Hoezo, ‘beschermde dorpsgezichten’?

Lekker is dat. Ben ik uitgerekend met Kerst aan de beurt voor een stukkie. Waar moet je het dan in vrédesnaam over hebben? Als columnist wil je van leer kunnen trekken, kritiek leveren en tegen schenen schoppen. Maar dat past nu toch niet? Kerst is ‘vrede’ en ‘in mensen een welbehagen’. Bovendien, wie leest het? Iedereen heeft het veel te druk met verplichte gezelligheid.

Was ik eerder of later aan de beurt geweest, dan had ik mijn column gewijd aan het gemeentelijk onderzoek ‘naar de mogelijkheden en de wenselijkheid om bepaalde gebieden in Aalsmeer aan te wijzen als gemeentelijk beschermd dorpsgezicht’. Ik vind dat namelijk een onderzoek van likmevestje en weggegooid geld. Al jaren doet de gemeente haar best om zoveel mogelijk stukjes oud Aalsmeer naar de ratsmodee te helpen.

Zoals gezegd, het past niet om daar nu kritisch over te doen. Jammer, want ik las in de ‘cultuurhistorische notitie’, dat onder meer ‘het gezicht rond de Dorpskerk’ mogelijk wordt aangewezen als ‘beschermd dorpsgezicht’. Dat is echt onzin van de bovenste plank. Wat valt hier nou nog te beschermen? Op het oude raadhuisje na, is alle historie rond de Dorpskerk immers allang naar de Filistijnen.

Vorig jaar nog ging de gemeente akkoord met het slopen van het 150 jaar oude ‘Wapen van Aalsmeer’. Daarvoor in de plaats is een nieuw gebouw gekomen, zó hoog, dat je de Dorpskerk vanuit de Dorpsstraat niet eens meer kunt zien. Ook heeft ze vergunning verleend om de eveneens tot ‘het gezicht rond de dorpskerk’ behorende oudste huizen in de Zijdstraat plat te gooien voor (nóg meer) nieuwe winkels en appartementen.

Het is dat het Kerst is, anders zou ik hier nog een paar hartige woordjes over kwijt willen. Want het is wel erg gemakkelijk om nu met een nota over beschermde dorpsgezichten op de proppen te komen, nadat je eerst het complete oude dorp hebt verbouwd. Alle ruim honderd uit het begin van de vorige eeuw daterende zogenaamde Volksbelang-huizen in de Marktstraat, de Seringenstraat, de Weteringstraat en het Weteringplantsoen zijn in de afgelopen jaren vervangen door (sombere) nieuwbouw.

In die notitie wordt nu ook het ruim honderd jaar oude ‘Rooie Dorp’ in Oost aangeduid als ‘potentieel beschermd dorpsgezicht’. Maar, wordt erbij vermeld, ‘het college overweegt echter niet om dit gebied ook daadwerkelijk als beschermd dorpsgezicht aan te wijzen, omdat hiervoor al geruime nieuwbouwplannen bestaan’. Dat bedoel ik. De gemeente doet alsof ze Aalsmeers verleden een warm hart toedraagt, maar als ze de kans krijgt stuurt ze er Van der Schaft op af.

Nog zoiets. De notitie betreft niet alleen bescherming van dorpsgezichten, maar ook van ‘historische lijnen in het landschap, oude dijken, droogmakerijen, spoorlijntracés, schoorstenen etc.’ Het is, volgens het college, de bedoeling deze te betrekken bij bouw- en uitbreidingplannen. Ja, ja, zoals bij de uitbreiding van het Praamplein zeker. Aan die historische (rechte) lijnen van de eeuwenoude Brandewijnsloot, had de gemeente toen bepaald geen enkele boodschap.

Ja, maar, zegt wethouder Gertjan van der Hoeven in een persbericht, “aanwijzing van beschermde dorpsgezichten heeft niet als bedoeling om bestaande situaties volledig te bevriezen of om elke verandering tegen te gaan, maar is erop gericht de karakteristieken van die gebieden wel wat beter te beschermen. Wij vinden het belangrijk om de identiteit van Aalsmeer zoveel mogelijk te behouden.”

Met Kerst zeg je zoiets niet, maar anders zou ik tegen Van der Hoeven willen zeggen: wat klets je nou uit je nekharen met ‘betere bescherming van karakteristieken’ en ‘belangrijk om de identiteit van Aalsmeer te behouden’. Als lid van het college van B&W is hij nota bene mede verantwoordelijk voor het verkwanselen van ‘onze’ identiteit aan Amstelveen. De ambtenaren staan reeds in de startblokken om naar Amstelveen te vertrekken.

Beide gemeenten zullen zelfstandig blijven en voor de burger verandert er niets, verklaren de (VVD-)burgemeesters Pieter Litjens van Aalsmeer en Jan van Zanen van Amstelveen deze week in een interview. Ik geef u echter op een briefje dat de leegloop van het raadhuis volgend jaar, spoedig gevolgd zal worden door een gemeentelijke herindeling.  

“Een volledige fusie tussen Aalsmeer en Amstelveen tot één gemeente, is nog niet aan de orde,” benadrukt Van Zanen. ‘Nóg niet.’ Daarom, let op mijn woorden, vóór 2020 is Aalsmeer haar zelfstandigheid kwijt en slechts een ‘dorpsgezicht’ van Amstelveen, ónbeschermd en zónder eigen identiteit.

Een onzalige kerstgedachte en weinig heil voor de toekomst. Gelukkig maar, dat niemand tijd heeft om dit stukje te lezen.