Geheim genootschap

‘In de tuin des Heeren groeien rare peren’. ‘Onze Lieve Heer heeft vreemde kostgangers’.
Je kunt bij vrijmetselaars beter spreken over ‘vogels van diverse pluimage’. Want de vrijmetselarij is niet godsdienstig. Aan de Amsterdamseweg in Amstelveen bevindt zich een gebouw met een uithangbord waarop een passer en een winkelhaak zijn aangebracht. Voor wie niet weet waar dat is: het is naast restaurant Pane Pasta E Vino, en hotel-café-restaurant Abina is er schuin tegenover. De passer en de winkelhaak zijn het symbool voor de vrijmetselarij en het bord hangt boven de ingang van een logegebouw.

Ik ga daar al meer dan vijfentwintig jaar elke donderdagavond naar binnen. En niemand weet wat we daar eigenlijk uitspoken. Dat is aan de ene kant heel goed, want je kunt alles bespreken zonder dat er iets naar buiten komt. Aan de andere kant is het jammer dat bijna niemand weet wat het is: die geheimzinnige vrijmetselarij.

Waarheid
In de tijd dat kerk en koninkrijk nog één waren en alle macht in handen hadden, werden verenigingen die in beslotenheid bijeenkwamen en waarvan de leden niet aan de overheid bekend waren, sterk gewantrouwd. Nog in het begin van jaren tachtig verklaarde het Vaticaan: “De gelovigen die lid worden van een vrijmetselaarsvereniging, bevinden zich in een staat van doodzonde en mogen de Heilige Communie niet ontvangen.”

Want als er iets is waar alle vrijmetselaars het over eens zijn, is het ‘ieders recht om zelfstandig te zoeken naar waarheid’. Daar houdt de kerk niet van. Want waarom zoeken naar waarheid als de kerk die al kent? Na enig googlen vond ik dit bericht op internet:  

Gabriele Amorth, de 88 jaar oude hoofdexorcist van de Rooms Katholieke Kerk die meer dan 70.000 duiveluitdrijvingen zou hebben verricht, heeft de nieuwe paus Franciscus gewaarschuwd dat hij, net als paus Johannes Paulus I in 1978, een snelle dood tegemoet dreigt te gaan. “De Vrijmetselaars hebben overal hun vertakkingen, ook in het Vaticaan,” zei Amorth in een interview met de Italiaanse krant Il Giornale. “Ik zou niet willen dat hij net zo eindigt als Luciani,” vervolgde Amorth, die denkt dat Franciscus’ verklaring een “arme kerk voor de armen” te willen, zeer tegen de zin van de Vrijmetselaars is, die “enkel naar geld en carrière streven en elkaar wederzijds helpen”. De huidige premier van Italië, ‘Goldman Sachs' protegé’ Mario Monti, is volgens Amorth een Vrijmetselaar. Hetzelfde geldt voor president Giorgio Napolitano. Feitelijk staan alle politici op de wereld onder controle van de Vrijmetselaars en wordt de planeet door slechts zes tot acht mensen beheerst, die al het geld in handen houden.

Het kan nog erger. In de negentiende eeuw werden volksverhalen verteld met een veel angstaanjagender inhoud. Vrijmetselaars sloten een verbond met de duivel die hen dan zou helpen met ‘geld en carrière’. Daarvoor moest dan wel elk jaar een van hen aan de duivel worden geofferd. Het lijkt ongelofelijk, maar zulke praatjes deden echt de ronde!

Symbolisch
Want wat gebeurt er dan echt achter de gesloten deur van het logegebouw?
De vrijmetselarij maakt gebruik van ‘symbolen en rituelen’, die zijn afgeleid van de middeleeuwse bouwgilden die de grote West-Europese kathedralen tot stand hebben gebracht. Er zijn drie ‘graden’: leerling, gezel en meester.

Als je eenmaal als leerling ritueel bent ‘ingewijd’ kom je de twee jaar daarop telkens een stap verder. In de zogenoemde Werkplaats liggen werktuigen die symbolisch worden gebruikt bij de bouw van je eigen symbolische ‘Tempel der Waarheid’. De betekenis van de rituelen en symbolen is voor iedere vrijmetselaar anders, ze kunnen voor iedereen iets uitdrukken wat niet in woorden kan worden gezegd.
Meestal echter is er een ‘gewone’ bijeenkomst, waar verenigingszaken worden besproken zoals ingekomen stukken, notulen etc. Er wordt dan door een van de leden een lezing gehouden over een onderwerp dat hem persoonlijk bezighoudt, waarop een gedachtewisseling volgt waar ieder zijn zegje kan doen. Omdat alles vertrouwelijk is, en respect voor elkaars opvattingen voorop staat, kunnen de gesprekken soms heel diep gaan.

Zoektocht
Dit is in het kort wat er zich bij dit zogenaamde ‘geheime genootschap’ afspeelt. Niks om bang voor te zijn.

Ik zal hetzelfde blijven doen, wat ik mijn hele leven doe. Ik wil graag weten hoe het zo is gekomen dat de dingen gebeuren zoals ze gebeuren, en hoe het zo is gekomen dat ik er ben. Niet dat ik er ooit achter zal komen, maar de zoektocht blijft, voor mij althans, de moeite waard.

Voor wie meer wil weten, de website van mijn loge is: www.logemozaiek.nl

Pierre Tuning is journalist. Vele jaren redacteur bij het NOS Journaal. Gerespecteerd raadslid van D66, later PACT, inmiddels geen lid meer. Liefhebber van jazz, steekt dat niet onder stoelen of banken. Polijst zijn teksten. Houdt van een biertje. Eigenwijze kerel.