Pennenstreek 284. Westerbork, 19 mei 2019. Het is 75 jaar geleden dat de zevenjarige Zoni Weisz de trein met veewagons naar Auschwitz ziet vertrekken – met daarin zijn vader en moeder, zijn zusjes en zijn broertje. Door een onbegrijpelijk toeval kan hij op een ander perron op een vertrekkende boemeltrein springen en ontsnappen. Na de oorlog blijken zijn vader en moeder, zijn zusjes en zijn broertje na korte tijd te zijn vermoord.
Zoni Weisz – op de veiling beter bekend als Johan Weisz – was een beroemde bloembinder. Hij heeft zelfs het Guinness Book of Records gehaald als maker van het grootste bloemstuk van de wereld.
Drie jaar geleden sprak hij in de VN de Algemene Vergadering toe, over de half miljoen Roma en Sinti die door de nazi’s zijn vermoord. En in De Oude Veiling presenteerde hij het boek met zijn levensverhaal: Zoni: de vergeten Holocaust.
Wij leven in een tijd dat er weer steeds onbeschaamder onderscheid wordt gemaakt tussen ‘wij’ en ‘zij’, tussen het ‘eigen volk’ en ‘vreemdelingen’, ‘de anderen’ (buitenlanders, immigranten, moslims etc.). In de oorlog leidde dat eerst tot vermijden, verketteren en verstoten, toen tot vervolgen, verwijderen en vermoorden.
Zoni Weisz’ aanwezigheid bij de herdenking in Westerbork heeft als doel ons te waarschuwen voor zo’n lugubere ontwikkeling.