CDA: ‘Voorlopig genoeg beschermde dorpsgezichten’

Aalsmeer krijgt drie nieuwe beschermde dorpsgezichten, het Plassenlint, het oudste stuk Cyclamenstraat en de bejaardenhuisjes in het Seringenpark. Met alleen HAC tegen ging de gemeenteraad vorige week donderdag akkoord met een B&W-voorstel daartoe. Daarmee zijn er in totaal acht beschermde gezichten die de cultuur-historische identiteit van Aalsmeer volgens B&W dorpsbreed inkleuren. Bovendien draagt de beschermde status bij aan het “bevorderen van een prettige woon- en leefomgeving”.

Maar acht van dergelijke halve monumenten is “voorlopig genoeg”, vond CDA-woordvoerder Dirk van Willegen. Wel tekende hij daarbij aan dat er “geen enkele uit Kudelstaart” bij is. Zijn collega-CDA'er had dat nogal “pijnlijk” gevonden. “Kudelstaart zou één groot beschermd dorpsgezicht moeten zijn,” zei wethouder Gertjan van der Hoeven (AB) in een reactie.

Lust voor het oog
Van Willegen erkende ruiterlijk “niet de grootste voorstander van beschermde dorpsgezichten” te zijn. Maar in het collegeakkoord, een gezamenlijk werkstuk van CDA en AB, stond het nu eenmaal expliciet genoemd en dus zou zijn fractie ermee instemmen. Zij het met enkele kritische kanttekeningen.

De Cyclamenstraat (de nummers 1 tot en met 28) noemde Van Willegen een “lust voor het oog”. “Het is een gaaf voorbeeld van volkswoningbouw uit de jaren '30.” Over de bejaardenwoningen in het Seringenpark was de CDA'er sceptischer. “Wie kan dit mooi vinden? De bejaarden die er destijds wonen, waren met orde en netheid opgevoed. Bij de huidige bewoners ligt dat anders,” zei hij doelend op de staat anno 2015.

Ratjetoe
Het Plassenlint, de Stommeerweg en Kudelstaartseweg tussen kolenhaven en watertoren vond Van Willegen maar een “ratjetoe” van gebouwen. “Als er een gebouw tussenuit is, is het niet minder een beschermd dorpsgezicht,” zei Van Willegen.

Woordvoerder Sunny Lakerveld van PACT ging met name in op de participatie. Bij de eerste vijf dorpsgezichten waren de burgers er nauw bij betrokken geweest. “Er was een informatieavond, overleg tussen bewoners en gemeente en de gemeente is zelfs ter plaatse wezen kijken.” Bovendien was de gemeente toen voor een behoorlijk deel aan ingediende bezwaren tegemoetgekomen. Ditmaal zou er “minimaal een gelijke weg van participatie” afgelegd moeten worden.

Zeer zorgvuldig
Een motie die Lakerveld daartoe indiende (en die de beide coalitiefracties aan het eind van de vergadering afwezen, in de bekende verhouding 11-12), sneed volgens de wethouder geen hout. “We zijn ons ervan bewust dat de raad veel waarde hecht aan participatie. In dit geval hebben we ook zeer zorgvuldig geopereerd. Het heeft geen meerwaarde opnieuw een inspraakavond te organiseren. Wel zullen we met elke bewoner die een zienswijze indient, in gesprek gaan.”

Daarmee wilde Van der Hoeven tevens aangeven dat alles nog niet in kannen en kruiken is. Het akkoord van de raad houdt in dat B&W met de formele aanwijzing van de drie dorpsgezichten kan beginnen. In dat vele maanden durende traject kunnen bewoners hun stem nog laten horen.

Wassen neus
AB'er Dick Kuin hekelde de stellingname van woningcorporatie Eigen Haard, die zich in een zienswijze laatdunkend over de bejaardenwoningen uitliet. “Zo van: leuke woningen, maar ze stellen weinig voor.” Volgens Kuin moeten de huisjes op hun belang voor Aalsmeer beoordeeld worden “in de context van de wederopbouw na de oorlog”.

“Een wasssen neus,” zo betitelde tegenstemmer Bram Heijstek (HAC) in het algemeen het aanwijzen van beschermde dorpsgezichten. Wat hem betreft wordt er “een tweede of derde laag” op de Seringenpark-woningen gezet. “Je moet keuzes maken,” zei hij.

Stokkeland
Veel debat was er op 22 februari niet, een goed half uur lang. Een deel ging zelfs over een dorpsgezicht dat níét in het voorstel stond, Stokkeland. VVD-woordvoerder Marjanne Vleghaar kwam ermee voor de dag. Het Stokkeland, ingeklemd tussen Van Cleeffkade, Stommeerkade en gemeentehuis, is van oudsher een liberaal stokpaardje, met als 'goeroe' oud-raadslid Wim Spaargaren, vorige week donderdag op de publieke tribune gezeten.

Vleghaar vond het niet opnemen van Stokkeland van weinig respect getuigen voor het “Aalsmeerse verleden”. De tegenargumenten van de stichting Welstandszorg Noord-Holland, die de gemeente erover adviseert, waren in haar ogen “zeer zwak”.

Hardwerkende plaatsgenoten
“Het stukje groen in het Centrum is beeldbepalend voor Aalsmeer. Het is sinds 1766 gebruikt door hardwerkende plaatsgenoten. Het is van cultuur-historische waarde en de VVD wil het bewaren,” stelde Vleghaar.

De wethouder, het “unieke, markante gezicht” van het Stokkeland zonder meer onderschrijvend, keek er toch anders tegenaan dan de VVD'er. “Alleen het schuurtje en huisje zijn oorspronkelijk en refereren aan de cultuur-historie. De rest is groen. Ook de bestemming is groen en dan mag er gewoon niks.” De raad bepaalt de bestemming en vormt daarmee “het slot op de deur”.

In oude staat
Op een ander punt kon Van der Hoeven Vleghaar geruststellen. Ze was bevreesd dat bewoners van de Cyclamenstraat hun woningen in de oorspronkelijke staat zouden moeten terugbrengen. “Dat klopt niet,” aldus de wethouder. “Ze moeten in de oude staat worden teruggebracht danwel in de huidige staat worden gehandhaafd.”

Van actieve dwang richting bewoners zal geen sprake zijn. De gemeente komt hooguit met een suggestie: dat het mooi zou zijn als de originele staat weer teruggebracht zou worden. Van der Hoeven benadrukte dat het bij beschermde dorpsgezichten, anders dan bij monumenten, niet alleen om de panden zelf gaat. “Het gaat ook om de openbare ruimte, en die is in deze gebieden ook zeer van belang.”

Foto's: (bovenste) Cyclamenstraat toen en nu, (onderste) bejaardenhuisjes in het Seringenpark (foto's Arjen Vos en AV-archief); portretten: AB-wethouder Gertjan van der Hoeven en VVD-raadslid Marjanne Vleghaar (foto's AV-archief)