem de bekende wandschildering van het gemeenschapsleven in Aalsmeer.
Verder komen in beeld de raadsleden Kolk, Adolfs, Zandvliet, Benschop, Dam, W. Piet, Maarten Jongkind, W. Spaargaren (‘grote Willem’), Noorman, Moleman, Van Holland, De Haan-Luijks en Boom-Van der Schilden. De ruimte in het raadszaaltje mocht dan erg krap zijn, toch was er nog ruimte voor een ‘publieke tribune’, waarop in de film onder de aanwezigen oud gemeentesecretaris Piet Kaptein. Op de ‘perstribune’ maken Willem Muis van de Nieuwe Meerbode en ‘juffrouw’ Steenstra van de Aalsmeerder Courant hun raadsverslag.
‘Noodraadhuis’
Het grootste deel van de film wordt in beslag genomen door de Gemeentesecretarie. Van der Zwaard maakte de opnamen, kort voor de opening van het nieuwe raadhuis, op 19 februari 1962. De nu pas opgedoken beelden, zijn de enige die van de primitieve huisvesting van het gemeentelijk apparaat bestaan. Overigens zijn er – zover bekend – ook geen foto’s van. Waarschijnlijk is dat mede de reden, waarom zo weinig mensen in Aalsmeer nog weet hebben van het ‘noodraadhuis’ in de Zijdstraat.
Een andere mogelijke reden van de onbekendheid met de Gemeentesecretarie is, dat van het pand waarin deze was gevestigd, niets meer over is. De kamer van de burgemeester – tevens vergaderruimte van het college van b en w – de secretarie en het kantoor van de gemeenteontvanger, waren (vanaf 1 september 1945 tot half februari 1962) gehuisvest in de voormalige woning van dokter Oei, die deel uitmaakte van de Twentsche Bank. Dertig jaar geleden werd het pand afgebroken en vervangen door het huidige bankgebouw van ABN-Amro, op de hoek Zijdstraat-Punterstraat.
Zijdstraat anno 1962
Jan van der Zwaard filmde zo ongeveer alle ambtenaren uit die tijd, onder anderen: Braber, Huson, Mans, Welner, Blom, Visser, Schipper, Metha Rijken, Kathy van Andel en Annie Tas. Ze komen in beeld als ze ’s morgens bij de Gemeentesecretarie in de Zijdstraat arriveren, de een te voet, de ander op de fiets. Schitterende opnamen van de Zijdstraat anno 1962, met toen nog snackbar Doeswijk op de hoek met de Weteringstraat en Heideman en Harting op de plek waar nu de Punterstraat is. Tegenover de Gemeentesecretarie onder meer de winkel van Koudijs en kruidenierszaak ‘De Betuwe’ van Van Kesteren.
Niet alleen buiten het gebouw is gefilmd, ook binnen. Dat de huisvesting van het gemeentebestuur en de ambtenaren te enen male onvoldoende was, is op de beelden goed te zien. ,,Maar het was er knus en gezellig,’’ zegt oud-ambtenaar Sociale Zaken, Chris Welner (inmiddels de 90 gepasseerd), die er van 1947 tot 1962 heeft gewerkt. ,,En dat was het in het nieuwe raadhuis, waar ik tot mijn pensionering 1981 zat, niet meer.’’
Gijsberti Hodenpijl
Niet alleen zijn de ambtenaren in hun hokkerige overvolle ruimten gefilmd, ook burgemeester Loggers (die meester Oldenburger, hoofd van de openbare school Uiterweg, ontvangt) en gemeentesecretaris Wentzel (in overleg met zijn latere opvolger, Huson) in hun kamers. Voorts zien we de legendarische gemeentebode Gijsberti Hodenpijl, zowel in zijn ‘hok’ naast de ingang als stukken brengend bij de burgemeester. De beelden doen een beetje ‘Swiebertjeachtig’ aan.
Gijsberti Hodenpijl, die tevens controleur vermakelijkheidsbelasting was, zien we ook op zijn fiets in de Zijdstraat. Bijna elke dag moest hij ook wel even naar het raadhuisje in de Dorpsstraat, was het niet vanwege een huwelijkssluiting, dan wel om koffie te schenken tijdens een raadsvergadering. De sluiting van het raadhuis in de Dorpsstraat en het ‘noodraadhuis’ in de Zijdstraat, betekende tevens zijn afscheid van de gemeente. Hij verhuisde niet mee naar het nieuwe gemeentehuis op het Raadhuisplein.
De film eindigt dan ook met het afscheid van de bode, na de laatste raadsvergadering op 15 februari 1962. Gelijktijdig nam mevrouw Jansen-Tit afscheid als conciërge van het oude raadhuis (zij woonde in het kleine, nog steeds bestaande huisje ernaast). De afscheidsbijeenkomst vond plaats in de trouwzaal van het raadhuisje, die uitpuilde door de aanwezige raadsleden en ambtenaren.
De kaartverkoop voor het Nostalgisch Filmfestival, waarop in totaal zestien historische films van Aalsmeer worden vertoond, start op donderdag- en vrijdagavond, 18 en 19 augustus, tussen 19 en 20.30 uur in Boekhuis Aalsmeer in de Zijdstraat. Kaarten kosten €7,50 per stuk en dat is inclusief koffie/thee en garderobe.
Stills van scènes uit de film van boven naar beneden:
Ambtenaar van de Burgerlijke Stand, Braber, loopt naar de ingang van de Gemeentesecretarie in de Zijdstraat
Burgemeester Loggers tijdens de laatste raadsvergadering in het oude raadhuis
Gemeentesecretaris Jan Wentzel met zijn onafscheidelijke pijp in zijn werkkamer
Gemeentebode Gijsberti Hodenpijl arriveert op zijn fiets bij het ‘noodraadhuis’ in de Zijdstraat; op de hoek met de Weteringstraat links Koudijs en rechts snackbar Doeswijk
De Zijdstraat anno 1962
Wethouders Dirk Jongkind (links) en Jan Been tijdens de laatste raadsvergadering in het raadhuis in de Dorpsstraat
Tekst Dick Piet
/hoekwater.jpg)
/Muller.jpg)
/LJ-de-Vries.png "LJ-de-Vries")
2 reacties
Ik verheugd op de film!
Ome Maarten Jongkind komt er ook in voor.
Broer van mijn moeder Lena Jongkind.
Hoop ook mijn opa koos Jongkind.
En de broers Gijs en Jan. (Kolenboeren )
Aan de Van Cleefkade/Stationsweg.
Bij de Kwekerij van de firma Harting.
VR GR JACQUES KESTING.
In tegenstelling tot wat wordt gemeld, start de kaartverkoop van het Nostalgisch Filmfestival op donderdag- 18 en vrijdagavond 19 augustus, van 19 tot 20.30 uur in het Boekhuis in de Zijdstraat. Daarna vanaf zaterdag 20 augustus tijdens de normale openingstijden van de winkel. De kaarten (incl. koffie/thee en garderobe) kosten 7,50 euro.