Het was Gedichtendag. Het thema was ‘Theater’. Ik las op 25 januari 2018 in Bacchus een moeilijk gedicht voor, dat was te verstaan als: het theater van het leven, van de wereld, of zelfs van… de Schepping. Ik begrijp zelf niet meer hoe ik dat ooit heb kunnen opschrijven. Maar indachtig de woorden van Nijhoff (‘Lees maar, er staat niet wat er staat.’) gaat het in de poëzie niet om het letterlijk beschrijven van gevoelens of belevenissen.
Omdat die opvatting – op zijn zachtst gezegd – niet altijd door het (amateur-)dichtersvolk wordt gedeeld, heb ik na de pauze een lang gedicht het zaaltje in geschetterd dat niet mis te verstaan is. Naar mijn eigen maatstaven dus eigenlijk meer een betoog dan een gedicht, maar vooruit: met poëzie is alles mogelijk.
Hier komt het:
THE BUSINESS OF LIFE
De woorden die ik nooit van mijn moeder heb geleerd:
Showbusiness, tophits, hitparade, bestsellers,
sportmakelaars, topinkomens, miljoenenbonussen,
recordbedragen, kunstveilingen, IT-miljardairs,
merkkleding, Rolexen, Hummers, speculatiewinsten,
gouden handdrukken, seksindustrie, muziekindustrie,
bouwmagnaten, kijkcijfers, commerciële radio,
commerciële televisie, filmindustrie, vrouwenhandel,
mensenhandel, voetbaltransfers, amusementsindustrie,
hebbedingetjes, kindsoldaten, huurmoordenaars,
topcriminelen, drugsbaronnen, marktaandeel, megasterren.
Dit is een wereld van alles te koop
Dit is een wereld van het massaproduct
Dit is een wereld van het grote succes
Dit is een wereld van wat iedereen doet
Dit is een wereld van wat iedereen vindt
Dit is een wereld van massaproductie
Dit is een wereld van massaconsumptie
Het te barsten vreten aan hapklare brokken
De wereld is niet meer van de mensen
De wereld is van wat mensen kopen
De wereld is van wat mensen hebben
De wereld is van wat mensen willen hebben
De wereld is een geldzak
Tot ie barst
Een show moet uitverkocht
Hoge kijkcijfers en grote recettes
Met zijn allen ernaar toe
Anders deugt het niet
Muziek die niet bovenaan staat
Wil niemand horen
Meezingen met meezingers willen we
De verkoop moet omhoog
Wie leert er nog noten lezen?
Wie weet nog van Bach of Stravinsky?
Lezen hebben we nooit geleerd
Maar als we wat lezen
Zijn het roddelbladen en boeketromans
Kookboeken en seksblaadjes
Een echt boek moet minstens een bestseller zijn
Als het maar niet te moeilijk is
Een goede sportman verkoopt zichzelf
Aan de meest biedende
Hoe meer het lichaam wordt gesloopt
Hoe groter de publieke aandacht
En dan de echte zakkenvullers
Een beetje manager eist een salaris
Als de jaarbegroting van een ontwikkelingsland
En als ze mislukken, worden ze de laan uit gestuurd
Met een miljoenenbeloning
De uitmelkers van een IT-idee
Zijn inmiddels de rijkste mensen op aarde
Kunst heeft alleen maar betekenis
Als het vele miljoenen opbrengt
En een kunstenaar wordt pas gewaardeerd
Als hij dood en begraven is
Zijn werk is voer voor speculanten
Merkkleding is duurder dan merkloos
Dat heb ik nooit begrepen
Je loopt met gratis reclame op je lijf
En je moet toch meer betalen
Een Rolex geeft dezelfde tijd aan
Als een goedkoop horloge
Een Hummer is lastig in de stad
En staat in dezelfde file
Seks is een massa-industrie
Met steeds minder vrije ondernemers
Een plaat is pas goed als hij van goud is
Huizen worden in massa gebouwd
Om ontwikkelaars aan winst te helpen
De radio geeft populaire achtergrond
Alsjeblieft geen informatie
Televisie is zelf soap geworden
Anders geen reclame-inkomsten
Dan is er nog de marktplaats criminaliteit
De onderwereld is vermogender dan ooit
Met dank aan de vastgoed-witwassers
En onze drugsverslaafde kinderen
Wat is niet te koop?
En wie is niet te koop?
Reclamemakers en marktonderzoekers
Scheppen behoeften waar we nooit aan gedacht hadden
De consumptie moet groeien
Dan stijgt ons nationaal product
Dan stijgt de welvaart
En kunnen we nog meer uitgeven
Aan dingen waarvan we moesten gaan vinden
Dat we ze nodig hebben
We verkopen onszelf en elkaar
Aan de hoogste bieder.
Onze vrijheid wordt
beperkt door ons budget.
Of eigenlijk ook niet…
Daar is dan de schuldindustrie goed voor.
‘De armoede hield ons netjes,’
Zei mijn moeder
En ik stel vast:
Die tijd is voorbij
De avond in Bacchus eindigde – ironisch genoeg – met ‘community singing’ onder leiding van dorpsdichter Bram Landzaat. ‘We zijn weer thuis,’ dacht ik.
Veilig. Met zijn allen.
Pierre Tuning is journalist. Vele jaren redacteur bij het NOS Journaal. Gerespecteerd raadslid van D66, later PACT, inmiddels geen lid meer. Liefhebber van jazz, steekt dat niet onder stoelen of banken. Polijst zijn teksten. Houdt van een biertje. Eigenwijze kerel.
48
/hoekwater.jpg)
/Muller.jpg)
/LJ-de-Vries.png "LJ-de-Vries")
Eén reactie
Een vraag uit het dichtersvolk: ‘Waar is de troost gebleven Pierre?
Zie pagina 10 en 11 uit het boekje ‘POËZIE 2018 GEDICHTENDAG THEATER KCA’ te koop bij Boekhuis in de Zijdstraat te Aalsmeer.